حضور ایران در میان گروه‌های برتر «مقابله با نفوذ» در فضای مجازی
به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ مرتضی امینی دبیر اجرایی ششمین دوره رقابت‌های نفوذ و دفاع در فضای مجازی دانشگاه صنعتی شریف با بیان اینکه ایران در جمع 25 گروه برتر جهان در زمینه نفوذ و دفاع در فضای مجازی قرار دارد خبر از کمبود تربیت نیرو در زمینه امنیت اطلاعات داد و به «ایران» گفت: «برای تقویت این بخش باید دروس دانشگاهی اصلاح شود تا بتوان نیروی بیشتری در این زمینه تربیت کرد.»
مقابله با نفوذ هدف رقابت‌ها
مسابقه‌های نفوذ و دفاع در فضای مجازی در بیشتر کشورهای دنیا بخصوص کشورهای مطرح در فناوری مانند روسیه، کره جنوبی، ژاپن، فنلاند، اوکراین و... برگزار می‌شود و مرکز این رقابت‌های دانشگاهی در نیویورک امریکا است.
مرتضی امینی دبیر اجرایی ششمین دوره مسابقه نفوذ و دفاع در فضای مجازی آپا دانشگاه صنعتی شریف با بیان مطلب فوق به می‌گوید: «مسابقه نفوذ و دفاع در فضای مجازی مجموعه‌ای از مسابقه‌ها است که هر سال به میزبانی دانشگاه صنعتی شریف برگزار می‌شود و معمولاً مسابقه اصلی به «فتح پرچم» شهرت دارد و در زمینه نفوذ و آسیب‌پذیری وب‌گاه‌ها و امنیت اطلاعات است. این رقابت‌ها با حمایت سازمان فناوری اطلاعات (مرکز ماهر) از سال 89 در دانشگاه صنعتی شریف به‌صورت داخلی آغاز شد و چند سالی است که به‌صورت بین‌المللی برگزار می‌شود.»
امینی هدف از برگزاری مسابقه را شناخت نسبت به نفوذ و آسیب‌پذیری در زمینه‌های امنیتی و هک اطلاعات و به‌روز شدن دانش دانشجویان دانسته و می‌افزاید: «عصر فناوری عصر کسب اطلاعات است از این رو دانشجویان و متخصصان باید در بحث نفوذ و دفاع در فضای مجازی متبحر باشند و از این رو برگزاری این رقابت‌ها انگیزه‌ای است برای بخش دانشگاهی کشور که این حوزه‌ها را تقویت کند.»
مسابقه‌ای مشهور به فتح پرچم
مسابقه نفوذ و دفاع در فضای مجازی دارای چه بخش‌هایی است؟ مرتضی امینی در این باره می‌گوید: «این مسابقه دارای بخش‌ها و چالشهای مطرح مانند نفوذگری در وِب (web hacking)، پنهان نگاری (steganography)، شکست الگوریتم‌ها و پروتکل‌های رمزنگاری (cryptography)، حل چالشهای مرتبط با شواهد جرایم رایانه‌ای (forensics)، کدنویسی امن (secure coding)، مهندسی معکوس (reverse engineering) و recon و... است. امینی در ادامه می‌گوید: این مسابقه در دو مرحله برگزار می‌شود. در مرحله اول تیم‌ها در یک رقابت همزمان که به صورت آنلاین برگزار می‌شود شرکت می‌کنند. تیم‌هایی که طی این مرحله حد نصاب لازم را به‌دست آورند، امکان شرکت در مسابقه اصلی را دارند.»
به گفته مرتضی امینی دبیر اجرایی ششمین دوره رقابت‌های نفوذ و دفاع در فضای مجازی، استقبال از این رقابت‌ها بالا بود به‌طوری‌که اکثر کشورهای صاحب نام مانند اوکراین، تایوان، ژاپن، کره جنوبی، فنلاند، هلند، روسیه و... در این رقابت شرکت کردند و تعداد تیم‌های شرکت کننده از هزار و 440 تیم گذشت.
امینی در خصوص استقبال از این دوره رقابت‌ها به می‌گوید: «سال گذشته 883 تیم در این رقابت‌ها حضور داشتند اما امسال استقبال چشمگیر بوده تا آنجا که هزار و 440 تیم حضور داشتند و از آنجا که این مسابقه از راه دور و به صورت آنلاین برگزار می‌شود بنابراین تیم‌ها برای ثبت نام و شرکت در مسابقه هزینه‌ای نمی‌پردازند و این عامل به نوعی استقبال از این مسابقه‌ها را افزایش می‌دهد.»
وی در ادامه می‌افزاید: «نام دانشگاه صنعتی شریف در دنیا شناخته شده است از این رو با اعلام فراخوان، شرکت‌کننده‌ها از این رقابت‌ها استقبال می‌کنند و مهم‌تر از همه اینکه این رقابت‌ها برای تیم‌های شرکت‌کننده رنکینگ و امتیاز محسوب می‌شود؛ یعنی با شرکت در این مسابقه و حل سؤال‌ها می‌توانند امتیاز به‌دست آورند. به عبارتی هر تیمی امتیازهای بیشتری را از رقابت‌ها مانند رقابت‌های آپا شریف به‌دست آورد، رنکینگ خود را در جدول جهانی بالا می‌برد.»
