استاکس نت؛ عامل تحول در فضای سایبری ایران
به گزارش واحد بین الملل سایبربان؛ به اعتقاد برخی کارشناسان امنیتی و بین المللی، در طی سی سال گذشته، آمریکا تلاش گسترده‌ای را به کار بسته تا محدودیت‌های ویژه ای را در برنامه هسته‌ای ایران ایجاد کند؛ اما در میان تحریم‌ها و فشارهای دیپلماتیک، دولت آمریکا، از سلاح پیش‌بینی‌نشده‌ای هم علیه برنامه هسته‌ای ایران استفاده کرده است. عماد کیایی، مدیر اجرایی شورای ایران- آمریکا، با نگارش یادداشتی در رابطه با این ویروس و بزرگ‌ترین حمله سایبری تاریخ، نوشت:
«برنامه هسته‌ای ایران، یک موضوع ملی برای مردم این کشور محسوب می‌شود و بعد از آن واقعه خرابکاری صنعتی (حمله استاکس نت)، ایران حضور فعالی از خود در زمینه سایبری به نمایش گذاشت. استاکس نت، در سال 2010، کشف شد و اولین نسخه حمله سایبری با پشتوانه دولتی محسوب می‌شد.
حال در این روزها، دیگر صحبتی در مورد استاکس نت نمی‌شود و این موضوع، جای خود را به موضوع حمله روسیه و دخالت در انتخابات آمریکا داده است؛ اما این بی‌اهمیتی به موضوع، سبب از بین رفتن پشتوانه و دنباله مهم این موضوع امنیتی نمی‌شود. استاکس نت، علاوه بر خساراتی که به سانتریفیوژهای ایرانی زد، سبب بروز تأثیرات قابل‌توجه بر صنعت، سیاست و حتی فرهنگ ایرانی‌ها شد.
استاکس نت، تکه‌ای از کدهای بسیار پیچیده که توانسته بود با استفاده از آسیب‌پذیری‌های ویندوز، به قلب صنعت ایرانی‌ها حمله کند، تنها با استفاده از یک حافظه قابل‌حمل، منتقل شده بود و وارد رایانه‌های تأسیسات هسته‌ای ایران شد. استاکس نت، بر خلاف انتظارات سازنده، نتوانست صنعت هسته‌ای ایران را متوقف نماید. گرچه این انتظار وجود نداشت که بدافزار مذکور، فراتر از مرزهای ایران حرکت کند، اما پیش از آنکه در سال 2010، توسط متخصصان امنیتی کشف شود، توانست بخش اعظمی از مرزهای آسیا را دربنوردد.
کارشناسان امنیت سایبری، بعدها توانستند شواهدی پیدا کنند که این بدافزار مخرب، حاصل یک همکاری مشترک بین آمریکا و اسرائیل بوده و هدفش، بازدارندگی ایران در رسیدن به غنی‌سازی مورد نیاز خود بود. در نوامبر سال 2010، رییس‌جمهور وقت ایران، محمود احمدی‌نژاد، به تخریب برخی از سانتریفیوژهای ایرانی در اثر این حمله، اذعان کرد. در بخشی از صحبت‌های احمدی‌نژاد در این رابطه آمد: «آن‌ها موفق شدند مشکلاتی را برای تعداد محدودی از سانتریفیوژهای ما، به وسیله نصب نرم‌افزاری در قطعات الکترونیکی ایجاد کنند.» احمدی‌نژاد، این سخنرانی را بعد از ترور یکی از دانشمندان هسته‌ای ایرانی انجام داد و آن را مربوط به اسرائیل دانست. در آن زمان، احمدی‌نژاد این دو موضوع، یعنی ترور دانشمند ایرانی و حمله سایبری به سانتریفوژهای ایرانی را به یکدیگر مربوط کرد اما هیچ نکته‌ای در مورد اینکه استاکس نت، چشم دنیا را به خطر و احتمال رخداد جنگ‌های سایبری باز کرد، نگفت.
دیوید کندی، یکی از کارشناسان اصلی امنیت سایبری شرکت امنیتی تراستدسک (TrustedSec) دراین‌باره گفت: «استاکس نت، جهان را شوکه کرد. این حمله، نوع جدیدی از حملات نظامی عاقلانه را معرفی کرد؛ چرا که حملات سایبری، نیازمند مواجهه فیزیکی و حمله به خاک یک کشور نیست.»
زمانی که برنامه هسته‌ای ایران، مورد تهاجم سایبری قرار گرفت، خصوصاً زمانی که این حمله از جانب کشورهای خارجی انجام شد، تعداد کسانی که علاقه‌مند به دانش هسته‌ای شدند، رشد بسیاری پیدا کرد و سؤالی که در ذهن همه ایرانی‌ها ایجاد کرد، این بود که چه کنیم تا برای حملات احتمالی بعدی آماده باشیم و بتوانیم از خودمان در این زمینه دفاع کنیم؟ ایران توانست به لطف دانش قوی، مهندسی، فناوری‌های پیشرفته، دانش ریاضی و به لطف مخالفت قوی خود با آمریکا و اسرائیل، به یک قدرت اتمی و سایبری تبدیل شود. ایران از سال 2012 به بعد، 120 هزار نیروی امنیت سایبری استخدام کرده و 1 میلیارد دلار، در زمینه زیرساخت‌های سایبری، هزینه کرده است. حال، یک توان داخلی بسیار قوی، برای کمک به دولت در زمینه سانسور و دفاع در برابر حملات سایبری به وجود آمده است.
بهره‌برداری از پهپاد متعلق به آمریکا که چند سال پیش به دست ایرانی‌ها افتاد و اطلاعاتی که از این طریق، نیروهای ایرانی به دست آوردند، سبب شد تا ایرانی‌ها، به اعتمادبه‌نفس بالایی در این زمینه دست پیدا کنند و یکی از مقامات نظامی ایرانی در این زمینه ادعا کند که دیگر هیچ فناوری در آمریکا، اسرائیل یا نقاط دیگر دنیا نخواهد بود که ما توان رسیدن به آن‌ها را نداشته باشیم.
ایرانی‌هایی که در آمریکا حضور دارند، بیشتر از سایر آمریکایی‌ها، نسبت به استاکس نت و سایر تلاش‌های انجام شده برای محدودسازی توان غنی‌سازی ایران، آگاهی دارند؛ چرا که آن‌ها خواستار تغییر در روابط بین دو کشور و بهبود مسائل سیاسی هستند.
بسیاری از مقامات دولتی در آمریکا، نسبت به رشد سرمایه‌گذاری ایران در صنعت هسته‌ای و سایبری نگران هستند. امنیت سایبری و جنگ‌های این عرصه در ایران رشد می‌کنند و هکرهای ایرانی، همچنان آمریکا و اهداف مهمی را در این کشور، هدف قرار می‌دهند. آن‌ها کار خود را خوب بلدند.»
