بی‌رحم جذاب!
هوش مصنوعی آنقدرها هم بی‌رحم نیست! هر چقدر از استیون هاوکینگ فقید و ایلان ماسک در مذمت هوش مصنوعی شنیده‌اید را در حافظه ذخیره کنید و به دنیای «عصر هوش مصنوعی» یوتیوب بیایید. مستند دنباله‌دار «عصر هوش مصنوعی» محصول سال 2019-2020 یوتیوب با اجرای هنرپیشه شهره هالیوودی رابرت داونی جونیور، مقالی است برای صرف اولین جمله این یادداشت؛ که "هوش مصنوعی آنقدرها هم بی رحم نیست!". این مجموعه در هشت روایت به معرفی بیش از 25 پروژه پژوهشی نوپا، مبتی بر هوش مصنوعی پرداخته است. در ابتدای هر قسمت، داونی جونیور یک مقدمه کوتاه از فلسفه اپیزود مطرح می‌کند و روایت آغاز می‌شود. جونیور علاوه بر اجرا و گویندگی، یکی از تهیه‌کنندگان اصلی این مجموعه اینترنتی نیز هست.
اپیزود اول تلاش یک شرکت تحقیقاتی برای ساخت آواتارهای هوشمند را نمایش می‌دهد. این پروژه که بی‌بی‌ایکس نام گرفته، بر اساس شناسایی اشیا توسط هوش مصنوعی طراحی شده است. یک رابط کاربری آواتارگونه، شبیه کودک خردسال، توسط کاربر آموزش داده می‌شود و با ابزار الگوریتم‌سازی به نوعی آگاهی هوشمند دست پیدا می‌کند. «عصر هوش مصنوعی» در اپیزود اول سراغ یک روبات موسیقی‌دان نیز می‌رود. این بازوی هوشمند، قابلیت دستیابی به نوعی از نواختن را یافته که انسان در آن با محدودیت مواجه است. در واقع روبات شیمون، اولین روبات موزیسین است که از قابلیت یادگیری ماشینی برخوردار است.
«عصر هوش مصنوعی» در اپیزود دوم، پروژه یوفونیا را روایت می‌کند. یوفونیا به کمک یک ورزشکار راگبی، مبتلا به بیماری ای‌ال‌اس آمده است. مبتلایان به این بیماری ویرانگر، رفته رفته تسلط خود را نسبت به اعضای بدن از دست می‌دهند؛ حتی قدرت تکلم و بلع. یوفونیا با شبیه‌سازی الگوریتم گفتاری بیمار، ابتدا کلام نامفهوم او را شناسایی و سپس با تن صدایی شبیه به خود بیمار، برای مخاطب پخش می‌کند. «عصر هوش مصنوعی» در ادامه این اپیزود به تاثیر هوش مصنوعی در درمان نابینایی ناشی از دیابت می‌پردازد. سانتی، زن خانه‌دار هندی است که به دلیل آسیب دیدگی عروق چشم، ناشی از قند خون بالا بخش عمده‌ای از بینایی خود را از دست داده است؛ لیزر درمانی مبتنی بر هوش مصنوعی بخشی از بینایی او را باز می‌گرداند.
اندام بیونیک چالش جذاب «عصر هوش مصنوعی» در اپیزود سوم است. یک صخره‌نورد بر اثر سقوط از کوه، با آسیب‌دیدگی جدی در ستون فقرات مواجه می‌شود. پس از گذشت چند عمل جراحی ترمیمی و بهبود نسبی استخوان‌های شکسته، یک درد مادام العمر مرد کوهنورد را آزار می‌دهد. برای رهایی از این درد او با اجرای ایده قطع مچ پا و نصب یک اندام مکانیکی هوشمند موافقت می‌کند. گیرنده‌های سیگنال روی اعصاب بجا مانده نصب می‌شوند و احساسی مشابه با پای طبیعی را برای مغز تداعی می‌کنند.