البته امینی به دلیل مهم‌تری نیز اشاره کرده و می‌افزاید: «نفوذ به وب‌گاه‌ها در دنیا و دریافت اطلاعات آن‌ها غیرمجاز است و جرم محسوب می‌شود از آنجایی که با برگزاری مسابقه، نفوذ و دفاع با مجوز انجام می‌شود به همین علت استقبال کننده از این مسابقه‌ها در دنیا بالاست و معمولاً دارای هیجان بالایی است. هر تیم سه نفره‌ای زودتر سؤال‌ها را حل کرده و به پرچم دست یابد، برنده است.»
اما در این رقابت‌ها چه جایگاهی برتر به‌حساب می‌آید. مرتضی امینی دبیر اجرایی ششمین دوره رقابت‌های بین‌المللی نفوذ و دفاع در فضای مجازی می‌گوید: «10 تیم اول در این رقابت تیم‌های برتر محسوب می‌شوند و 15 تیم بعدی نیز جزو تیم‌های خوب قرار می‌گیرند بنابراین در کل 25 تیم جزو تیم‌های برتر قرار می‌گیرند.»
امینی درباره جایگاه تیم‌های ایرانی نیز در این رقابت‌ها می‌افزاید: «تیم‌های ایرانی تاکنون بین 10 تیم برتر دنیا قرار نگرفته‌اند ولی با کسب عنوان‌های یازدهم و چهاردهم در بین 25 تیم قرار دارند و این رتبه‌ها در این رقابت‌ها جایگاه خوبی به حساب می‌آید؛ بنابراین قرار گرفتن ایران بعد از تیم‌های اوکراین، تایوان (2 تیم)، ژاپن، روسیه، کره، مجارستان و... که در رقابت‌های جهانی معمولاً همین 10 تیم اول جابه‌جا می‌شود، رتبه خوبی است.»
کمبود نیروی انسانی مشکل امنیت اطلاعات
هر رقابتی دارای حامی مالی است. اسپانسر این رقابت‌ها را کدام نهاد و شرکتی بر عهده دارد. امینی در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «اسپانسر اصلی ما «معاونت علمی نهاد ریاست جمهوری» است و امسال نیز شرکت «صا ایران» به حامیان مالی این رقابت‌ها اضافه شده است.»
وی می‌افزاید: «در این مسابقه اگر 10 تیم برتر تیم‌های شرکت‌کننده خارجی باشند فقط به تیم اول هزار دلار اهدا می‌شود ولی جایزه تیم‌های دوم و سوم به برترین تیم‌های ایرانی داده می‌شود. البته در بخش ارائه روش‌های خلاقانه نیز جایزه ویژه‌ای به بهترین تیم تقدیم می‌شود.»
از دبیر اجرایی این رقابت‌ها درباره خروجی این رقابت‌ها و جذب دانشجویان برتر سؤال می‌کنم که وی می‌گوید: «معاونت فناوری اطلاعات ریاست جمهوری در این زمینه برنامه‌هایی دارد و افراد برتر شناسایی شده در مراکز و شرکت‌ها مشغول به کار می‌شوند.»
امینی در پایان به مشکلات حوزه امنیت اطلاعات و نفوذ و دفاع در فضای مجازی اشاره کرده و می‌گوید: «در زمینه امنیت اطلاعات با کمبود نیروی انسانی مواجه هستیم ولی باید در بحث تربیت نیرو بیش از این تلاش کرد که یکی از راه‌های آن اصلاح دروس دانشگاهی است.»
وی می‌افزاید: «البته اقدام‌های خوبی در زمینه کارشناسی و کارشناسی ارشد انجام شده است که البته تا نتیجه دهد کمی زمان می‌برد. باید در زمینه‌های مهارتی و ارائه دوره‌های امنیتی مختلف دانشجویان کار کرد یا مسابقه‌های بیشتری برگزار کرد چرا که برگزاری رقابت‌ها نیز می‌تواند ایجاد انگیزه کرده و تجربه دانشجویان را بالا ببرد.»
وی در ادامه می‌گوید: «پیشرفت دانشجویان در زمینه نفوذ و دفاع در فضای مجازی نسبت به قبل بهتر شده است. پیش از این دانشجویان در زمینه امنیت اطلاعات وب‌ها نفوذ و دفاع فضای مجازی مهارت داشتند ولی اکنون در خیلی از حوزه ها بهتر و قویتر شده‌اند به‌طوری‌که دو تیمی که یازدهم و چهاردهم شدند توانستند بسیاری از سؤال‌ها را حل کنند تا در جمع 25 تیم برتر قرار بگیرند.»
