درباره کارگردان
حسام فرهمند نویسنده و کارگردان49 ساله ایرانی است. او فعالیت خود در سینما را با دستیاری مرحوم کیومرث پوراحمد در «خواهران غریب» و بعدها «شب یلدا» آغاز کرد. فرهمند سپس سالها در عرصه تولید تیزرهای تبلیغاتی مشغول کار بود. با این حال او در نخستین تجربه کارگردانی سینماییاش در چهل و سومین جشنواره فیلم با «رها» حضور یافت. فیلم سینمایی رها برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم اول این دوره از جشنواره فیلم فجر شد. تهیهکنندگی این اثر بر عهده سعید خانی است و شهاب حسینی، غزل شاکری، ضحا اسماعیلی، آرمان میرزایی، محمدرضا سامیان و محمد اشکانفر در آن به ایفای نقش پرداختهاند. روزبه رایگا فیلمبردار و فردین خلعتبری آهنگسازی رها را برعهده داشتهاند. تدوین فیلم نیز توسط مهدی سعدی به انجام رسیده است. همچنین این فیلم در پایان جشنواره جایگاه دوم جدول آرای مردمی را از آن خود کرد. رها در لیست اکران نوروزی1404 نیز قرار گرفته و از اوایل اسنفد راهی پرده سینماهای کشور خواهد شد.
داستان فیلم
«رها» روایت زندگی خانواده چهار نفره توحید است. مدتی است که لپتاپ رها، دختر نوجوان خانواده به سرقت رفته. او انیماتور است و برای تحویل پروژههای کاری تحت فشار قرار دارد. توحید با نقش آفرینی شهاب حسینی چند وقتی است که از کار بیکار شده و شرایط خرید لپتاپ برای دخترش را ندارد. رها با فروش موهایش مبلغی برای خرید یک لپتاپ دست دوم را فراهم میکند. توحید با همان پول، یک مکبوک دست دوم برای رها تهیه میکند. کمتر از چند ساعت بعد از روشن شدن لپتاپ، پلیس به خانه توحید هجوم آورده و او را دستگیر میکند. ظاهرا لپتاپی که تهیه شده دزدی است و طی یک سرقت توام با خشونت از یک دختر جوان به سرقت رفته است. دختر جوان نیز بر اثر شدت حمله در کما به سر میبرد.
با بررسی دوربینهای مداربسته تعمیرگاه لپتاپ، توحید از اتهام سرقت تبرئه میشود؛ اما خانواده شاکی از تحویل فایلهای رها خودداری میکند. از طرف دیگر توحید در تلاش است تا با یافتن دست فروش دوره گرد، معمای زورگیری منجر به جرح را حل کند. اتفاقی که البته جز شکستگی پای پسرش برای او عایدی ندارد. رها تصمیم میگیرد مستقیم وارد عمل شده و ... .
مستضعفان بیرحم!
مدتهاست که سینمای ما از فقدان فیلمسازیِ مولف رنج میبرد. فیلمها و فیلمسازان بیشتر درگیر ادا هستند تا تالیف! «رها» هم یکی از همین سلسله فیلمهای اصطلاحا «پیرو» است. هرچند فرهمند سالها دستیار کیومرث پوراحمد بوده اما سبک و سیاق دکوپاژها در این فیلم خصوصا یک سوم آغازین، یادآور آثار اجتماعی کیانوش عیاری است. البته که پاورپوینتی از آثار عیاری! در آثار عیاری "مهم" با لطایف الحیل و به زبان سینما روایت میشود. سریال هزاران چشم را به یاد دارید؟! در سالهای اوج تلویزیون؛ شاهکار بود. بنابراین فیلم پاورپوینت نیست! اگر قرار است از فقر بگوییم باید محترمانه و به دور از توهین به خانواده فقیر باشد.
اینکه با شرایط دردناک اقتصادی امروز یک خانواده از قشر ضعیف و حتی متوسط برای تهیه لپتاپ تحت فشار باشد موضوع عجیبی نیست. هزینه درمان یک بیماری صعب العلاج میتواند یک خانواده متوسط را به زیر خط فقر بکشد. اما «رها» از فقر یک تیزر تبلیغاتی اغراق شده و توهین آمیز ارائه میدهد. خانوادهای که بر اثر بیکاری پدر در تنگدستی است؛ و اتفاقا نسبتا هم متمدن به نظر میرسد؛ بر اثر بحران سرقت یک لپتاپ به بزهکار تبدیل میشود! پسر خانواده که اتفاقا پدر و مادرش را با نصایح پندآموز و حکیمانه به راه راست هدایت میکند برای تهیه یک لپتاپ به یک جانی زورگیر تبدیل میشود! رها کاراکتر اصلی فیلم، نماد پاکی و مظلومیت که برای تهیه پول تمیز، موهای سرش را میفروشد؛ در آخر به یک دزد دیوار نورد تبدیل میشود! فقرا در قاموس حسام فرهمند، پتانسیل تبدیل به هیولاهای بیرحم را دارند؛ توحید، پدر خانواده، مرد ابلهنمای فقیر دقایق ابتدایی در آخر فیلم هیولایی است که همزمان با سوگ دخترش رها، موی تازه عروسی را از سر جدا میکند و با همراهی همسرش برای سرقت از خانواده مضروب نقشه میچینند! زیبا نیست؟! خانوادهای که در ابتدای فیلم از تهیه لباس و غذا معذورند در آخر فیلم همگی گانگستر شدهاند؛ عاطفیترینشان هم که از کانال کولر برای دزدی اقدام کرده بود همانجا به تیر غیب دچار شده و جانبهجان آفرین تسلیم میکند!
در کنار همه این ضعفها، فیلم در سناریو نیز دارای باگهای عجیب و غریب است! مهم ترین آن؛ رسید تعمیرگاهی است که در جیب لباس دختر مضروب جامانده! روزها این رسید در جیب دست نخورده باقی میماند تا توحید و همسرش با نقشه ای آنرا سرقت کنند! زیبا نیست؟! نه خانواده و نه پلیس جیب و کیف مضروب را بررسی نمیکنند!
با این اوصاف اگر به تماشای «رها» علاقهمند هستید این فیلم از دهه اول اسفند در قالب اکران نوروزی به نماش درمیآید.