بارگذاری یک آواتار هوشمند و دستیار صوتی دیجیتالی روی یک عروسک انسان‌نما پروژه جالب قسمت چهارم «عصر هوش مصنوعی» است. اما هوش مصنوعیِ فیلمنامه‌نویس، شگفتانه اصلی این اپیزود است. بنجامین یک روبات خلاق و هنرمند است که با دریافت و تحلیل 26 گیگ از اطلاعات نوشتاری فیلم‌نامه‌های بارگذاری شده، یک روبات اهل قلم لقب گرفته! او سناریست قابلی است.
قسمت پنجم مستند سریالی «عصر هوش مصنوعی» به دیدار یک هوش مصنوعی معمار می‌رود. معمار «زایان» با تحلیل و بررسی مجازی احجام تشکیل شده از مواد اولیه گوناگون، بهترین سازه در ابعاد بهینه را پیشنهاد می‌کند. این توانایی روبات زایان، دستمایه‌ای برای مریخ پژوهان شده؛ چرا که اعتبارسنجی ایده‌های زیستی در مریخ با این مهارت زایان کار ساده‌ای است. این هوش مصنوعی جذاب شرایط بافت محیطی را نیز در محاسباتش لحاظ می‌کند و معضل عدم دسترسی در مختصات غیر ممکن را از میان برداشته است.
رابرت داونی جونیور با طرح پرسش فلسفی «آیا روبات‌ها موقعیت‌های شغلی انسان را اشغال خواهند کرد؟» به استقبال قسمت ششم «عصر هوش مصنوعی» می‌رود. اتوماسیون چهارمین انقلاب صنعتی لقب گرفته و پرسش "آیا روبات کار مرا می‌گیرد" به یکی از پرتکرارترین سرچ‌های گوگل تبدیل شده است. «عصر هوش مصنوعی» برای پاسخ به این پرسش، مخاطب را به همراهی یک گروه آنالیزگر تریلی‌های هوشمند خودران، سیستم حمل و نقل کانتینری هوشمند بندر لانگ بیچ و یک فست فود هوشمند دعوت می‌کند.
نجات حیات وحش از شکارچیان بی‌رحم، ایده بعدی دنبال شده توسط مستند «عصر هوش مصنوعی» در اپیزود هفتم است. سیستم آلفانت یک تشکیلات حفاظتی ضدشکار است. این پروژه با هوشمندسازی سیستم قدیمی دوربین‌های تله‌ای، شکارچیان غیرمجاز را در کمتر از چند دقیقه مکان‌یابی و شناسایی می‌کند. این هوش مصنوعی از قابلیت تشخیصی بسیار بالایی میان انواع گوناگون حیوانات در بافت تصاویر دریافتی برخوردار است. این طبیعت محوری در ادامه اپیزود هفتم، پروژه پیچیده استهصال مواد مشابه پروتئینی از ترکیبات گیاهی را پیگیری می‌کند. اپلیکیشن هوشمند «جوزپ» با تحلیل ساختار مولکولی مواد غذایی مختلف، یک شبیه‌سازی از تولید مواد غذایی حیوانی با استفاده از ترکیبات گیاهی انجام می‌دهد. نکته جالب در این شبیه‌سازی، تشابه کامل طعم ترکیب جدید نسبت به مدل اصلی است.
قسمت پایانی از فصل نخست مستند «عصر هوش مصنوعی» پای در کهکشان‌ها نهاده و به سراغ تشکیلات عریض و طویل کیهان شناسی با کمک تلسکوپ‌های فوق پیشرفته هوشمند رفته است. سیگنال‌های دریافتی از کهکشان و فضای خارج اتمسفر با همراهی قدرت الگوریتم‌سازی هوش مصنوعی به اطلاعاتی منجر شده است که محاسبه آن توسط انسان ماه‌ها به طول می‌انجامید.
با استقبالی که از مستند «عصر هوش مصنوعی» صورت گرفته است احتمالا باید منتظر تولید فصل دوم این اثر پژوهشی باشیم.
