جنگ سرد نوین؛ زمانی برای تشکیل ناتوی سایبری
جنگ‌های سایبری، در این عصر، صرف‌نظر از تأثیر مستقیم مسائل سیاسی چون انتخابات، قوانین سنتی جنگ‌های مسلحانه را نیز بی‌اعتبار کرده‌اند. طی هفته اخیر، برخی منابع خبری، اتهامات تازه‌ای را علیه روسیه، مبنی بر تلاش این کشور برای سرقت اطلاعات از تلفن‌های همراه هوشمند نیروهای نظامی فعال ناتو مطرح کرده‌اند. فارغ از بررسی میزان درستی این ادعا، انتشار چنین خبری، سبب پدید آمدن پرسش‌هایی در ذهن بسیاری از کارشناسان امنیت سایبری شده است:
• به‌راستی منشأ اصلی بازدارندگی در فضای دیجیتال چیست؟
• پاسخ متناسب در برخورد با هک یک کشتی ناوبری، یا سامانه‌های برق‌رسانی چیست؟
• تأخیر چندماهه روند تحقیقات درباره حملات سایبری و شناسایی عاملان، چه عواقبی در پی دارد؟
واکنش به جرایم سایبری، باید در مقیاس بین‌الملل قابل‌اجرا باشد و هنجارهای طیف وسیعی از فعالیت‌های فضای دیجیتال، یعنی شیوه‌نامه استفاده از شبکه‌های اجتماعی، تا نگهبانی از زیرساخت‌های حیاتی چون: شبکه‌های برق‌رسانی و سدهای بزرگ را در بر گیرد. به‌زعم بسیاری از کارشناسان اروپایی، شرایط کنونی حاکم بر جهان، با دوران جنگ سرد و هنگام تشکیل ناتو به‌منظور مقابله با تهدیدات شوروی، تشابه بسیاری دارد.
اینک امکان تشکیل ناتوی سایبری در غرب و جوامع هم‌سو با سیاست‌های این کشورها، پرسشی است که ذهن بسیاری از متخصصان روابط بین‌الملل و امنیت را به خود سرگرم کرده است. بی‌شک ایجاد هماهنگی و یکسان‌سازی سیاست‌های کلان سایبری کشورهای هدف، همچون پدید آوردن ناتوی نظامی، بسیار دشوار و زمان‌بر خواهند بود. امری که در دوران جنگ سرد، با شکل‌گیری جنبش‌های کمونیستی در شرق اروپا و احساس خطر غربی‌ها، تسهیل شد. این درحالی است که بسیاری از بازیگران سیاسی، تهدیدات و زنگ خطرهای موجود را برای تشکیل ناتوی سایبری در اروپا کافی می‌دانند.
با وجود روند تشدید نگرانی‌ها از یک جنگ سایبری زودهنگام، در آینده‌ای نزدیک، مرکز عالی دفاع سایبری ناتو در تالین، پایتخت استونی همچنان بیش از آن که واحد عملیاتی دفاع مؤثر سایبری اروپا باشد، یک مرکز مطالعاتی و اندیشکده به‌شمار می‌رود.
بنابر باور بسیاری از راهبرددانان اروپا، این نهاد دفاعی، در کنار مرکز ارزیابی استراتژیک ارتباطات، واقع در شهر ریگا، پایتخت لتونی و سازمان نوبنیاد رویارویی با تهدیدات هیبریدی اروپا در شهر هلینسکی، پایتخت فنلاند پایگاه‌های دفاعی نه‌چندان کارآمد اروپا در زمینه تهدیدات دیجیتال هستند.
با وجود تمهیدات اندیشیده‌شده ازسوی مقامات ارشد اروپا در زمینه تقویت دفاع سایبری این قاره، تجربه تاریخی نشان می‌دهد که تهدیدات موجود برای لیبرال دموکراسی اروپایی، در عصر دیجیتال نیز تداوم خواهند یافت. بی‌شک جهان، امروز نظاره‌گر جنگ سرد تازه‌ای در بستر فضای مجازی است و این بار، امکان بازنده شدن اروپا و آمریکا، بسیار محتمل‌تر از گذشته است.
