به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان ، استان مازندران به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید برنج و محصولات استراتژیک در کشور، با ورود فناوری‌های نوینی همچون هوش مصنوعی، در آستانه یک تحول بنیادین در حوزه کشاورزی قرار دارد؛ تحولی که می‌تواند بهره‌وری را افزایش داده، هزینه‌ها را کاهش دهد و مسیر توسعه پایدار را هموار کند.
نقش کلیدی هوش مصنوعی در کشاورزی مازندران
1. بهینه‌سازی آبیاری:
سنسورها و الگوریتم‌های هوشمند با تحلیل داده‌های اقلیمی و سطح رطوبت خاک، آبیاری را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کنند که مصرف آب به حداقل برسد و منابع محدود به‌صورت هدفمند مصرف شوند.
2. تشخیص سریع بیماری‌ها و آفات:
با کمک الگوریتم‌های پردازش تصویر و داده‌های ماهواره‌ای، علائم بیماری‌ها و آفات شناسایی شده و راهکارهای مقابله‌ای به کشاورزان ارائه می‌شود؛ از جمله در شناسایی بیماری‌های رایجی چون بلاست برنج و سوختگی باکتریایی.
3. پیش‌بینی عملکرد محصول:
هوش مصنوعی با تحلیل داده‌هایی نظیر نوع خاک، شرایط جوی و سابقه تولید، تخمینی دقیق از میزان برداشت محصول ارائه می‌دهد که به تصمیم‌گیری بهتر در زمان کاشت و برداشت کمک می‌کند.
4. استفاده از پهپادهای کشاورزی:
پهپادهای مجهز به دوربین‌های پیشرفته، وضعیت مزارع را پایش کرده و عملیات‌هایی همچون سم‌پاشی، کوددهی و نظارت بر سلامت گیاه را به‌صورت هوشمند انجام می‌دهند.
5. تحلیل بازار و زمان‌بندی فروش:
با الگوریتم‌های تحلیلی، قیمت‌گذاری بازار و الگوهای عرضه و تقاضا بررسی شده و زمان مناسب برای فروش محصولات پیشنهاد می‌شود تا سود کشاورزان افزایش یابد.
هوش مصنوعی در زراعت برنج مازندران
برنج به‌عنوان محصولی راهبردی در مازندران نیازمند مدیریت دقیق منابع است. به‌کارگیری هوش مصنوعی در این بخش، ضمن کاهش هدررفت آب و نهاده‌ها، فرآیندهایی چون تشخیص آفات، تنظیم آبیاری و حتی برداشت مکانیزه را تسهیل می‌کند. ربات‌های هوشمند که در کشورهای پیشرفته مانند ژاپن مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توانند الگویی برای افزایش بهره‌وری در مازندران باشند.
دیدگاه مسئولان درباره نقش هوش مصنوعی
بابک مومنی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران، در حاشیه بازدید از مراکز خرید کلزا در شرق استان، هوش مصنوعی را محور توسعه پایدار کشاورزی دانست و گفت: «تعیین دقیق سطح زیرکشت و الگوی کشت با بهره‌گیری از داده‌های هوشمند، برنامه‌ریزی‌ها را هدفمندتر می‌کند و مصرف منابعی مانند آب و کود را بهینه می‌سازد.»
وی با تأکید بر لزوم ارتقای سامانه‌های پهنه‌بندی اظهار داشت: «به‌کارگیری ابزارهای نوین پایش و فناوری‌های روز جهانی یک ضرورت است و باید با دانش متخصصان بومی هم‌راستا شود.»
مومنی همچنین نقش کشاورزان پیشرو در پیاده‌سازی الگوی کشت دانش‌بنیان را مهم برشمرد و گفت: «این کشاورزان می‌توانند بازوی اجرایی و مشورتی جهاد کشاورزی در طراحی راهکارهای فناورانه باشند.»
به گفته وی، نقشه راه کشاورزی دانش‌بنیان در استان با تکیه بر سند ملی الگوی کشت و ظرفیت‌های دیجیتال طراحی شده و می‌تواند مازندران را به الگویی برای سایر استان‌ها تبدیل کند.
ورود هوش مصنوعی به کشاورزی مازندران، یک ضرورت است، نه انتخاب. این فناوری با کاهش مصرف منابع، افزایش عملکرد، بهبود کیفیت تولید و مدیریت دقیق بازار، آینده‌ای پایدار و اقتصادی را برای کشاورزی استان ترسیم می‌کند.
پیشرفت کشاورزی در گرو فناوری است؛ و هوش مصنوعی، کلید عبور از چالش‌ها به‌سوی کشاورزی هوشمند و پایدار در مازندران است.
