به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان ؛ آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا (DARPA) طرح جدیدی را برای متحول کردن مراقبتهای پزشکی در میدان نبرد با استفاده از سیستمهای رباتیک خودکار آغاز کرده است. این برنامه با نام MASH (مخفف Medics Autonomously Stopping Hemorrhage) به دنبال رسیدگی به یکی از چالشبرانگیزترین مشکلات پزشکی در میدان نبرد، یعنی خونریزیهای داخلی غیرقابلکنترل در ناحیه تنه، است. این خونریزیها اغلب به دلیل محل و پیچیدگیشان توسط پزشکان خط مقدم قابل درمان نیستند و همچنان علت اصلی مرگومیر قابل پیشگیری در بین سربازان آمریکایی هستند.
ربات جراح؛ نجاتبخش سربازان در میدان نبرد
برنامه MASH سیستمهای رباتیکی توسعه خواهد داد که میتوانند با حداقل دخالت انسان، خونریزیهای داخلی را شناسایی و متوقف کنند. این سیستمها میتوانند بیمار را به مدت ۴۸ ساعت یا بیشتر، تا زمان انتقال به مراکز درمانی مجهز، پایدار نگه دارند. دکتر آدام ویلیس، مدیر برنامه MASH، میگوید: «ما به سربازان خود مدیونیم که بهترین شانس ممکن برای زنده ماندن را به آنها بدهیم. در درگیریهای بزرگ، بسیاری از سربازان بر اثر جراحاتی جان خود را از دست میدهند که در صورت دسترسی سریع به جراح، میتوانستند زنده بمانند.»
MASH؛ یک GPS داخلی برای بدن انسان
ایده اصلی MASH مبتنی بر سنسورهای پیشرفته، هوش مصنوعی و ابزارهای رباتیک است که در یک سیستم یکپارچه شدهاند. این سیستم قادر است خونریزیهای داخلی در شکم را به صورت خودکار شناسایی و متوقف کند. دارپا در بیانیهای اعلام کرد که این رویکرد مشابه «توسعه یک GPS برای داخل بدن انسان» است که میتواند در اطراف اندامها حرکت کند تا منبع خونریزی را مشخص و مداخلات نجاتبخش را در محیطهای سخت جنگی انجام دهد. ویلیس میگوید: «چالش اصلی، یافتن محل خونریزی است. تصور کنید که در یک چشمانداز پیچیده از اندامها و خون در داخل تنه، باید نقطه دقیقی را که نیاز به توجه دارد، پیدا کنید.»
در حالی که تورنیکهها و پانسمانهای سنتی در برابر زخمهای خارجی موثرند، خونریزی داخلی در تنه نیاز به مداخله جراحی دارد؛ چیزی که معمولا در ساعات اولیه پس از آسیبدیدگی در دسترس نیست. برنامه MASH دارپا برای پر کردن این شکاف با سیستمهایی طراحی شده است که میتوانند در شرایط سخت و آشفته عمل کنند. ویلیس افزود: «این سیستم مانند یک GPS برای داخل بدن انسان عمل میکند تا ابزارهای موجود را برای توقف دقیق خونریزی، تحت شرایط بسیار دشوار، قرار دهد.»
دارپا میگوید این سیستم به گونهای طراحی شده است که در محیطهای جنگی به آسانی دستگاههای شوک الکتریکی خودکار (AED) قابل استفاده باشد. این دستگاهها به افراد غیرمتخصص اجازه میدهند تا پس از ایست قلبی، قلب را دوباره به کار بیندازند.
جزئیات برنامه سه ساله دارپا
این برنامه سهساله در دو فاز انجام خواهد شد. فاز اول بر ادغام سنسورهای پیشرفته با پلتفرمهای رباتیک برای تشخیص خونریزی داخلی تمرکز دارد. فاز دوم شامل توسعه نرمافزار خودکاری است که قادر به کنترل ابزارهای رباتیک برای مداخله و توقف خونریزی باشد. همانطور که توسط آژانس اشاره شده، MASH با هدف پیشرفت در پروتکلهای مراقبت از تروما و قابلیتهای جراحی رباتیک، مرزهای ممکن در پزشکی میدانی را جابهجا میکند.
محققان و توسعهدهندگانی که علاقهمند به مشارکت در این تلاش هستند، دعوت شدهاند تا در روز ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۵ در یک جلسه مجازی ویژه پیشنهاددهندگان که توسط دارپا میزبانی میشود، شرکت کنند. جزئیات ثبتنام از طریق وبسایت رسمی قراردادهای دولتی، SAM.gov، در دسترس است.
