ضرورت توسعه زیرساخت‌های بومی ناوبری؛ ایران به دنبال جایگزینی امن برای GPS
به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان ؛ بهروز ارسطو، دکتری تخصصی سنجش از دور و GIS و از محققان سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار سیتنا درباره وابستگی ایران به سامانه‌های ناوبری جهانی مانند GPS، گفت: «برای داشتن یک سیستم موقعیت‌یابی مستقل، نیاز به زیرساخت گسترده‌ای در سه بخش اصلی داریم؛ شامل بخش فضایی (ماهواره‌ها)، بخش زمینی (ایستگاه‌های کنترل) و بخش کاربر. بدون تأمین این سه مؤلفه، عملاً امکان ارائه خدمات دقیق و مداوم ناوبری وجود ندارد.»
ارسطو با اشاره به مذاکرات اخیر ایران با یک شرکت چینی برای بهره‌برداری از سرویس ناوبری «بیدو»، گفت: «چین، روسیه و اتحادیه اروپا هرکدام سامانه‌های ناوبری مستقلی چون بیدو، گلوناس و گالیله دارند که در کنار GPS آمریکایی، چهار بازیگر اصلی حوزه ناوبری ماهواره‌ای جهان محسوب می‌شوند. استفاده از سیستم‌های غیردولتی یا وابسته به کشورهای متخاصم مانند آمریکا، ریسک‌های امنیتی بیشتری دارد؛ چرا که در مواقع بحرانی، امکان اعمال محدودیت‌های دسترسی به مختصات دقیق وجود دارد.»
وی با بیان اینکه «GPS آمریکایی سابقه استفاده از مکانیزم خطای انتخابی (Selective Availability) را در شرایط خاص دارد»، افزود: «این قابلیت به آمریکا اجازه می‌داد تا دقت موقعیت‌یابی در مناطق خاص را کاهش دهد، درحالی‌که کاربران خودی مختصات دقیق دریافت می‌کردند. بنابراین، استفاده از سامانه‌های جایگزینی مانند بیدو چین، از منظر امنیتی، اولویت بیشتری برای ایران دارد؛ به‌ویژه با توجه به روابط استراتژیک بین دو کشور.»
این متخصص حوزه سنجش از دور تأکید کرد: «توسعه سامانه ناوبری بومی نیازمند سرمایه‌گذاری بسیار سنگین در حوزه فضا و زیرساخت‌های زمینی است. در کوتاه‌مدت، دسترسی به چنین فناوری‌ای در ابعاد جهانی ممکن نیست، اما باید از اکنون در این مسیر گام برداشت تا در آینده وابستگی به بازیگران خارجی کاهش یابد.»
ارسطو در پایان گفت: «امنیت اطلاعات مکانی و موقعیت‌یابی، به‌ویژه در شرایط بحران یا جنگ، موضوعی بسیار مهم و راهبردی است. باید ضمن بهره‌گیری از ظرفیت‌های شرکای خارجی قابل‌اعتماد، توسعه فناوری‌های بومی را به‌صورت موازی پیگیری کنیم.»
