یادداشتی بر فیلم سینمایی بازیکن شماره یک آماده(READY PLAYER ONE)

درباره کارگردان
استیون اسپیلبرگ از موفق‌ترین کارگردانان سینمای تجاری است که آثارش میان منتقدان و مردم عادی، مورد اقبال قرار گرفته است. اگر چه فیلم‌هایی که اسپیلبرگ ساخته جزو گرانترین آثار سینمای جهان است اما غالبا در گیشه نیز موفق بوده‌؛ مجموع فروش آثار سینمایی اسپیلبرگ تاکنون به رقم چشم‌گیر ۱۰ میلیارد دلار رسیده ‌است. او هفت بار نامزد جایزه اسکار بهترین کارگردانی شده که در دو مورد برای «فهرست شیندلر» و «نجات سرباز رایان» به سرانجام رسیده ‌است. این کارگردان 73 ساله آمریکایی، علاقه خاصی به ساخت فیلم در گونه‌های مختلف سینمایی دارد. فیلم‌هایی همچون «هوش مصنوعى-A.I. Artificial Intelligence»، «گزارش اقليت-Minority Report»، «ای‌تی، موجود‌فرازمینی-E.T. the Extra Terrestrial» و «جنگ دنياها-War of the Worlds» از مهمترین آثار علمى تخيلى این پیشکسوت سینمایی است.

داستان فیلم
دانشمند و بازیساز قهاری به نام جیمز هالیدی در سال 2045 میلادی، یک جهان مجازی به نام OASIS خلق می‌کند. افراد با زدن یک عینک واقعیت مجازی، وارد OASIS می‌شوند. پسر نوجوانی به نام وید واتز یکی از کاربران یا بهتر بگوییم ساکنان OASIS است و با نبوغی که دارد، تبدیل به یکی از شخصیت‌های موثر و مهم این دنیای مجازی می‌شود. داستان از این قرار است که جیمز هالیدی در حین مرگ، وصیت‌نامه عجیب و غریب ویدئویی خود را منتشر می‌کند و می‌گوید که ۳ کلید در جهان پهناور مجازی OASIS پنهان کرده است؛ اگر فردی هر سه کلید را پیدا کند، حاکم جدید و کنترل کننده OASIS می‌شود. وید واتز به کمک دوستانش در مسیر یافتن این معما هم‌قدم می‌شوند و ... .

کشاکش حقیقت و واقعیت!
«بازیکن شماره یک آماده»، یک یادآوری همراه با تلنگر است از آنچه در فضای سایبر در حال رخ دادن است. کاربران در فضای مجازی تقریبا بی‌حرکت و آرام می‌نشینند، تمام ذهن‌شان متوجه کلمات و تصاویری است که مقابل‌شان قرار می‌گیرد. در لحظاتی که محو جادوی سایبر هستند، مرز بین دنیای درون و بیرون این فضا ناپدید می‌شود. فضای سایبر و زیرمجموعه مهم آن - فضای مجازی- فاقد مرزهای فیزیکی است و از این قدرت بهره‌مند است تا گستره وسیع‌تری را پیش روی انسان قرار دهد. در واقع بازیگران این فضا از قابلیت‌هایی مانند دسترسی سریع و ناشناس بودن برخوردارند و نکته جالبی که در فیلم اسپیلبرگ می‌بینیم این است که کارگردان تصویری بدبینانه و ناخوشایند از این فناوری و فضای سایبر نشان نمی‌دهد. البته او پیش از این هم با چنین نگاهی فیلم «هوش مصنوعی» را ساخته بود، اثری که برخلاف رویه مرسوم سینمای هالیوود در مورد نگرانی انسان‌ها از تسلط روبات‌ها نبود. اتفاقا اسپیلبرگ در آن فیلم روباتی را نشان می‌داد که قربانی هوس‌های انسانی شده بود و حالا در «بازیکن شماره یک آماده»، مطلق خواهی انسان‌ها بر حاکمیت جهان را مورد نقد قرار می‌دهد. گفته می‌شود که ایده اولیه «هوش مصنوعی» را استنلی کوبریک به اسپیلبرگ داده بود و جالب اینکه اسپیلبرگ در «بازیکن شماره یک آماده» با بازسازی بخش‌هایی از فیلم «درخشش» ساخته کوبریک، به این کارگردان فقید ادای دین کرده است.

یکی از ویژگی‌های اسپیلبرگ به عنوان فیلمساز موفق سینمای تجاری، حفظ تعادل در ارائه محتوا و سرگرمی در آثار هنری است. در همین راستا یکی از مفاهیمی که در حوزه سایبر مطرح می‌شود و در این فیلم نیز به خوبی طراحی شده این است که شخصیت و رفتار اجتماعی افراد در دنیای مجازی کاملا متفاوت از آن‌چیزی است که در دنیای واقعی دارند؛ در «بازیکن شماره یک آماده» شخصیت‌هایی را می‌بینیم که در دنیای OASIS، اصول و رفتار کاملا متضادی دارند اما در دنیای واقعی، به شدت شبیه به هم هستند.
دنیای مجازی OASIS در این فیلم نمونه‌ای اغراق شده از مناسباتی است که بین کابران فضای مجازی رخ می‌دهد؛ فضایی که مرزهای بین واقعیت‌های آگاهانه و ناآگاهانه را به هم نزدیک ساخته و می‌تواند درباره معنای «واقعیت» حرف‌های تازه‌ای داشته باشد. در فیلم می‌بینیم جیمز هالیدی به عنوان سازنده دنیای OASIS، به صورتی نمادین، یک گوی تخم مرغی را به عنوان جایزه برنده در نظر گرفته است. این گوی نمادی از ارتباط بین دنیای واقعی و مجازی است و هالیدی آن‌را به وید واتز قهرمان این دنیای مجازی می‌دهد. زمانی که هالیدی گوی تخم‌مرغی را به واتز می‌دهد دلیل ساخت OASIS را احساس ناخوشایندی می‌داند که نسبت به دنیای واقعی داشته است. هر چند هالیدی در لحظه مرگ تغییر نظر می‌دهد و از واقعیت، با وجود وحشتناک بودن آن دفاع می‌کند. هالیدی شبیه هیچ کدام از دانشمندان بدطینت داستان‌های علمی تخیلی نیست و اتفاقا به عنوان دانای کل OASIS، در جایگاهی خدای‌گونه، بازیگران دنیایش را هدایت می‌کند. او اگر چه در دنیای واقعی مرده ولی در OASIS همچنان زنده است و برای نسخه‌های احتمالی بعدی این فیلم آماده می‌شود.
 تولید و عرضه فیلم «بازیکن شماره یک آماده» در سینمای جهان نشان داد که مناسبات دنیای سایبر، همچنان مورد علاقه فیلمسازان و نویسندگان است. به خصوص که این فیلم نمونه موفقی از ارتباط ادبیات علمی و تخیلی در حوزه سایبر و یک اقتباس سینمایی است.