چالش گوگل و توییتر
به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ فیس‌بوک به‌عنوان بزرگ‌ترین شبکه‌ی اجتماعی در حال فعالیت درصدد تبدیل‌شدن به سرویسی است که مالکیت تمام زندگی دیجیتال کاربران را در اختیار داشته باشد. اما رویکرد این سرویس در مقابله با رقبایی نظیر آلفابت و توییتر یا آمازون تا کجا مؤثر بوده و رقبای فیس‌بوک در برابر سیاست‌های این کمپانی چگونه واکنش نشان خواهند داد.
غول شبکه‌های اجتماعی درصدد تبدیل‌شدن به سرویسی است که در آن میزبان زندگی دیجیتال بخش بزرگی از کاربران اینترنتی باشد. اما فیس‌بوک در مسیر رسیدن به خواسته خود تنها نیست و رقبای بزرگی نظیر آلفابت، توییتر یا آمازون را در پیش رو دارد که هر یک در حوزه‌های خود بسیار گردن‌کلفت و کار بلد هستند. درواقع فیس‌بوک در نظر دارد تا با تجمیع سرویس‌هایی که کمپانی‌های مختلف در آن مشغول به ارائه‌ی سرویس هستند، مجموعه‌ای از ابزار‌های آنلاین را در اختیار کاربرانش قرار داده و درواقع زندگی دیجیتال کاربران را در قالب مجموعه‌ی فیس‌بوک شکل دهد.
فیس‌بوک با تبدیل‌شدن به یکی از بزرگ‌ترین کمپانی‌های در حال فعالیت در ایالات‌متحده و بهره‌گیری از درآمد سرشار از شبکه‌ی اجتماعی سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای را در شاخه‌های مختلف از تجارت آنلاین انجام داده است. برای درک بهتر جایگاه فیس‌بوک بهتر است بدانیم که این کمپانی به‌عنوان ششمین کمپانی بزرگی که سهام آن در تالارهای بورس دادوستد می‌شود، شناخته‌شده و در یک سال و نیم اخیر نیز خرید‌های مختلفی را در حوزه‌هایی نظیر تجارت الکترونیک، سرویس‌های تقاضامحور و همچنین جستجو انجام داده است. فیس‌بوک جستجو را عنصر تعیین‌کننده‌ای در نقشه‌ی راه خود دیده و از آن به‌عنوان فاکتوری اساسی در مسیر پیشرفت یاد می‌کند. همین موارد نشان می‌دهد که فیس‌بوک تا چه اندازه برای تبدیل‌شدن به یک کمپانی چندوجهی با ارائه‌ی سرویس‌های مختلف دیجیتال جدی است.
نگاهی گذرا به تاریخچه‌ی جستجو در فیس‌بوک
جستجو همواره یکی از قابلیت‌های مهم در فیس‌بوک بوده که درجه‌ی اهمیت آن درگذر زمان تغییر پیداکرده است. اولین بارزمانی که مارک زاکربرگ خود سرویس فیس‌بوک را در روزهای ابتدایی توسعه داده بود، ابزاری ابتدایی برای جستجو در این سرویس قرارگرفته بود که با استفاده از کاربران ابتدایی که دانشجویان دانشگاه محل تحصیل زاکربرگ بودند می‌توانستند با جستجوی دوستان خود ارتباطات بیشتری برقرار کنند.
سال‌ها پس‌ازآنکه فیس‌بوک پاگرفت و به یک سرویس شناخته‌شده تبدیل شد، شاهد همکاری فیس‌بوک و مایکروسافت بودیم. طی توافقی که دو کمپانی در سال ۲۰۱۰ به آن دست یافتند، نتایج جستجوی سرویس بینگ نیز در نتایج نمایش داده‌شده در اثر جستجوی عبارت‌ها در کادر فیس‌بوک به کاربران نمایش داده می‌شد. البته اولین تجربه‌ی فیس‌بوک در همکاری با یکی از موتورهای جستجو چندان نتایج موفقی را به همراه نداشت. فیس‌بوک در راستای بهبود سرویس جستجوی درون‌شبکه‌ای خود در سال ۲۰۱۳ از جستجو موسوم به گراف سرچ (Graph Search) رونمایی کرد. فناوری جستجوی گراف درصدد ترکیب اطلاعات شخصی واردشده توسط کاربران با نتایج جستجوهای انجام‌شده در موتورهای جستجوی خارجی بود. این سرویس تاکنون لقب موفق‌ترین تجربه‌ی فیس‌بوک از ارائه‌ی سرویس جستجو را مال خودکرده است. اکتبر سال ۲۰۱۵ میلادی در جهت بهبود سرویس جستجوی خود، قابلیت دیگری را نیز معرفی کرد که کاربران با استفاده از آن قادر بودند تا با در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به حریم خصوصی، در میان پست‌های عمومی منتشرشده به جستجو بپردازند.
