ساخت هوش مصنوعی بر پایه ذهن حشرات

به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان، به نقل از «Nextgov» سازمان دارپا در تلاش است، توان محاسباتی و سخت‌افزار موردنیاز برای اجرای هوش‌های مصنوعی پیشرفته را کاهش دهد. به همین منظور از حشرات الهام گرفته است.

سازمان دارپا برای دستیابی به هدف یاد شده طرحی را به نام «میکرو برین» (μBRAIN¹) را راه‌اندازی کرد تا شیوه‌ی ایجاد سامانه‌های محاسباتی کوچک‌تر و کارآمدتر از نمونه‌های امروزی را بر اساس مغز حشرات پرنده بررسی کند. این نوع هوش مصنوعی را می‌توان با صرف انرژی و داده‌های بسیار کمتر آموزش داد.

تجزیه‌وتحلیل مغز حشرات به پژوهشگران اجازه می‌دهد با حجم بسیار کمی از داده‌ها، در محیط پیرامون خود جهت‌یابی انجام دهند. همچنین این مسئله به آن‌ها اجازه می‌دهد تا شیوه ساخت سامانه‌های هوش مصنوعی با قابلیت عقل سلیم (common sense) را درک کنند؛ زیرا این ویژگی به روبات‌ها کمک خواهد کرد بتوانند خود را با شرایط ناشناخته نیز سازگار کنند.

مقامات دارپا در سند درخواست منتشر شده برای میکرو برین نوشته‌اند:

طبیعت حشرات را مجبور کرده است بهره‌وری انرژی بالایی داشته باشند. حتی بعضی از انواع آن‌ها، در فضایی بسیار فشرده تنها چند صد نورون دارند و در همان حال عملکرد خود را حفظ کرده‌اند. درک سیستم‌های عصبی و حسی یکپارچه در حشرات مینیاتوری و توسعه نمونه‌های محاسباتی اولیه، با ما اجازه می‌دهد به منظور تقلید کردن از عملکرد چشمگیری که دارند، آن‌ها را روی سخت‌افزارهای مناسب نگاشت دهیم.

میکرو برین یکی از بخش‌های پروژه‌ی دیگری از دارپا با نام «Artificial Intelligence Exploration» است که سرمایه‌گذاری‌های سریع و در مقیاس کوچک را به منظور دستیابی به نسل سوم هوش‌های مصنوعی فراهم می‌کند. برخلاف ابزارهای هوش مصنوعی امروزی که تنها برای انجام یک یا چند عملکرد خاص آموزش می‌بینند، سیستم‌های نسل سوم دارای آگاهی بوده، از عقل سلیم بهره می‌برند. در نتیجه قادر خواهند بود جهان پیرامون خود را درک کرده و با توجه به شرایط واکنش مناسبی را از خود نشان دهند.

پژوهشگران برای دستیابی به نسل سوم هوش‌های مصنوعی، معمولاً پیشنهاد می‌کنند از مغز انسان الگوبرداری شود؛ اما با توجه به اینکه بین 60 تا 70 میلیارد نورون در ذهن انسان وجود دارد، پیاده‌سازی آن به عنوان یک نرم‌افزار غیرممکن است. در مقابل ذهن تعدادی از انواع حشرات کمتر از یک هزار نورون داشته و الگوبرداری از آن را ساده‌تر می‌کند.

در بخش دیگری از سند آمده است:

مطالعه روی حشرات کوچک، احتمالاً نوآوری‌هایی اساسی را در زمینه‌های معماری و محاسبات ارائه می‌دهد که به صورت هم‌زمان با سادگی، کارایی و عملکرد پیچیده همراه است. در مقایسه با ارگانیسم‌های ذهنی بزرگ‌تر، حشرات احتمالاً کلید راهبردی ترکیب انرژی، زمان و فضای عملیاتی موردنیاز را برای هوش مصنوعی در اختیار دارند.

دارپا به گروه‌هایی که بتوانند مدلی فیزیکی از سیستم عصبی حشرات ایجاد کنند، یک میلیون دلار کمک هزینه اعطا خواهد کرد. این گروه‌ها باید بررسی کنند که ذهن این موجودات چگونه در طول زمان گسترش پیدا کرده و سخت‌افزاری را طراحی کنند که معماری آن الگوبرداری می‌کند.

برنامه میکرو برین از 2 فاز تشکیل می‌شود. فاز اول به ایجاد یک طرح اثبات مفهوم پیش از تولید نمونه‌ی اولیه اختصاص دارد. همچنین این انتظار وجود دارد که پروژه در طول 18 ماه به صورت کامل تکمیل شود.

1. _{Microscale Bio-mimetic Robust Artificial Intelligence Networks}