اثر شبکه های اجتماعی بر روابط شخصی مثل شمشیر دولبه است

به گزارش کارگروه شبکه های اجتماعی سایبربان ؛ به نقل از سایت هندی «دِسِن هرالد»، در عصری که دسترسی رسانه‌های اجتماعی بی حد و حصر است، تأثیر آن بر روابط انسانی به موضوع مباحث داغ ارتباطی تبدیل شده است.

شبکه‌های اجتماعی به دلیل افزایش اشتراک اطلاعات و ایجاد جوامع و گروه‌های مجازی مورد ستایش قرار می‌گیرند، آنها همچنین می‌توانند دیدگاه‌های سیاسی جدیدی شکل دهند و بر تعاملات شخصی هم تأثیر بگذارند.

کمپین ریاست‌جمهوری باراک اوباما در سال ۲۰۰۸ را در نظر بگیرید: رسانه‌های اجتماعی قدرت خود را برای تضمین پیروزی او به نمایش گذاشتند، اما رسوایی «کمبریج آنالیتیکا» در سال ۲۰۱۰ مشکلات قابل توجهی را نشان داد.

در این رسوایی، اطلاعات شخصی میلیون‌ها کاربر فیسبوک بدون رضایت آنها برای تبلیغات سیاسی جمع‌آوری شد که بر انتخابات ۲۰۱۶ آمریکا و همه‌پرسی «برگزیت» تأثیر گذاشت.

در هند، شبکه‌های اجتماعی برای احزاب سیاسی که از سکو‌هایی مانند فیسبوک و واتس‌اپ برای تبلیغاتشان استفاده می‌کنند، بسیار مهم است.

چشم‌انداز رسانه‌های اجتماعی هند گسترده و دائماً در حال رشد است. در ژانویه ۲۰۲۴، این کشور ۷۵۱.۵ میلیون کاربر اینترنت با ۵۲.۴ درصد نفوذ اینترنت داشت.

حدود ۴۶۲ میلیون نفر یا ۳۲/۲ درصد از کل جمعیت هند از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. یک نظرسنجی جدید از ۷ هزار و ۴۶۳ پاسخ‌دهنده ۱۵ ساله و بالاتر از ۱۹ ایالت نشان داد که واتس‌اپ پرکاربردترین شبکه اجتماعی در هند است.

این نظرسنجی نشان داد که نفوذ رسانه‌های اجتماعی در هند ۳۲/۸ درصد است و جوانان ۱۸ تا ۲۵ ساله بیشترین سهم کاربران این شبکه‌ها را تشکیل می‌دهند. ۳۱ درصد از این گروه سنی، از ۶ تا ۹ پلتفرم رسانه اجتماعی به طور همزمان استفاده می‌کنند.

این ضریب نفوذ می‌تواند بر قلمرو‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشور‌ها و مردم آنها تأثیر بگذارد.

نظرسنجی مرکز تحقیقات «PEW» که بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ در ۲۷ کشور انجام شد، نشان داد که مردم در ۲۰ کشور معتقدند رسانه‌های اجتماعی به دموکراسی کمک می‌کنند.

در اقتصاد‌های نوظهور مثل نیجریه، مکزیک، سنگاپور و هند، عموم مردم معتقدند که شبکه‌های اجتماعی فرآیند‌های دموکراتیک را بهبود داده‌اند، به طوری که ۷۷ درصد از پاسخ‌دهندگان در نیجریه و مکزیک، ۷۶ درصد در سنگاپور و ۷۴ درصد در هند از این دیدگاه حمایت می‌کنند.

این دیدگاه در انتخابات پارلمانی اخیر هند هم منعکس شده است؛ جایی که اینفلوئنسر‌های سیاسی و محتوای مربوط به انتخابات در سکو‌هایی مانند یوتیوب میلیون‌ها بازدید به دست آورد و نقش رسانه‌های اجتماعی را در شکل‌دادن به گفتمان سیاسی و افکار عمومی نشان داد.

در حالی که رسانه‌های اجتماعی مردم را از نقاط مختلف جهان به هم پیوند می‌دهد، اما باید آگاه بود که تأثیر این رسانه‌ها بر روابط شخصی به مثابه یک شمشیر دولبه است.

آنطور که تحقیقات نشان می‌دهد افسردگی نوجوانان به استفاده از رسانه‌های اجتماعی مرتبط است، در همین حال این رسانه‌ها ارتباطات و دوستی‌ها را نیز تسهیل می‌کنند. 

رسانه‌های اجتماعی می‌توانند عزت نفس نوجوانان را کاهش دهند و به جایگزینی برای تخلیه عاطفی آنان تبدیل شوند.

نظرسنجی «PEW» در سال ۲۰۲۲ نشان داد که ۵۴ درصد از نوجوانان آمریکایی برای کنار گذاشتن رسانه‌های اجتماعی با مشکل مواجهند و برخی تقریباً به‌طور مداوم از آن استفاده می‌کنند.

در حالی که ۸۰ درصد احساس می‌کنند با دوستان خود ارتباط بیشتری دارند، ۷۱ درصد رسانه‌های اجتماعی را فضایی خلاقانه می‌دانند، ۳۸ درصد احساس می‌کنند تحت تأثیر محتوا‌های آن قرار می‌گیرند و ۲۹ درصد هم برای به اشتراک گذاشتن محتوای جلب توجه تحت فشار هستند.

بر اساس تحقیقات، استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه زمانی که بیش از سه ساعت در روز باشد، باعث ایجاد مشکلات حاد روحی و روانی در نوجوانان می‌شود. البته بزرگسالان هم از این اثرهای مخرب مصون نیستند. انتشار اخبار و اطلاعات نادرست به‌ویژه درباره موضوعات حساسی مانند سیاست و مذهب، منجر به پیامد‌های قابل توجهی مثل خشونت اوباش در هند شده است.

تمایل شبکه‌های اجتماعی به تقویت «سوگیری تایید» می‌تواند منجر به مشکلات شناختی و تیره شدن روابط میان فردی شود.

رسانه‌های اجتماعی، آگاهی و روابط ما را تقویت می‌کنند، اما نیاز به استفاده آگاهانه دارند.

کاربران باید تاثیر پست‌های خود را در نظر بگیرند، از انتشار اطلاعات تاییدنشده خودداری کنند و مراقب پیام‌های سیاسی یا مذهبی که می‌توانند روابط واقعی را مختل کنند، باشند. باید بدانیم استفاده هوشمندانه از این رسانه‌ها باعث ترویج همزیستی مسالمت‌آمیز می‌شود.

آموزش مردم درباره آثار  نامطلوب رسانه‌های اجتماعی می‌تواند اثرهای منفی آنها در ارتباطات انسانی را کاهش دهد.