روزانه بیش از ۱.۵ میلیارد کد جستجو در فیس‌بوک وارد می‌شود
با توجه به حجم گسترده‌ی اطلاعاتی که روزانه وارد شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک می‌شود، این کمپانی سرویس جستجو، توانایی نمایه کردن مطالب را بیش‌ازپیش افزایش داده و هرروز پیشرفته‌تر از دیروز کرده است، به‌طوری‌که امروزه شاهد پردازش بیش از ۱.۵ میلیارد عبارت جستجو توسط این سرویس هستیم. هر یک از این کد‌های واردشده در مسیر ارائه‌ی بهترین نتایج به کاربران بیش از ۱۰۰۰ الگوریتم را پشت سر می‌گذارند. باوجود تلاش‌های یک دهه‌ی گذشته‌ی فیس‌بوک به‌منظور ارائه‌ی اطلاعات و همچنین تقویت قابلیت جستجو در این سرویس، بزرگ‌ترین شبکه‌ی اجتماعی جهان هنوز در مورد ارائه‌ی اطلاعات آنی به کاربران فاصله‌ی زیادی با رقبایی نظیر آلفابت و توییتر دارد.
واکنش آلفابت و توییتر چگونه است؟
خوشبختانه فعالیت‌های اخیر فیس‌بوک درزمینه‌ی توسعه‌ی هر چه بیشتر سرویس جستجوی خود باعث شده تا سایر کمپانی‌های حاضر در این حوزه نیز برای حفظ جایگاه خود بیش‌ازپیش تلاش کرده و ازاین‌رو شاهد پیشرفت‌های بیشتری درزمینه‌ی ارائه‌ی اطلاعات توسط سرویس‌های جستجو هستیم. ازجمله‌ی اصلی‌ترین رقبای این کمپانی می‌توان به آلفابت و سرویس جستجوی گوگل این هلدینگ در کنار توییتر اشاره کرد. البته فعالیت‌های انجام‌شده توسط فیس‌بوک در سال‌های اخیر هنوز آن‌چنان‌که باید نتیجه‌بخش نبوده و سرویس‌های ارائه‌شده توسط این کمپانی هنوز فاصله‌ی زیادی با گوگل و توییتر دارد.
یکی از موارد جالب در مورد عملکرد فیس‌بوک در سال‌های اخیر، توجه به پیشرفت فناوری‌ها و توسعه‌ی فنّاوری‌های مورداستفاده در کنار در نظر گرفتن خواسته‌های کاربران است. درصورتی‌که فیس‌بوک در هر دو حوزه نتواند به خواسته‌های خود برسد، پس باید شاهد ایجاد شکاف عمیق‌تری بین غول جستجو و فیس‌بوک باشیم. همان‌طور که اشاره کردیم باوجود به خدمت گرفتن طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها توسط فیس‌بوک، این کمپانی هنوز فاصله‌ی زیادی باتجربه‌ای دارد که گوگل برای کاربرانش رقم می‌زند.
فیس‌بوک به‌عنوان یکی از بهترین کمپانی‌های فعال در حوزه‌ی فنّاوری، قادر است بهترین متخصصان حوزه را برای فعالیت در این کمپانی به‌سوی خود جذب کند، ازاین‌رو این کمپانی قادر است تا بخشی از پیشرفت‌های موردنیاز برای بهبود سرویس جستجوی خود را از طریق جذب متخصصان برآورده کند. البته استخدام متخصصان زبده نمی‌تواند فیس‌بوک را در فاصله‌ی کوتاهی به کمپانی‌هایی نظیر گوگل و سرویس جستجوی این کمپانی نزدیک کند. البته تعریف صحیح نیازهای کاربردی برای طراحی یک سرویس کارآمد نیز ازجمله‌ی چالش‌هایی است که باید فیس‌بوک توجه ويژه‌ای به آن معطوف کند.
ضمناً باید به خواست کاربران نیز اشاره کرد. آیا کاربران شبکه‌ی اجتماعی فیس‌بوک تمایل دارند تا از این سرویس برای جستجوی اطلاعات غیر مرتبط با شبکه‌ی اجتماعی استفاده کنند یا خیر؟ آیا کاربران ترجیح می‌دهند که از این قابلیت برای جستجوی پست‌های درآن‌واحد منتشرشده یا Real-Time فیس‌بوک استفاده کنند یا در مقابل اطلاعات غیر مرتبط با شبکه‌های اجتماعی را در نتایج مشاهده کنند؟
شاید ارائه‌ی ابزاری برای جستجوی اطلاعات و پست‌های فیس‌بوک به‌عنوان سرویسی جدا از اپلیکیشن فیس‌بوک بتواند نتیجه‌ی بهتری را در اختیار کاربران قرار دهد. مثال زنده برای این موضوع، سرویس پیام‌رسان فیس‌بوک است که موفق شده تا باوجود اپلیکیشن‌های پیام‌رسانی نظیر واتس آپ، کاربران بسیاری را به سمت خود جلب کند. فیس‌بوک مسنجر، سرویسی است که این شبکه‌ی اجتماعی در سال ۲۰۱۴ آن را در قالب اپلیکیشن و سرویس جداگانه‌ای روانه‌ی بازار کرد.
با نگاهی به تصمیماتی که فیس‌بوک درگذشته گرفته، می‌توان به‌روشنی دید که این شبکه‌ی اجتماعی سادگی سرویس‌های ارائه‌شده را در کنار کاربرد بالا بیش از سایر فاکتور‌ها مدنظر دارد. برای مثال ارائه‌ی سرویس پیام‌رسان فیس‌بوک مسنجر، استراتژی‌های تولید پول جدیدی را پیش روی این کمپانی قرار داده است. این موضوع می‌تواند برای ارائه‌ی یک سرویس جستجو و آنالیز به‌صورت جداگانه از بدنه‌ی اصلی فیس‌بوک نیز صادق باشد.
