سیستم‌های اطلاعاتی نوین؛ گزینه جدید تأمین امنیت جهانی
تام ریج (Tom Ridge)، نخستین وزیر امنیت داخلی آمریکا، درباره پیشرفت فن‌آورانه جوامع بشری در بستر فضای سایبری می‌گوید: «ما می‌دانیم که دشمنان آزادی، از فن‌آوری مشابه ابزار هکرها بهره می‌برند و ما نیز از همین فنون و روش‌ها استفاده می‌کنیم.»
با توجه به سخنان نقل‌شده از ریج، به‌نظر می‌رسد که در مقطع کنونی، نیاز به توسعه بازدارنده در فضای مجازی، به‌خوبی درک شده است. سجاد عابدی، مقاله‌نویس و پژوهشگر مؤسسه مطالعاتی مدرن دیپلماسی، دراین‌باره می‌نویسد: «گویا با گسترش فن‌آوری‌های ارتباطی و فراگیر استفاده از اینترنت در زندگی روزمره، زمان به کمال رسیدن امنیت و فعال‌سازی همه گزینه‌های دفاعی در فضای سایبری، فرا رسیده است.»
مقامات سرآمد آمریکا، به‌تازگی طی مذاکراتی با همتایان فرانسوی خود، از برنامه افزایش سطح امنیت دستگاه‌های اطلاعاتی این کشور خبر دادند. این امر، 2 پیام عمده به شرح زیر، برای شرکای راهبردی آمریکا داشت:
• سامانه‌های بسیاری از کشورهای نزدیک به غرب مثل فرانسه، بسیار آسیب‌پذیر هستند.
• مقامات ارشد و تصمیم‌سازان ایالات متحد، رسیدن به سطح معقولی از خودمختاری را در تأمین امنیت، از هم‌بستگان خود انتظار دارند.
واشنگتن در سند «راهبرد بین‌المللی فضای سایبری»، نظریه‌ای را به نام «برنامه دفاع مشترک آمریکا» توسعه داد که دولت‌ها را به 3 دسته مجزا تقسیم می‌کند:
1. دولت‌هایی که به‌عنوان متحد راهبردی کاخ سفید، در قبال این کشور، رفتار و عملکرد مقبول و مسئولیت‌پذیرانه‌ای دارند؛ اما فاقد تجهیزات و قابلیت‌های لازم برای دفاع مقتدرانه سایبری هستند. بازیگران سیاسی آمریکا می‌توانند روابط گرم و نزدیکی با این دولت‌ها برقرار کنند. این روابط، به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم، بر امنیت ایالات متحد، تأثیرگذار خواهند بود.
2. دولت‌هایی که در رویارویی و تعامل با آمریکا، رفتار قابل قبولی دارند و می‌توانند امنیت سامانه‌های اطلاعاتی خود را به‌طور کامل تأمین کنند. این کشور، همکاری کامل با دولت‌های نام‌برده را در دستور کار قرار می‌دهد.
3. دولت‌هایی با مواضع متفاوت و در برخی مواقع متضاد با دیدگاه واشنگتن، از نگاه مقامات کاخ سفید، به‌عنوان دشمنان بالقوه شناخته شده، همکاری با آن‌ها برای طرف آمریکایی غیرممکن است.
از همین روی، بسیاری از کشورهای هم‌سو با سیاست‌های کلان غرب، به‌منظور جای گرفتن در دسته دوم، در پی تقویت پدافند سایبری خود برآمده‌اند. به‌عنوان مثال می‌توان به فرانسه اشاره کرد. براساس گزارش‌های منتشرشده، پاریس، با سرمایه‌گذاری هنگفت، به‌دنبال ایجاد یک سازمان مستقل ارتقای امنیتی است که توان این کشور در جاسوسی سایبری را تقویت کند.
برنامه جدید آمریکا، همان‌طور که پیش از این نیز مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت، راهکاری را متشکل از 2 عنصر «حاکمیت و وابستگی» پیش روی متحدان این کشور قرار می‌دهد. همین عامل، ممکن است سبب اجرای اصلاحات و برنامه‌های منتج به افزایش تهدیدات سایبری و جرایم اینترنتی در فرانسه و دیگر کشورهای هم‌بسته آمریکا شود.
محصولات امنیتی - که برای صنایع دفاعی حساس فرانسه و آژانس امنیت ملی این کشور طراحی و تأمین شده‌اند - بسیار محدود هستند. این درحالی است که دفاع سایبری، نباید فقط به یک شاخه از فعالیت‌ها بدل شود؛ بلکه باید همه ساختار‌های اطلاعات کلیدی، زیرساخت‌های زیربنایی و شبکه‌های حیاتی را در بر گیرد.
