جهان، علیه انحصارگرایی آمریکا در اینترنت
به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان «پرونده حکمرانی فضای مجازی»؛ مجمع جهانی اینترنت از نهادهای بینالمللی تأثیرگذار بر حکمرانی اینترنت به شمار میرود که اجلاس این نهاد سالانه در کشورهای مختلف برگزار میشود. این مجمع سال 2019 با مشارکت بیش از 6600 نفر از 161 کشور جهان از میان گروههای مختلف ذینفعان بخش دولتی و غیردولتی و سازمانهای بینالمللی در کشور آلمان برگزار شد که این میزان شرکتکننده نسبت به دوره قبل افزایش قابلتوجهی داشت.
در اجلاس 2019 آلمان تعداد نشستهای متمرکز بر موضوعات امنیت سایبری و تنظیم مقررات نسبت به اجلاس گذشته افزایش معناداری داشت. در حوزه امنیت سایبری بیشتر به موضوعاتی مانند هنجارهای سایبری، امنیت شبکه، جرائم سایبری و منازعات سایبری پرداخته شد و در حوزه حقوقی و تنظیم مقررات بر موضوعاتی چون تشدید نیاز به تنظیم مقررات و قوانین در فضای مجازی، پیشگیری از چندپاره شدن فضای دیجیتال از منظر حقوقی و قضایی موردبررسی کشورها قرار گرفت.
مهمترین مسئلهای که در این مجمع توسط کشورهای مختلف بدان تأکید شد، مقابله با یکجانبه گرایی و انحصارگرایی آمریکا بر اینترنت و فضای مجازی بود و مقامات کشورهای مختلف مثل آلمان، فرانسه، کوبا، ایران، چین، روسیه، برزیل و غیره بر ضرورت مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا در اینترنت تأکید کردند. همچنین در این اجلاس، گزارش «چند جهان، چندین شبکه و چندین چشمانداز» که توسط گروهی از پژوهشگران موسسه اینترنت و جامعه دانشگاه همبلت برلین و مؤسسات تحقیقات رسانهای لایبنیز که در تقابل با شعار اصلی نشست امسال «یک جهان، یک شبکه و یک چشمانداز» بود، منتشر شد.
نکته حائز اهمیت دیگر این اجلاس، تأکید بر دفاع از حفظ استقلال و حاکمیت فضای مجازی بود که این مسئله توسط اتحادیه اروپایی و با محوریت آلمان و فرانسه مطرح شد؛ بهطوری که آنجلا مرکل صدراعظم آلمان بر دفاع از حفظ استقلال و حاکمیت فضای مجازی آلمان و اتحادیه اروپا بدون منزوی شدن و قطع از شبکه جهانی و فاصله گرفتن از ارزشها و تعهد به اینترنت جهانی مشترک، آزاد، باز، امن بر اساس فهم مشترک و ارزشهای مشترک تأکید کرد.
همچنین در این اجلاس انحصارهای بزرگ پنج غول بزرگ فناوری اطلاعات و ارتباطات آمریکا موردانتقاد کشورها قرار گرفت و بر مقابله با تمرکز قدرت در دستان آگفام (آمازون، اپل، گوگل، مایکروسافت و فیسبوک) و مسئولیتپذیری آنها تأکید شد. نکته جالبی که در اجلاس مطرح شد بزرگتر بودن ارزش بازار آگفام از تولید ناخالص ملی آلمان در سال 2018 و قرار داشتن 70 درصد ترافیک جهان در اختیار گوگل و فیسبوک بوده است
از مسائل مهم دیگری که در اجلاس 2019 آلمان بدان پرداخته شد، میتوان به این موارد اشاره کرد:
1. چالشهای ناشی از انحصار دیجیتال و سلطه دادهای و ضرورت اعمال قوانین ضد تراست و تأثیرات ضد دموکراتیک آنها و طرح ضرورت تدوین چارچوب مقررات ضد انحصار در سطح اتحادیه اروپا
2. چالشهای تنظیم مقررات پلتفرمها: نقض قوانین حریم خصوصی و بیتوجهی شرکتهای فنی به قوانین دادگاهها و مقاومت در برابر مقررات گذاری کشورها به دلیل اندازه بزرگ آنها
3. ضرورت بینالمللی شدن مقررات حفاظت از دادههای شخصی اتحادیه اروپا و مقابله با نقض حقوق و حریم خصوصی کاربران و حفاظت از حقوق بشر در محیط آنلاین همانند محیط آفلاین
4. مقابله با اخبار و اطلاعات جعلی نفرت پراکنی و خشونت علیه کودکان وزنان در اینترنت
5. ضرورت تقویت جایگزینهای غیرمتمرکز، غیرانتفاعی، شفاف و رعایت کننده حریم خصوصی در حوزه پلتفرم، رسانههای اجتماعی و موتورهای جستجو و تبدیلشدن پلتفرم دیجیتال و زیرساختهای اساسی جامعه دیجیتال به نهادهای عمومی
6. ضرورت مسئولیتپذیری پلتفرمها و شرکتهای هوش مصنوعی در حوزه حقوق و منافع کاربران بهویژه حفاظت از دادههای شخصی
در پایان باید گفت در حال حاضر با توجه به تقویت گفتمان حاکمیت فضای مجازی در نقاط مختلف جهان و گسترش آن به یکی از بازارهای اصلی شرکتهای آمریکایی یعنی اتحادیه اروپا، گسترش موج انتقادها نسبت به چالشها و تهدیدات اینترنت در حوزههای مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و نیز تداوم سه دهه انحصار و یکجانبه گرایی در حوزه زیرساخت خدمات و حکمرانی و فقدان مکانیزم های بینالمللی تنظیم مقررات در خصوص اینترنت، دولت آمریکا را بر سر دوراهی تجزیه اینترنت و یا مشارکت دادن دیگر کشورها در حکمرانی اینترنت و پذیرش تدوین چارچوبهای حقوقی و تنظیم مقررات بینالمللی در چارچوب سازمان ملل قرار داده است.
