دکمه لایک در شبکه‌های اجتماعی چگونه متولد شد؟

به گزارش کارگروه شبکه های اجتماعی سایبربان «پرونده حکمرانی فضای مجازی»؛ سال 2007 گروه کوچکی به دنبال گزینه‌ای بودند که با فشار دادن آن می‌شد قطعه‌های کوچکی از انرژی مثبت را سرتاسر پلتفرم پخش کرد. یکی از این اعضا جاستین رزنتاین از مدیران ارشد گوگل بود و این فناوری برای نخستین بار در فیس‌بوک اجرا شد که با استقبال گسترده کاربران همراه بود.
دراین‌باره جاستین رزنتاین می‌گوید: گزینه لایک به‌شدت موفقیت‌آمیز بود و مشارکت را در شبکه اجتماعی فیس‌بوک بالا برد، چراکه افراد به خاطر لذت بردن از تشویق شدن‌ها و تشویق کردن‌های کوتاه‌مدتی که از طرف جامعه دریافت می‌کردن حس خوبی داشتند. این امر در حالی بود که فیس‌بوک از این طریق اطلاعات ارزشمندی از کاربران خود دریافت می‌کرد که می‌توانست آن‌ها را به شرکت‌های تبلیغاتی بفروشد. ایده لایک به‌سرعت توسط توییتر، اینستاگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی کپی‌برداری شد.
 بااین‌حال مدیر اجرایی فنی گوگل نسبت به فناوری اطلاعات رویکرد جالبی دارد. رزنتاین سیستم‌عامل لپ تاب خود را طوری دست‌کاری کرده است تا برنامه ردیت را بلاک کند، خودش را از اسنپ چت که آن را مانند هروئین می‌داند محروم و فیس‌بوکش را نیز محدود کرده است. اما این‌ها کافی نبودند. در آگوست 2020، او قدمی رادیکال‌تر در مسیر هر چه کمتر کردن استفاده‌اش از رسانه‌های اجتماعی و دیگر تکنولوژی‌های اعتیادآور برداشت. او گوشی آیفونی خریداری کرد و از دستیارش خواست تا روی آن گزینه کنترل والدین نصب کند تا نتواند اپلیکیشن های جدید دانلود کند.
رزنتاین الآن متعلق به یک گروه اما رو به گسترشی از مخالفان سیلیکون ولی شده است که نسبت به ظهور پدید «اقتصاد توجه» ناراحت هستند که حول محور نیازها و تقاضاهای یک اقتصاد تبلیغاتی شکل می‌گیرد. اعضای این گروه از مدیران ارشدی هستند که معتقدند شرکتشان در حال ساخت دنیای بهتری است، نیستند. طراحان، مهندسان و مدیران محصولی که مانند رزنتاین چند سال پیش بلوک‌های اولیه دنیای دیجیتال را بنانهاده‌اند که امروز سعی در جدا کردن خود از آن دارند. رزنتاین می‌گوید: این امری بسیار عادی است که انسان‌ها چیزهایی را با بهترین نیت بسازند ولی آن‌ها عواقبی منفی و مخرب به بار بیاورند.
رزنتاین معتقد است که می‌توان قوانینی علیه تبلیغات فریب‌دهنده روان‌شناختی تنظیم کرد؛ زیرا که اگر ما بخواهیم تنها به سوددهی (با تبلیغات فریب‌دهنده) فکر کنیم، به‌سرعت وارد دنیای ویرانشهر می‌شویم.  
لیا پرلمن همکار رزنتاین در ساخت دکمه لایک، نیز اعلام کرد که نسبت به لایک های فیس‌بوک بی‌علاقه شده است. او روی دستگاه خود یک پلاگین نصب‌کرده تا صفحه اخبار فیس‌بوک را محدود کند. پرلمن می‌گوید: «دلیل اهمیت صحبت در مورد این امر برای ما اینجاست که ما آخرین نسلی هستیم که زندگی را آن‌گونه که قبلاً بود به یاد داریم.»
رزنتاین، پرلمن و تمامی تکنسین‌های دیگر همگی اعضای آخرین نسلی هستند که دنیایی را که در آن تلفن‌ها باسیم به برق متصل می‌شدند، به یاد دارند. جالب اینجاست که اکثر این تکنسین‌ها فرزندان خود را به مدارسی می‌فرستند که در آن‌ها استفاده از آیفون، تبلت و حتی لپ تاب ممنوع است. رزنتاین و همکارانش معتقدند که نیروهای دیجیتال سیستم سیاسی را کاملاً دگرگون کرده و دموکراسی را آن گونه که می‌شناسیم منسوخ می‌کنند.