به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان ؛ از تیر و کمان گرفته تا بمب اتم، جنگ همیشه محرک اصلی پیشرفت فناوری بوده است. اما همانطور که یک ژنرال آمریکایی از تاثیر آن بر اوکراین می‌گوید، فناوری مهم‌ترین تغییر اساسی ثبت شده در ماهیت جنگ است.
دولت اوکراین از زمان آغاز درگیری در سال ۲۰۲۲، فناوری و به طور خاص هوش مصنوعی را در خط مقدم استراتژی جنگی خود قرار داد. هنگامی که جنگ در این کشور آغاز شد، جایی که ۳۰۰هزار نفر در بخش فناوری مشغول به کار هستند، بسیاری از استارتاپ‌ها به سمت توسعه‌ای روی آوردند که به تلاش‌های جنگی کمک می‌کرد. دولت حتی یک پلتفرم تأمین مالی به نام Brave۱ راه‌اندازی کرد تا شرکت‌ها بتوانند محصولات فناوری دفاعی خود را به سرمایه‌گذاران ارائه دهند و گزارش شد که هزاران درخواست دریافت کرده است.
یکی از پیشرفت‌های بزرگی که در اوکراین دیده شد، استفاده از پهپادهای خودکار است. این پهپادها معمولاً توسط انسان‌ها از راه دور هدایت می‌شوند، در حالی که در دهه گذشته از وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین در بسیاری از درگیری‌ها استفاده شده است.
رباتی به نام BAD One نیز، یکی از نیروهایی است که در اوکراین استفاده شده است. این ربات خودکار سگ‌مانند که توسط شرکت بریتانیایی Alliance طراحی شده است، که مخفیانه در مناطق جنگی حرکت می‌کند و با استفاده از دید حرارتی، مواضع دشمن و همچنین میدان‌های مین را شناسایی می‌کند. همچنین می‌تواند مهمات را برای تأمین تدارکات سربازان در حین نبرد حمل کند. علاوه بر این یک مسلسل خودکار که از هوش مصنوعی برای شناسایی و هدف قرار دادن دشمنان در حال حرکت در میدان نبرد استفاده می‌کند در ارتش اوکراین وجود داشته است.
اما استفاده هوش مصنوعی در اوکراین تنها بر استفاده در جنگ متمرکز نیست و برای موارد بشر دوستانه از جمله کمک به اسکان مجدد پناهندگان و افرادی که به دلیل درگیری آواره شده‌اند، ردیابی وضعیت جاده‌ها و زیرساخت‌ها و نظارت بر مسیرهای تأمین مواد غذایی و ملزومات ضروری نیز از آن استفاده شده است.
از دیگر کاربردهای هوش مصنوعی در اوکراین، ارائه سرنخ‌هایی بوده که می‌توانست به پاکسازی مین‌های کارگزاری شده در این کشور کمک کند. از طرفی افرادی که مرتکب جنایات جنگی شده بودند را شناسایی کرد و فناوری تشخیص چهره، که توسط شرکت آمریکایی Clearview ارائه شد، برای شناسایی سربازان روسی که از مرز عبور می‌کنند، مورد استفاده قرار گرفت تا ردیابی و پاسخگویی آنها در پی آن آسان‌تر شود.
اخلاق هوش مصنوعی در جنگ
البته، همه اینها سوالات اخلاقی زیادی را مطرح می‌کند. آیا شرکت‌های فناوری، به هر دلیلی، باید ابزارهایی را توسعه دهند که آشکارا خلاف اصول هوش مصنوعی «بی‌ضرر» باشند؟
طبق گزارش‌ها، پالانتیر، یک شرکت تجزیه و تحلیل داده، با کاربردهای نظامی مرتبط بوده است. این شرکت در گذشته به دلیل مشارکت در فناوری نظارتی با بررسی دقیق مواجه بوده است. اگرچه این ادعاها به طور مستقل تأیید نشده‌اند اما اخیراً، برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که ابزارهای پالانتیر با هوش مصنوعی تقویت‌شده ممکن است در جهت نظارت اوکراین در طول درگیری‌های جاری مورد استفاده قرار گرفته باشند.
استفاده از چنین فناوری‌هایی در مناطق جنگی نگرانی‌های گسترده‌تری را در مورد کاربردهای آنها در آینده ایجاد می‌کند. اگر این ابزارها واقعاً در زمینه‌های نظامی به کار گرفته شوند، آیا این خطر وجود دارد که در نهایت بتوانند راه خود را به محیط‌های غیرنظامی پیدا کنند؟
این احتمال، اگرچه حدس و گمان است، اما شایسته بررسی دقیق و گفتمان عمومی قوی است. یک سوال بزرگ این است که آیا از نظر اخلاقی توجیه‌پذیر است که به ماشین‌ها اجازه داده شود تا تصمیم به کشتن بگیرند. به عنوان مثال، فناوری مسلسل هوش مصنوعی اوکراین قادر به شناسایی اهداف به عنوان دشمن است، اما همچنان به یک اپراتور انسانی نیاز دارد تا به آن اجازه شلیک دهد. اما آیا همیشه اینطور خواهد بود؟
در حالی که سگ‌های رباتیک طبق گزارش‌ها برای شناسایی و تدارکات مجدد استفاده می‌شوند، چین فناوری مشابهی را به نمایش گذاشته است که مجهز به مسلسل است و قادر به شرکت در نبرد می‌باشد. همچنین خطر تأکید بیش از حد بر نقش هوش مصنوعی و فناوری در جنگ وجود دارد. اگرچه مطمئناً می‌تواند باعث ترس در میان دشمن شود، اما نباید فراموش کرد که بخش عمده‌ای از جنگ و کشتار هنوز توسط انسان‌ها انجام می‌شود، تا زانو در گل و لای فرو رفته‌اند و صدای توپخانه در گوش‌هایشان زنگ می‌زند.
کم اهمیت جلوه دادن خطر و بزرگ‌نمایی حضور آنها در جنگ با اوکراین خطر آغاز فناوری وحشیگری در جنگ را به همراه دارد.
هوش مصنوعی و آینده جنگ
تاریخ به ما می‌گوید که هرگونه قانون یا اصول بازی جوانمردانه اغلب در جنگ بی‌اهمیت از آب در می‌آید. در حالی که، از آنچه دیده‌ایم، به نظر می‌رسد هوش مصنوعی در اوکراین از کشتن مردم باز می‌ماند، می‌دانیم که فناوری که از آن خط قرمز عبور می‌کند، در حال توسعه است. برخی ممکن است بگویند که جنگ رباتیک می‌تواند با اجتناب از نیاز به اعزام انسان‌ها به مناطق جنگی، جان انسان‌ها را نجات دهد. اما چه اتفاقی می‌افتد وقتی یکی از طرفین دیگر رباتی نداشته باشد؟ آیا آنها تسلیم می‌شوند یا شروع به فرستادن افراد به میدان نبرد می‌کنند؟
پیشرفت‌های حاصل از جنگ هوش مصنوعی در اوکراین به ما نشان می‌دهد که پیشرفت‌های تکنولوژیکی و اخلاقی همیشه با یک سرعت پیشرفت نمی‌کنند. در حالی که هوش مصنوعی ممکن است تلفات انسانی را کاهش دهد، سوالات جدی در مورد سطح قدرت و استقلالی که ما مایل به واگذاری آن به ربات‌ها هستیم، مطرح می‌شود. نحوه پاسخ ما به این سوالات می‌تواند پیامدهای بزرگی بر چگونگی تأثیر هوش مصنوعی بر جامعه در زمان صلح و جنگ داشته باشد.
