به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان ؛ اپراتورها شبکه ساختند، ارتباط را ممکن کردند و پایه دیجیتال زندگی مدرن را شکل دادند. اما با وجود این جایگاه حیاتی، در زنجیره ارزش فناوری اغلب در نقش یک بازیگر جانبی باقی ماندند.در حالی که شرکتهای فناوری از داده، تجربه کاربر و مدلهای مقیاسپذیر برای خلق ارزش استفاده کردند، شرکتهای مخابراتی درگیر سرمایهگذاریهای سنگین در زیرساخت و مقررات بودند. نتیجه آن شد که با وجود هزینههای بالا و پوشش وسیع، سودآوری آنها نسبت به غولهای فناوری کمتر بود.برای تغییر این شرایط به نفع شرکتهای صنعت تلکام، تحول از مدل کسبوکار «تلکو» یا همان شرکت تلکام سنتی به «تککو» توسط مشاوران جهانی مانند «مکنزی» و «KPMG» توصیه شده است.تحول از «تلکو» به «تککو» در واقع تغییری در مدل و منطق کسبوکار اپراتورها است. تلکوها تا امروز بر اتصال و پهنای باند متمرکز بودند، اما تککوها شرکتهایی هستند که در کنار ارتباطات، بر فناوری، داده و تجربه کاربر نیز تکیه میکنند.به تعبیر گزارش «KPMG»، تککو یعنی شرکتی که از شبکه بهعنوان بستر نوآوری، نه صرفا ابزار انتقال داده استفاده میکند.در این مدل، اپراتور دیگر تنها ارائهدهنده سرویس نیست، بلکه به پلتفرمی برای توسعه راهکارهای هوشمند، دادهمحور و صنعتمحور تبدیل میشود.
تغییر از تلکو به تککو در شرایطی در کشورهای مختلف دنبال میشود که پیشبینی شده تککوها با ورود به صنعت فناوری به رهبران جدید این صنعت تبدیل شده و با غولهای فناوری رقابت کنند.این قابلیت رقابت به دلیل سرمایههای بزرگ و ویژگیهای ذاتی شرکتهای تلکامی که حالا با عنوان تککو شناخته میشوند ایجاد شده است.اپراتورها حجم عظیمی از دادههای کاربری، مکانی، ترافیکی و رفتاری را در اختیار دارند که هیچ شرکت فناوری دیگری در این مقیاس به آن دسترسی ندارد. همین داده، سوخت موتور نوآوری در خدمات دیجیتال، کلانداده و هوش مصنوعی است.گزارش «TelecomTV» اشاره میکند که دادههای شبکه و مشتری، دارایی استراتژیک اپراتورها برای خلق ارزش جدید در صنایع فناوری است.علاوه بر دادهها، صنعت مخابرات با سرمایهگذاریهای چند میلیارد دلاری در «شبکههای نسل پنجم» و «فیبر نوری»، زیرساختی ایجاد کرده که هیچ استارتاپی توان رقابت با آن را ندارد. همین مقیاس، به آنها اجازه میدهد «پلتفرمهای ابری»، «اینترنت اشیا» و خدمات دادهمحور را در سطح ملی یا منطقهای عرضه کنند.همچنین برخلاف شرکتهای فناوری که باید بازار بسازند، اپراتورها پایگاه گسترده مشتریان مصرفی و سازمانی دارند. این شبکه دسترسی مستقیم، مزیت بزرگی در تجاریسازی محصولات فناوری محسوب میشود؛ بهویژه در بازارهایی که اعتماد و امنیت داده اهمیت بالایی دارد.تحلیل «KPMG» تأکید میکند که آینده رشد اپراتورها در بازارهای عمودی مثل انرژی، کشاورزی، سلامت، آموزش و دولت دیجیتال نهفته است.تککوها با ترکیب ارتباطات، داده و نرمافزارهای هوشمند میتوانند راهکارهایی ارائه دهند که در هسته اقتصاد دیجیتال قرار دارد.
مدل سنتی تلکام در دهه گذشته به سقف رشد خود رسیده است. درآمد از تماس و دیتا در حال اشباع است و رقابت قیمتی سود را فشرده کرده است.در مقابل، بازار فناوری با سرعتی بیسابقه در حال رشد است؛ بازاری که بر «داده»، «اتوماسیون» و خدمات دیجیتال افزوده تکیه دارد.به همین دلیل، حرکت به سمت تککو بودن نه فقط انتخاب، بلکه یک فرصت برای رشد نمایی است.شرکتهایی که زودتر این مسیر را آغاز کردند، نشان دادهاند که اپراتور میتواند از یک شرکت زیرساختی به بازیگر فناوری تبدیل شود. این شرکتها در حوزههای ابری، هوش مصنوعی، و اینترنت اشیا راهکارهای تجاری توسعه دادهاند و بخشی از بازار فناوری را در اختیار گرفتهاند.حتی در ایران هم «همراه اول» به عنوان یک تککو در حوزههای لبه فناوری ورود کرده و راهکار ارائه میدهد.در واقع، اگر دیروز شرکتهای فناوری بر موج ارتباطات سوار شدند، امروز اپراتورها با تکیه بر فناوری خود میتوانند هدایتگر بازار شوند.تککو شدن، مسیری برای تبدیل اپراتورها از پیروان فناوری به رهبران تحول دیجیتال است.در جهانی که اقتصاد داده و هوش مصنوعی شکل آینده را تعیین میکند، اپراتورهایی که بتوانند از زیرساخت خود برای خلق ارزش فناورانه استفاده کنند، نهتنها در بازار ارتباطات، بلکه در مرکز صنعت فناوری خواهند ایستاد.
