سفارت دیجیتالی استونی، در مسیر بهبود
به گزارش کارگروه بین‌الملل سایبربان؛ استونی، برای خنثی‌سازی حملات سایبری به زیرساخت‌های ملی یا حتی یک تهاجم خارجی، آماده می‌شود تا نخستین سفارت داده خود را در خارج از کشور بنا کند.
در سال 2014، استونی چندین طرح مقدماتی برای ایجاد «سفارت‌های داده» ارائه داد. این سفارت‌ها این قابلیت را دارند که نسخه‌های مشابهی از سامانه‌های حیاتی را - از قبیل پایگاه داده و خدمات – در مراکز امنی در خاک کشورهای دیگر نگهداری کنند.
حالا با گذشت سه سال، طرحی که رویایی به نظر می‌رسید، در حال تبدیل شدن به واقعیت است. استونی نخستین قرارداد رسمی در این زمینه را با لوکزامبورگ به امضا رسانیده تا مصونیت دیپلماتیک را برای کلیه سامانه‌های کشورهای حوزه بالتیک تضمین نماید. از سامانه‌های مذکور قرار است یک نسخه پشتیبان تهیه شده و در ناحیه سلطان‌نشین اجرا شود.
میک للسار (Mikk Lellsaar)، متخصص امور اجرایی و ارتباطات وزارت اقتصاد می‌گوید: «در قدم بعدی، باید قراردادهای اجاره و خدمات‌رسانی امضا کنیم تا از مراکز داده ملی لوکزامبورگ بهره‌برداری کرده و آن گاه می‌توانیم ساخت فناوری را آغاز کنیم و سفارت داده را زینت بخشیده و تجهیز کنیم. نخستین سفارت داده به احتمال قوی در ابتدای سال 2018 آغاز به کار خواهد کرد.»
به گفته للسار، سفارت داده‌ای که در لوکزامبورگ راه‌اندازی می‌شود، قرار است نسخه مشابه بسیاری از سامانه‌های اطلاعاتی مهم نظیر سامانه اطلاعات خزانه‌داری کشور، بایگانی بیمه بازنشستگی کشور، بایگانی اسناد هویت، بایگانی کسب‌وکارها، بایگانی ثبت املاک و نقشه‌های کاداستر را در خود جای دهد.
للسار اضافه کرده است: «سفارت داده در لوکزامبورگ یک پروژه آزمایشی است و پیشرفت‌های بعدی و راه‌اندازی احتمالی سفارت‌های جدید به نتایج این پروژه بستگی دارد.» به گفته او، مهم‌ترین پیش‌نیاز ایجاد سفارت داده این است که سفارت داده در کشوری بنا شود که رابطه دوستانه و اعتمادآمیز دیرینه با استونی داشته باشد. وی افزود: «کشوری که سفارت داده در آن بنا می‌شود باید مصونیت داده‌های ذخیره شده در آنجا را تضمین نماید و مرکز داده نیز باید دارای تأییدیه‌های امنیتی مطمئن مانند Tier 4 و ایزو 27001 باشد.»
بدیهی است که نگهداری نسخه‌های پشتیبان از اطلاعات در خاک کشوری دیگر، چالش‌های متعددی در پی دارد. للسار می‌گوید: «باید امنیت و رمزنگاری استاندارد را برای تبادل داده فراهم سازیم و بسیاری از مسائل حقوقی و فنی را حل کنیم. برای مثال، باید مشخص سازیم در زمانی که ارتباط بین سامانه‌ها، یعنی سامانه مستقر در استونی و سامانه مستقر در لوکزامبورگ، قطع می‌شود، چه باید کرد. سپس به مرحله‌ای می‌رسیم که دو سامانه به طور همزمان فعال هستند و باید تعیین کنیم که کدام یک از آنها سامانه اصلی و کدام یک سامانه ثانوی باشد و چگونه از پایداری و یکپارچگی سامانه اطمینان حاصل کنیم.»
یکی از اهداف اصلی سفارت‌های داده این است که سامانه‌های استونی حتی در زمان بحران، مثلا زمانی که سرورها به دلایلی همچون حمله سایبری یا اشغال غیرمنتظره قلمرو استونی از کار می‌افتد نیز به کار خود ادامه دهد. در نهایت، سفارت داده در لوکزامبورگ باید قادر باشد امکان فعالیت مستقل سامانه‌های اطلاعاتی استونی را به طور کامل فراهم سازد؛ اما تحقق این هدف، به اعتقاد للسار هنوز به زمان نیاز دارد: «هنوز چند سال زمان لازم داریم تا سامانه‌های حیاتی را به گونه‌ای بازسازی کرده و توسعه دهیم که به این سطح از کارایی دست یابند.»
سه سال پیش، زمانی که ایده اولیه راه‌اندازی سفارت‌های داده شکل گرفت، مدیر وقت سامانه‌های اطلاعاتی استونی یعنی جان پریسالو (Jaan Priisalu) دیدگاه خود را در این زمینه مطرح ساخت. از نظر او این امر که سامانه‌های اطلاعات و داده‌های حیاتی استونی در درازمدت پراکنده شده و در سفارت‌های دیجیتالی متعددی واقع در کشورهای دوست در سرتاسر دنیا اجرا شوند، امکان‌پذیر است، آن هم به طوری که هیچ یک از ارائه‌دهندگان خدمات فوق به داده‌های رمزنگاری شده دسترسی نداشته باشند.
این دیدگاه همچنان در دست اقدام است اما محقق شدن آن در چند سال آینده بعید است. للسار می‌گوید: «اگرچه فناوری بلاک‌چین پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته و سایبرنتیکا (شرکتی محلی که پشتیبان بسیاری از سامانه‌های دولتی استونی است) نیز فناوری Sharemind (فناوری مرتبط با حفظ محرمانگی داده) خود را به یک محصول تبدیل کرده است، این سامانه‌ها هنوز نیازمند آزمون و توسعه هستند. به علاوه، برای اجرای این فناوری‌ها، سامانه‌ها باید از نو طراحی و ساخته شوند.»
