به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان ، در شرایطی که دولت چهاردهم همچنان از وعده تحقق‌نیافته رفع فیلترینگ سخن می‌گوید، وزیر ارتباطات با هشدار درمورد استفاده گسترده از فیلترشکن‌ها، آن را عامل افزایش آسیب‌پذیری امنیتی دانست.
ستار هاشمی گفت: «استفاده از فیلترشکن‌ها موجب اعتماد کاربران به سرورهای واسط و ایجاد آسیب‌پذیری‌های امنیتی می‌شود. این امر نه‌تنها امنیت زیرساخت‌های ارتباطی را تهدید می‌کند بلکه بر کیفیت شبکه و کسب‌وکارهای دیجیتال نیز اثر منفی دارد.»
هاشمی تاکید کرد بسیاری از حملات سایبری اخیر منشا داخلی داشته و از شبکه‌های آلوده که به خاطر استفاده از فیلترشکن‌ها ایجاد شده‌اند صورت گرفته است.
در هفته‌های گذشته برخی رسانه‌ها از تصمیم برای بازگشایی اینستاگرام و تلگرام خبر داده بودند، اما براساس اطلاعات منتشرشده، کمیته رفع فیلتر در شورای عالی فضای مجازی در آخرین نشست خود با این پیشنهاد مخالفت کرده است.
شکاف در دولت و قدرت مافیای فیلترشکن‌ها
اختلاف نظر پیرامون رفع فیلترینگ تا سطح جلسات هیئت دولت نیز رسیده است. مخالفان معتقدند در شرایط فعلی هرگونه گشایش در فضای اینترنت ممکن است امکان کنترل پیام‌رسان‌های خارجی را کاهش دهد. از سوی دیگر، گزارش‌هایی درباره شروط سنگین دولت برای رفع فیلتر تلگرام منتشر شده است،
در همین زمینه کارشناسان بر این باورند که عامل اصلی تداوم فیلترینگ، وجود شبکه گسترده و قدرتمند فروش فیلترشکن در داخل کشور است.
مهرداد لاهوتی، نماینده پیشین مجلس، پیش‌تر گفته بود: «امروز همه از پیام‌رسان‌های خارجی استفاده می‌کنند؛ با این تفاوت که مسئولان از نسخه‌های ویژه و رایگان بهره می‌برند، اما مردم باید هزینه خرید فیلترشکن را بپردازند. سود حاصل از این بازار به جیب گروه‌های سازمان‌یافته‌ای می‌رود که هیچ نظارتی بر فعالیتشان وجود ندارد.»
کارشناسان معتقدند موضوع فیلترینگ دیگر صرفا فنی نیست بلکه به منافع مالی گره خورده است.
حامد بیدی، کارشناس فناوری اطلاعات و مدیر بستر آنلاین «کارزار»، می‌گوید: «دولت نه اراده کافی برای رفع فیلتر دارد و نه مسیر درستی برای مذاکره انتخاب کرده است. فروشندگان فیلترشکن یکی از هزاران بازیگر این عرصه‌اند، اما تصمیم‌گیر نهایی نیستند. با این حال، فضای چندپاره و نبود شفافیت باعث شده حتی همین بازیگران غیررسمی نیز در برابر هر تغییری مقاومت کنند.»
تجارت میلیاردی در سایه فیلترینگ
گردش مالی شبکه فروش فیلترشکن‌ها یکی از شاخص‌های اصلی در جلوگیری از آزادسازی اینترنت است.
طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، حدود ۸۰ درصد کاربران ایرانی از فیلترشکن استفاده می‌کنند و نزدیک به یک‌سوم آنها از نسخه‌های پولی بهره می‌برند. این آمار به معنای بازاری چند هزار میلیارد تومانی است که سالانه در سایه سیاست فیلترینگ شکل می‌گیرد.
ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر پیشین شورای عالی فضای مجازی، پیش‌تر افشا کرده بود که سود حاصل از فروش وی‌پی‌ان آن‌قدر زیاد است که برخی شرکت‌های وابسته به نهادهای بزرگ نیز به فروش غیررسمی آن روی آورده‌اند.
برآورد کارشناسان نشان می‌دهد با در نظر گرفتن میانگین ماهانه ۱۵۰ هزار تومان برای هر کاربر، تنها ۳۰ درصد از کاربران می‌توانند گردش مالی بیش از پنج هزار میلیارد تومان در سال ایجاد کنند.
کارشناسان همچنین به منافع اپراتورهای تلفن همراه در تداوم وضعیت موجود اشاره می‌کنند. استفاده از فیلترشکن موجب افزایش مصرف داده می‌شود و درنتیجه سود اپراتورها را بالا می‌برد.
