بازتعریف میدان نبرد در درگیری ایران و رژیم صهیونیستی
به گزارش کارگروه بینالملل سایبربان، در درگیری نظامی بین ایران و رژیم صهیونیستی، طرفین از جنگ سایبری استفاده کردند.
در ژوئن ۲۰۲۵، طرفین در آشکارترین رویارویی تاکنون، با موشک و حملات هوایی به خاک یکدیگر حمله و تغییری در دکترین، استراتژی و استقرار فناوری پیشرفته نظامی ایجاد کردند.
این حملات صرفاً یک درگیری دیگر در خاورمیانه نیست، بلکه یک تحول استراتژیک با پیامدهای عمیق است. موشکها، پهپادها و قدرت هوایی دقیق به ابزارهای برجسته کشورداری تبدیل میشوند و دکترینهایی که قبلاً حول محور بازدارندگی ساخته شده بودند، جای خود را به استراتژیهای تشدید سریع و پرخطر دادهاند.
حملات اخیر رژیم صهیونیستی بر پایگاههای نظامی، پدافند هوایی، محل اقامت ژنرالهای بلندپایه و تأسیسات مرتبط با سلاحهای هستهای ایران متمرکز بود.
طبق گزارشها، این عملیات که با پشتیبانی جنگندههای F-35I Adir، F-15I Ra’am و اطلاعات لحظهای انجام شد، صرفاً یک دستاورد نظامی نبود؛ بلکه تمرینی برای ارسال سیگنالهای استراتژیک نیز بود. تلآویو با هشدار عمومی خویشتنداری قبل از برخی از حملات، خود را بهعنوان یک عامل مسئول که قصد بهحداقلرساندن تلفات غیرنظامیان را دارد، معرفی کرد، حتی اگر ضربه متقابل سنگینی وارد کرده باشد. اما آنچه مشاهده شد، حمله به آپارتمانهای غیرنظامی و همچنین اهداف نظامی بود.
این امر نشاندهنده تلاشی برای حفظ مشروعیت بینالمللی حتی در طول نبردهای شدید است. استفاده از ابزارهای هدفگیری هوش مصنوعی، ادغام نظارت عمیق و برتری هوایی چندلایه، نشاندهنده تعهد اسرائیل به حفظ برتری نظامی کیفی (QME) است که ستون اصلی دکترین دفاعی آن است.
کشور ایران دهها پهپاد شاهد و موشک بالستیک شلیک کرد که برخی از آنها به سمت پایگاهها و مکانهای استراتژیک اسرائیل بود. توالی پهپادها و به دنبال آن موشکها، نشاندهنده استدلال تاکتیکی است، زیرا پهپادها بهعنوان سکوهای ISR و بهعنوان داراییهای اشباع برای آزمایش و تضعیف سیستم دفاع موشکی عمل میکنند.
نکته قابلتوجه این است که تهران از هدف قراردادن مناطق غیرنظامی یا زیرساختهای کلیدی خودداری کرد که نشاندهنده قصد بازدارندگی سنجیده بهجای تشدید کامل تنش است.
اقدامات ایران صرفاً اقدامات انتقامجویانه نبودند؛ بلکه پیامهای دکترینی برای افزایش خطوط قرمز بدون ایجاد چرخهای از تشدید کنترلنشده تنش بودند. با انجام این کار، ایران رویکرد خود را برای مدیریت تشدید تنش با استفاده از نیروی محدود اما نمادین ادامه داد.
این استراتژی، تکرار جدیدی از دکترین عدم تقارن ایران است که با استفاده از تجهیزات کمهزینهتر مانند پهپادها، در ترکیب با جنگ سایبری و بازدارندگی روانی برای ایجاد توازن در برابر دشمن پیشرفته از نظر فناوری، به کار گرفته میشود.
آنچه در این تبادل کوتاه اما شدید بیش از همه قابلتوجه است، برجستگی پهپادها و موشکهای بالستیک است.
برای اسرائیل، پدافند هوایی داوود اسلینگ و آرو به طرز شگفتانگیزی کار کرد، اما با هزینهای بالا که سؤالاتی را در مورد پایداری بلندمدت در یک جنگ فرسایشی علیه انبوهی از پهپادهای کمهزینه مطرح میکند. برای ایران، استراتژی اشباع نشان میدهد که با فناوری محدود، یک کشور میتواند با تأکید بر حجم و زمانبندی بهجای دقت، یک سیستم دفاعی پیشرفته را مختل کند.
این جنگ یک درگیری دکترینی است. دکترین اسرائیل همچنان بازدارندگی باقدرت، سرعت، برتری هوایی و تسلط اطلاعاتی است. استراتژی نظامی آن تلاش میکند تا برتری استراتژیک را حفظ کند و هزینه تجاوز را برای دشمنان افزایش دهد. استراتژی ایران بر بقا، انکار و فرسایش طولانیمدت متمرکز است. این استراتژی مبتنی بر عدم تمرکز، بازدارندگی لایهای (تأمین نیروهای نیابتی) و رویکردی تدریجی برای دستیابی به برابری استراتژیک است. هر دو دکترین در حال تکامل هستند.
اسرائیل در حال ادغام هوش مصنوعی، جنگ سایبری و سیستمهای بدون سرنشین است. ایران در حال توسعهٔ دستههای پهپاد، دقت موشکها و جنگ اطلاعاتی خود است.
درگیری ایران و اسرائیل نشان میدهد که چگونه درگیریها در قرن بیست و یکم به همان اندازه که توسط سلاحها تعریف میشوند، توسط دکترین، فناوری و ادراک نیز تعریف میشوند. در این میدان نبرد پرسرعت، پهپادها و موشکها صرفاً سلاح نیستند؛ بلکه پیامهای استراتژیک هستند و هر پرتاب، هر رهگیری، هر مکثی چیزی را بیان میکند. طرفین جنگ اکنون از نقطهٔ سادهٔ ریسکپذیری عبور کردهاند؛ بازدارندگی نهتنها آزمایش شده، بلکه شکسته شده است.
با خسارات قابلتوجهی که به هر دو طرف وارد شده است، تنش ایران و اسرائیل وارد یک مرحله عملیاتی بسیار خطرناک شده است. برای تحلیلگران، محققان و سیاستگذاران، این دیگر یک نقطه داغ منطقهای نیست که با استراتژی مهار شده باشد؛ این یک نمونه زنده از چگونگی توسعه جنگ در دوران معاصر است، زمانی که خطوط قرمز زیر پا گذاشته میشوند و تشدید تنش به واقعیت تبدیل میشود.