مسئله‌ی تراموا در خودروهای بی راننده
به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ بسیاری از شرکت‌ها در حال توسعه خودروهای بی راننده هستند و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند، 10 میلیون عدد از آن‌ها تا سال 2020، در سطح خیابان‌ها به کار گرفته خواهد شد؛ این در حالی است که بسیاری از مشکلات طراحی خودروهای مذکور برطرف نشده است.
یکی از مشکلات خودروهای بی راننده، نوع برنامه‌نویسی آن‌ها برای نشان دادن عکس‌العمل مناسب در زمان وقوع حادثه است. به‌عنوان مثال اگر یک خودرو با سرعت‌بالا در حال حرکت بوده و یک عابر پیاده در همان زمان به وسط خیابان بدود، خودرو چه عکس‌العملی به نمایش خواهد گذاشت؟ موضوع ذکر شده به مسئله تراموا1 (trolley Problem) معروف است. خودرو در چنین شرایطی باید عابر را زیر بگیرد؟ یا با انحراف از جاده مسافران خود را از بین ببرد؟
این مشکل توسط گروهی از محققان دانشگاه اِم. آی. تی مورد بررسی قرار گرفته است. در گزارش منتشر شده توسط محققان آمده است: «خودروهای بی راننده با هدف کاهش تصادفات در حال توسعه هستند؛ اما در شرایط خاص نیز آن‌ها باید بتوانند بین چند حالت مانند کشتن عابر یا مسافر تصمیم‌گیری کنند.»
نتایج یک نظرسنجی در سال گذشته نشان داد؛ 76 درصد مردم معتقد هستند برای نجات 10 عابر پیاده، بهتر است، سرنشین یا سرنشین‌های خودرو کشته شوند؛ اما این نتیجه در زمانی که خواسته شد، خود را سرنشین خودرو تصور کنند تا یک‌سوم کاهش یافت؛ زیرا مردم نمی‌خواهند به خود و خانواده‌ی آن‌ها آسیبی وارد شود.
لیاد روحان (Iyad Rahwan)، سرپرست محققان در دانشگاه ام. آی. تی، گفت: «بیشتر مردم می‌خواهند در دنیایی زندگی کنند که تصادفات رانندگی به حداقل خود می‌رسد؛ اما در عین حال، همه‌ی آن‌ها می‌خواهند تحت هر شرایطی، خودرو از آن‌ها محافظت کند.»
آیا می‌توان در شرایطی که مشکل یاد شده هنوز دارای نقاط مبهم زیادی است، نوعی اخلاق‌مداری قانونی برای خودروها ایجاد کرد؟ این موضوع در مطرح شد که هم‌اکنون نیز خودروهای بی راننده در برخی کشورها به کار گرفته می‌شوند.
روحان افزود: «من فکر می‌کنم سازندگان خودروهای بی راننده، در حال ایمن کردن خودروهای خود هستند؛ اما هنوز به سطحی نرسیده‌اند که بخواهند راه‌حلی را برای مشکل یاد شده پیدا کنند.»
روحان توضیح داد که گروه تحقیقاتی آن‌ها موضوع را با سه شرکت گوگل، تسلا و فارادی فیوچر (Faraday Future) مطرح کردند؛ اما آن‌ها به درخواست داده شده پاسخی ندادند.
مشکل یاد شده در بالا در آینده‌ی نزدیک به اصلی‌ترین موضوع خودروهای بی راننده تبدیل خواهد شد. مدتی قبل اعلام شد که به علت اشتباه یکی از خودروهای گوگل، تصادفی با یک اتوبوس اتفاق افتاد؛ اگر این موضوع به‌زودی حل نشود است در حادثه‌ای مشابه، زندگی افراد بسیاری به خطر خواهد افتاد.
______________________________________
1- مسئله تراموا، نوعی آزمون اخلاق است که بیان می‌کند؛ اگر روی ریل یک قطار 5 نفر ایستاده باشند و در مسیر انشعابی آن نیز یک نفر قرار داشته باشد، لوکوموتیوران باید چه عکس‌العملی نشان دهد؟ آیا باید آن 5 نفر را زیر بگیرد؟ باید مسیر را عوض کرده و یک نفر را بکشد؟ یا قطار را از ریل خارج کرده و خود را از بین ببرد؟
