به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان , با داغ‌تر شدن رقابت جهانی در حوزه هوش مصنوعی، زنگ خطر برای برتری آمریکا در این صنعت به صدا درآمده است. دیوید ساکس، مشاور ارشد هوش مصنوعی در دولت پیشین ترامپ، هشدار داده که مدل‌های هوش مصنوعی چینی تنها سه تا شش ماه با همتایان آمریکایی خود فاصله دارند. این فاصله‌ای است که اگر ایالات متحده با همین روند به سیاست‌گذاری ادامه دهد، ممکن است خیلی زود از دست برود.
چین یا آمریکا؟ کدامیک سردمدار هوش مصنوعی دنیاست؟
روزی نیست که خبری از پیشرفت‌های آمریکایی‌ها و چینی‌ها در حوزه هوش مصنوعی نبینیم و نشنویم. اما کدامیک از این دو کشور در این زمینه آینده روشن‌تری دارد؟ با وجود اینکه اکثر کارشناسان معتقدند که آمریکا از چین در حوزه‌های مختلف هوش مصنوعی جلوتر است ولی مشاور ارشد هوش مصنوعی ترامپ معتقد است که فاصله این دو کشور چندان هم زیاد نیست و فاصله فی مابین می‌تواند بسیار شکننده باشد.
بنابر گزارشی که رویترز در این زمینه منتشر کرده، David Sacks معتقد است، با اینکه آمریکا توانسته صادرات تراشه‌های هوش مصنوعی شرکت انویدیا به چین را محدود کند و مانع انتقال سخت‌افزارهای AI شود، اما همین محدودیت‌ها باعث شده چین انگیزه بیشتری برای توسعه داخلی پیدا کند. او به نمونه‌هایی مثل تراشه‌های Ascend شرکت هواوی و مدل‌های بومی توسعه‌یافته توسط DeepSeek اشاره می‌کند که نشان می‌دهند چین در حال حرکت سریع به سمت خودکفایی در هوش مصنوعی است.
ساکس در این زمینه می‌گوید:
ما درباره این تراشه‌ها طوری صحبت می‌کنیم که گویی امکان قاچاق آن‌ها در کیف‌های دستی وجود دارد، در حالی‌که واقعیت کاملاً متفاوت است. این تجهیزات در ابعاد رک‌های سرور هستند که ارتفاع آن‌ها به حدود دو و نیم متر می‌رسد و وزن آن‌ها نزدیک به دو تُن است.
قوانین دست و پا‌گیر پاشنه آشیل پیشرفت آمریکایی‌ها در AI
از نگاه ساکس، تمرکز بیش‌ازحد آمریکا روی مقررات‌گذاری (Regulation)، نتیجه‌ای معکوس به‌همراه داشته و برخلاف تصور، به‌جای کاهش سرعت رشد چین، باعث تقویت تلاش‌های داخلی آن کشور شده است. مشاور ارشد AI دولت ترامپ هشدار داده که این مقررات اگر به درستی بازنگری نشوند، ممکن است جایگاه جهانی فناوری آمریکا را تضعیف کنند. ساکس می‌گوید:
ما در مسیری قرار داریم که ترس، دارد جای فرصت را می‌گیرد و ممکن است این پیشرفت فوق‌العاده‌ای که در حال رخ دادن است را به‌نوعی فلج کنیم.
این جمله از ساکس، مستقیماً به سیاست‌های دولت بایدن درباره «انتشار فناوری‌های هوش مصنوعی یا AI Diffusion Policy» اشاره دارد. به گفته او، این سیاست‌ها انتشار فناوری‌های داخلی را به یک تابو تبدیل کرده بودند. ساکس می‌گوید که با روی کار آمدن دوباره ترامپ، این سیاست‌ها لغو شدند تا فضای بهتری برای رشد آزادانه فناوری ایجاد شود.
این متخصص حوزه AI همچنین تأکید می‌کند که «انتشار فناوری» نباید امری منفی تلقی شود. از نظر او، این مفهوم در واقع به معنای گسترش کاربرد فناوری در سطح داخلی و جهانی است و می‌تواند یک مزیت رقابتی محسوب شود، نه تهدید.
رقابت آمریکا و چین در خاورمیانه و خلیج فارس
در بخش دیگری از اظهارات منتشر شده ساکس توسط رویترز آمده که سفر ترامپ به خاورمیانه اهمیت بسیار زیادی برای دولت آمریکا دارد. ساکس معتقد است که این سفر نشانه‌ای از دغدغه آمریکا نسبت به گسترش نفوذ چین در مناطقی است که تا پیش از این تحت سلطه فناوری آمریکایی بودند.
ساکس به‌طور خاص به هواوی اشاره می‌کند که با وجود تحریم‌های آمریکا، موفق شده تجهیزات مخابراتی خود را (آن هم با تکیه بر خلأهای به‌وجود آمده توسط همین مقررات آمریکایی) به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر کند.
از دید ساکس، اگر ایالات متحده نتواند شرایط مناسبی برای نوآوری داخلی ایجاد کند و زیرساخت‌های هوش مصنوعی را آزادانه‌تر توسعه دهد، در آینده‌ای نه‌چندان دور این چین خواهد بود که رهبری فناوری را در دست می‌گیرد. او تأکید می‌کند:
چین در زمینه هوش مصنوعی، سال‌ها از ما عقب نیست؛ شاید تنها سه تا شش ماه فاصله داشته باشد. رقابت در این حوزه بسیار تنگاتنگ است.
البته چند روز بعد کاخ سفید در این زمینه توضیح داد که منظور ساکس از این صحبت، صرفاً ناظر بر مدل‌های هوش مصنوعی چین بوده است؛ چراکه در حوزه تراشه‌های هوش مصنوعی، فناوری چین همچنان یک تا دو سال از ایالات متحده عقب‌تر است.
به هر حال امر بدیهی این است که فاصله زیادی بین چین و آمریکا در زمینه‌های مختلف AI وجود ندارد و در صورت تداوم این روند، شاید تا پایان دهه جاری میلادی، متخصصان سرزمین اژدها، فاصله قابل توجهی را با یانکی‌ها ایجاد کرده و پرچمدار بلامنازع هوش مصنوعی دنیا باشند.
