به گزارش کارگروه امنیت سایبربان ، اخیراً طرح ملی «افق سایبری امن» با هدف ظرفیتسازی و توسعه علوم و فناوری امنیت سایبری، در معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری کلید خورد.
این طرح بهعنوان یکی از برنامههای عملیاتی ستاد توسعه علوم و فناوری افتا (امنیت سایبری) در حال اجرا است. بر اساس ساختار تعیینشده ستاد افتا، رئیسجمهور یا معاون اول رئیسجمهور ریاست این ستاد را بر عهده دارند و دو معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهور نیز بهعنوان دبیران ستاد فعالیت میکنند.
در قالب طرح ملی افق سایبری امن، ۱۱ هسته تخصصی تشکیل شده است که ۹ دانشگاه و ۲ پژوهشگاه در آن مشارکت دارند. افزون بر این، ۳۰ دانشگاه، انجمن، پژوهشگاه و مرکز پژوهشی دیگر نیز در طرح همکاری میکنند و در مجموع، بیش از ۴۰ نهاد علمی و پژوهشی درگیر اجرای این برنامه ملی هستند.
همچنین در این طرح، مسئولان مراکز آپای دانشگاهها (آگاهی، پشتیبانی و امداد رایانهای) هدایت و راهبری مأموریتهای محولشده را بر عهده دارند.
محمد عبداللّهی اَزگُمی استاد گروه نرمافزار و کامپیوتر دانشگاه علم و صنعت ایران و مسئول مرکز آپای دانشگاه (آگاهیرسانی، پشتیبانی و امداد) در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه ما با همکاری چند مرکز آپای دانشگاه دیگر در هسته تخصصی آزمایشگاه امنیت سایبری در طرح ملی افق سایبری امن فعالیت میکنیم، درباره این هسته بیشتر توضیح داد و گفت: این هسته در چارچوب فراخوان ستاد توسعه علوم و فناوری افتا معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری تشکیل شده است. هدف از ایجاد این هسته، ریشهیابی مشکلات آزمایشگاههای امنیت سایبری کشور، بررسی وضعیت اقتصادی این آزمایشگاهها، تربیت و توانمندسازی نیروی انسانی متخصص، ارتقای توان فنی و اجرایی آنها، شبکهسازی میان آزمایشگاهها و الگوبرداری از مراکز استاندارد بینالمللی بر اساس معیارهای مشترک و استانداردهای ایزو عنوان شده است.
وی افزود: هسته تخصصی آزمایشگاه امنیت سایبری با محوریت دانشگاه علم و صنعت ایران و همکاری مراکز آپای دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تربیت مدرس فعالیت میکند.
به گفته این استاد دانشگاه، هدف از این همکاری ایجاد شبکهای منسجم از مراکز آپا و آزمایشگاههای فعال در حوزه ارزیابی و آزمون امنیتی سامانههای نرمافزاری و فناوری اطلاعات است. این شبکه با مراکز ملی مرتبط از جمله مرکز مدیریت راهبردی افتا، مرکز ماهر، سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان پدافند غیرعامل کشور و مرکز ملی فضای مجازی همکاری و تعامل خواهد داشت.
مسئول مرکز آپای دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه تربیت نیروی انسانی یکی از محورهای اصلی این طرح است، گفت: برای تمام هستههای تخصصی از جمله هسته آزمایشگاه امنیت سایبری، برگزاری برنامههای آموزشی منظم در فواصل چهارماهه پیشبینی شده است. در هر دوره تعدادی از نیروهای علاقهمند و مستعد آموزش میبینند تا بتوانند در آزمایشگاهها یا شرکتهای فعال در زمینه ارزیابی و آزمون امنیتی فعالیت کنند.
وی ادامه داد: این آموزشها در قالب کارگاهها و رویدادهای تخصصی برگزار میشود و هدف از آن پرورش نیروهایی است که مهارت لازم برای فعالیت در محیطهای حرفهای امنیت سایبری را داشته باشند.
به گفته عبداللهی، مراکز آپا در دانشگاهها پایگاههای اصلی این آموزشها هستند و در کنار آنها دانشجویان و علاقهمندان خارج از دانشگاه نیز میتوانند در دورهها شرکت کنند. در حال حاضر حدود ۲۰۰ نفر برای حضور در این طرح پیشبینی شدهاند که پس از ارزیابی و گذراندن دورههای آموزشی، افراد واجد شرایط انتخاب خواهند شد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به موضوع بودجه گفت: برای هر هسته تخصصی حدود ۱۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است. این مبلغ بین سه دانشگاه عضو تقسیم و در بازه زمانی ۲۴ ماهه هزینه میشود.
عبداللهی تأکید کرد: هرچند این مبلغ زیاد نیست، اما به عنوان بودجه آغازین برای توسعه فعالیتها و آموزش نیروهای متخصص، مناسب ارزیابی میشود.
مسئول مرکز آپای دانشگاه علم و صنعت با اشاره به هزینه بالای جذب اساتید و مدرسان متخصص در این حوزه افزود: این بودجه به عنوان نقطه شروع برای پیشبرد اهداف هستهها کافی است و میتواند زمینهساز توسعه فعالیتها در آینده باشد.
این استاد دانشگاه یکی از چالشهای اصلی این حوزه را مهاجرت نیروهای آموزشدیده عنوان کرد و گفت: بسیاری از نیروهایی که در مراکز آپا آموزش میبینند، پس از کسب مهارت، جذب شرکتهای خارجی میشوند یا برای کار به خارج از کشور مهاجرت میکنند. این موضوع در مراکز آپای دانشگاهها از جمله دانشگاه علم و صنعت نیز مشاهده میشود.
به گفته عبداللهی، وظیفه دانشگاه تربیت نیروی انسانی و حمایت از نخبگان است و در صورت فراهم شدن شرایط کاری و معیشتی مناسب در داخل کشور، میتوان از خروج نیروهای متخصص جلوگیری کرد.
وی در پایان با اشاره به چشمانداز طرح ملی افق سایبری امن اظهار کرد: نتایج مثبت این طرح در بلندمدت نمایان خواهد شد.
به گفته او، ارزیابی اثربخشی این برنامه نیازمند گذر زمان و مشاهده نحوه همکاری میان دانشگاهها، معاونت علمی و سایر ذینفعان است.
عبداللهی ابراز امیدواری کرد: با تعامل مؤثر میان مجموعههای دانشگاهی، نهادهای اجرایی و مراکز سیاستگذار، این طرح بتواند نقشی مؤثر در ارتقای سطح امنیت سایبری کشور و توسعه زیرساختهای تخصصی آزمایشگاههای این حوزه ایفا کند.
