نداشتن راهبرد؛ آسیب‌پذیری عمده اروپا در برابر مهاجمان سایبری
به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان؛ در ماه اکتبر سال جاری، وزارت دفاع هلند میزبان سومین کنفرانس بین‌المللی عملیات سایبری بود. در این جلسه هانس فولمر (Hans Folmer)، رئیس فرماندهی سایبری هلند، ابراز امیدواری کرد که با تسهیل فرصت توسعه و تقویت روابط میان همه شرکت‌کنندگان، درک مشترک و واقع بینانه ای از نقش قابلیت‌های سایبری در عملیات آینده شکل بگیرد. یکی از مقامات ارشد حاضر در اجلاس نیز گفت که بحث در ناتو در مورد حملات سایبری چندین سال پیش کار غلطی بوده است اما اکنون پیشرفت‌هایی حاصل شده است.
در کنفرانس سال گذشته، مایکل فالون (Michael Fallon)، وزیر دفاع پیشین بریتانیا اذعان کرد که کشوها باید در فضای سایبری مانند دیگر حوزه‌ها توانایی و قدرت داشته باشند و تأیید کرد که دولت بریتانیا از عملیات سایبری تهاجمی، علیه کشورهایی که فعالیت‌های سایبری خصمانه داشته باشند، استفاده خواهد کرد.
به گفته مقامات حاضر در کنفرانس، یکی از مشکلاتی که در حال حاضر، اروپایی‌ها با آن مواجه هستند، نبود راهبردی مشخص برای استفاده از توان سایبری، به جهت مقابله با چالش‌های این حوزه است. به‌عبارت‌دیگر، اغلب کشورهای عضو این اتحادیه، باوجودآنکه با مشکلات عدیده امنیت سایبری و آسیب‌پذیری‌های عمده در این عرصه مواجه هستند، هنوز دقیقاً نمی‌دانند که باید برای مقابله با یک بحران امنیتی، دقیقاً چه اقداماتی را انجام دهند.
بااین‌وجود، اروپا با حداقل سه مسئله روبروست.
اولاً، تمام دستورات سایبری در اروپا به‌طور یکسان ایجاد نشده‌اند. در حقیقت، تنوع توانایی در اروپا باعث بروز مشکلاتی در هر دو زمینه تئوری و عملیاتی شده است. درحالی‌که به گفته مقامات آلمانی، این کشور هزاران افسر اطلاعاتی و سایبری دارد، اما در دیگر کشورهای اروپایی تعداد واحدهای دفاع سایبری به انگشتان دو دست می‌رسد. باوجود نیاز تمام کشورها به افراد متخصص، همه آن‌ها منابع کافی برای جذب این افراد را ندارند و باوجود قابلیت ایجاد حمله سایبری، اما بسیاری از کشورها هنوز از توانایی واقعی به دورند.
دوم اینکه اروپا هنوز به دنبال یک هدف استراتژیکی برای توانایی سایبری تهاجمی است. تمام محققان و سیاست‌گذاران در این کنفرانس به این موضوع اشاره داشتند که بازدارندگی، یک استراتژیک قدیمی و معیوب در فضای سایبری است و هنوز هم ناآگاهی در مورد ارزش استراتژیکی توانایی تهاجمی سایبری در میان کشورهای اروپایی دیده می‌شود.
سوم، کمبود روش و مکتب مناسب در استفاده از توانایی تهاجمی سایبری در کشورهای اروپایی است. ناتو به‌تازگی یک پیش‌نویس اولیه از روش عملیات سایبری خود تمام کرده است. اروپا هم نیازمند رویکردی مخصوص به خود است تا در زمان همکاری برای عملیات سایبری بتواند آن را در اختیار برنامه ریزان نظامی قرار دهد. هدف دکترین، درواقع عملی کردن نظریه‌هاست. به علت جدید بودن عملیات سایبری در اروپا، سیاست‌گذاران هنوز تمایل دارند روی تئوری متمرکز باشند و در عمل هنوز ضعف دارند.
تحلیل و نتیجه‌گیری
حملات سایبری به کشورهای اروپایی، طی ماه‌های اخیر، افزایش چشم‌گیری داشته است. این حملات، اغلب با اتهام زنی به کشورهای مشخصی نظیر روسیه یا ایران همراه می‌شوند و با نزدیک شدن به ایام انتخابات در هرکدام از این کشورها، رنگ و بوی انتخاباتی نیز به خود می‌گیرند.
اما حقیقت ماجرا اینجاست که مقامات اروپایی نیز به بی‌فایده بودن متهم کردن سایرین به انجام حملات سایبری، واقف هستند. این کشورها، به‌خوبی می‌دانند که اتخاذ تدابیر غلط و راهبردهای نسنجیده امنیتی در سال‌های گذشته، سبب شده است تا این کشورها، با آسیب‌پذیری‌های فراوانی در حوزه سایبری مواجه باشند و به همین علت، خسارت‌های گسترده‌ای هم در زمینه اقتصادی و سیاسی به آن‌ها تحمیل شود.
برخی از کشورهای صاحب فناوری در اروپا، تلاش می‌کنند برای رهایی از این مشکل، موضوع راه‌اندازی شورای امنیت سایبری را پیش بکشند و با اتخاذ قوانین مشخص، فضای سایبری این اتحادیه را امن کنند؛ موضوعی که البته بعید به نظر می‌رسد بتواند کارایی لازم را برای این کشورها داشته باشد.
درهرحال، به نظر می‌رسد راه‌حل پیش روی کشورهای اروپایی برای رهایی از بحران امنیت سایبری، تنها راه تعامل با شریک قدرتمند خود یعنی روسیه و تلاش برای کاهش تنش با کرملین باشد. تنش‌های پیش‌آمده بین اروپا و روسیه در زمینه منطقه کریمه و ورود روسیه به فاز تهاجم خاموش به اروپا، کشورهای این قاره را با بحران‌های متعددی، ازجمله با بحران سایبری مواجه ساخته است و به نظر می‌رسد در صورت ادامه این روند، چالش‌های متعدد دیگری هم پیش روی اروپا قرار داشته باشد.
البته نباید دراین‌بین، از سوءاستفاده‌های احتمالی برخی دیگر از کشورها، تحت عنوان نام روسیه برای ضربه زدن در فضای مجازی به اروپا غافل شد و دوری از تنش با روسیه، می‌تواند تا حد زیادی، این بخش از بحران اروپا را نیز برطرف نماید.
