باز هم یک دانشجوی انصرافی!
طراحی فیس‌بوک آنقدر اتفاق مهمی است که ساخت یک فیلم سینمایی درباره شکل‌گیری آن انتظار بی‌جایی نیست. یک سرخوردگی عاطفی احتمالی در فوریه سال 2004 میلادی به تولد پرطرفدارترین شبکه اجتماعی جهان توسط مارک زاکربرگ انجامید. این دانشجوی 20 ساله و انصرافی دانشگاه هاروارد با همراهی ادواردو ساورین، اندرو مک‌کالم، داستین موسکوویتز و کریس هیوز، بستری مبتنی بر اینترنت فراهم کردند که ابتدا قرار بود دانشجویان چند دانشگاه ایالتی را بهم متصل کند؛ فیس‌بوک با همین هدف‌گذاری اولیه، سال 2012 از یک میلیارد و سال 2019 از رکورد دو میلیارد کاربر عبور کرد!
مجله فوربس سال 2008، مارک زاکربرگ را به عنوان جوان‌ترین میلیاردر خود ساخته معرفی کرد. هم‌اینک ثروت او بیش از 78.3میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. زاکربرگ سال 2010 به عنوان شخصیت سال مجله تایم نیز معرفی شده است. ثروت و قدرت در کنار هم همواره حاشیه‌ساز می‌شوند و چه حاشیه‌سازی جذاب‌تر از مارک زاکربرگ تا سوژه یکی از آثار سینمایی مشهور دیوید فینچر قرار بگیرد؟!
درباره کارگردان
دیوید اندرو لئو فینچر، نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان 58 ساله صاحب‌نام امریکایی است. او دوبار برای «مورد عجیب بنجامین باتن» و «شبکه اجتماعی-THE SOCIAL NETWORK» نامزد دریافت جایزه بهترین کارگردانی از آکادمی اسکار شده است. دیوید فینچر البته برای فیلم سینمایی «شبکه اجتماعی» موفق به دریافت جایزه «گلدن گلوب» شد. «هفت»، «باشگاه مبارزه»، «دختری با خالکوبی اژدها» و سریال جنجالی «خانه پوشالی» از شناخته‌شده‌ترین آثار اوست. دیوید فینچر جزو معدود کارگردانانی است که با آلفرد هیچکاک مقایسه می‌شود.
داستان فیلم
یک کل‌کل تینیجرمابانه میان مارک زاکربرگ جوان و دختر مورد علاقه او، مسیر زندگی این دانشجوی جوان و کمتر اجتماعی را زیر و رو می‌کند. مارک توسط اریکا تحقیر می‌شود و با وجود علاقه‌ای که از طرف مارک وجود دارد حس انتقام در او برانگیخته می‌شود. مارک یک نابغه برنامه‌نویسی است و قطعا ابزار انتقام نیز سایبری خواهد بود. سرور پردیس‌های دانشجویی دختران هاروارد توسط وی هک می‌شود و تصاویر پروفایل اریکا و صدها دختر هارواردی دیگر در یک نظرسنجی تعیین زیبایی قرار می‌گیرد. استقبال کاربران از این شیطنت زاکربرگ به حدی زیاد است که سرورهای دانشگاه از دسترس خارج می‌شوند. این استقبال پرشور، جرقه‌ای را در ذهن زاکربرگ شعله‌ور می‌کند که ما امروز از آن به عنوان فیس‌بوک یاد می‌کنیم. البته او به تنهایی قادر به طراحی فیس‌بوک نبوده وشرکایی داشته است. اختلاف او با شریک اصلی‌اش یعنی ادواردو، پای زاکربرگ را به پاسخگویی مقابل هیات منصفه باز می‌کند و ... .
این سرزمین دو میلیاردی!
شاید فقط دیوید فینچر بتواند از زندگی یک انسان نسبتا درون‌گرا، اجتماع‌گریز و سرد، یک فیلم بیوگرافی دو ساعته روان و غیر حوصله سربر بسازد. فیلم سینمایی «شبکه اجتماعی-THE SOCIAL NETWORK» سناریوی بسیار ساده‌ای دارد؛ دیالوگ-فلش‌بک-دیالوگ. آرون سورکین فیلمنامه را بر اساس کتاب «میلیاردرهای تصادفی» اثر بن مزریک نگاشته؛ جالب است که خود زاکربرگ یا شرکایش در تولید فیلم هیچ نقشی نداشته‌اند.
«شبکه اجتماعی» هیچ شگفتانه‌ای ندارد، هیچ بالا و پایینی ندارد و بیش‌تر گفت‌وگوست. زندگی یک برنامه‌نویس نابغه در کد خلاصه می‌شود و «شبکه اجتماعی» کدهای تقریبا یکنواخت زندگی مارک زاکربرگ است. اما با همه این کرختی‌ها، با همه این پیش‌فرض‌های ناامید کننده، دوربین دیوید فینچر شما را 120 دقیقه با خود همراه می‌کند. «شبکه اجتماعی» آنگونه که باید باشد درآمده است، شبیه به یک مستند داستانی. هر چه قدر که بیل کاندن در «رکن پنجم-THE FIFTH ESTSTE» و الیور استون در «اسنودن-SNOWDEN» از سوژه ها دور شدند، کارگردان در «شبکه اجتماعی» به زاکربرگ نزدیک شده است. روابط در «شبکه اجتماعی» بدون مافیا بازی و اداهای مرسوم در این نوع آثار به تصویر کشیده شده؛ فارغ از اینکه روایت واقعی چیست این پلن به درستی در مختصات فیلم جای گرفته است.
اما «شبکه اجتماعی» یک روی دیگر هم دارد؛ یک پشت پرده عریان؛ و آن نمایش بی‌اعتباری اخلاق در جنگ دستیابی به قدرت و ثروت ناشی از آن است. در «شبکه اجتماعی» مشاهده می‌کنیم که زاکربرگ تنها یک دوست دارد که از قضا سرمایه‌گذار اولیه تشکیل فیس‌بوک هم هست، ادواردو. زاکربرگ بعد از آشنایی با شان، ادواردو را نادیده می‌گیرد؛ به او رحم نمی‌کند. همانطور که با وجود علاقه وافرش به اریکا، او را قربانی انتقام کرد. حالا این مرد، این روحیه، بستر‌ساز شبکه‌ای است که با دو میلیارد کاربر، پرجمعیت‌ترین کشور دنیاست. آیا زاکربرگ و زاکربرگ‌ها، رهبر مناسب، امین و قابل اعتمادی برای حفاظت از رازهای شهروندان کشور فیس‌بوک خواهند بود؟!
