جنگ در عصر اطلاعات؛ زمانی برای تغییر استراتژی
مقدمه
بی‌گمان جامعه‌ی جهانی امروز، در حال گذار از عصر حاضر، به دورانی جدید است. این انقلاب بزرگ که حاصل رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات است، مؤلفه‌ها و استانداردهای ساده‌ی زندگی را نیز، متحول نموده است. این انقلاب بزرگ را می‌توان در تمام جنبه‌های حیات جوامع مدرن بشری مشاهده کرد. بی شک، تحول سبک زندگی افراد، سازوکارها و چارچوب‌های دیگر جنبه‌های پیشرفت جوامع، چون صنعت، اقتصاد، سیاست و... را تغییر می‌دهد.
جنگ و نزاع نیز همواره، به عنوان یکی از فاکتورهای اصلی راهبرد حل‌وفصل مناقشات در جوامع متخاصم شناخته می‌شود. مسلماً این تحول بزرگ، جنگ‌ها را نیز متحول نموده است.
لزوم تغییر استراتژی در عصر اطلاعات
روزنامه‌ی ساندی تایمز (Sunday Times) اخیراً مصاحبه‌ای با ژنرال سر ریچارد بارونس (Sir Richard Barrons)، رئیس سابق فرماندهی نیروهای مشترک انگلستان منتشر نموده است. اساس این مصاحبه، بر بررسی جنگ در عصر اطلاعات استوار است که چالش‌های جدید پیش روی غرب، در عصر جدید را شامل می‌شود. باوجود حضور داعش در سوریه و عراق، روسیه در غرب اوکراین و شبه‌جزیره‌ی کریمه، چاره‌ای جز پذیرفتن تغییر قواعد و میدان جنگ باقی نمی‌ماند. مداخلات نظامی غرب در اوایل قرن 21، برای کشورهایی که در پی یافتن بینشی عمیق از سیستم‌های نظامی غرب بودند، فرصتی مناسب ایجاد کرد تا بدین‌وسیله، ظرفیت‌هایشان را تقویت کرده و توان نظامی خود را افزایش دهند که این امر به تضعیف برتری همه‌جانبه‌ی غرب، پس از پایان جنگ سرد، انجامید.
درحالی‌که بسیاری از مقامات آمریکا، به خطرات تکیه بر شبکه‌های دیجیتال اشاره کردند و امکان وقوع یک پرل هاربر سایبری (cyber Pearl Harbour) را محتمل دانستند، بارونس جزو اولین مقامات ارشد ارتش انگلیس بود که بی‌پروا در این حوزه به اظهارنظر پرداخته است. وی بر این عقیده بود که جنگ‌ها، در آینده‌ای نزدیک، با حمله به زیرساخت‌های اساسی چون انرژی، آب و سیستم بانکداری، پیگیری خواهند شد. وی حملات یادشده را که با هدف تغییر شرایط عادی به بحرانی صورت می‌گرفت را حملات برق‌آسای جدید خواند. بارونس برای دفع چنین حملاتی، بر نقش تاریخی غیرنظامیان، به‌عنوان کلیدی برای پاسخ متقابل در شرایط ضروری، تأکید فراوان دارد.
ژنرال بارونس، تهدیدات پیش روی غرب و ظهور عصر اطلاعات را به‌منزله‌ی نیاز بیشتر این کشورها، به پیگیری جدی تقویت زیرساخت‌های دفاعی می‌داند. وی درحالی‌که از مدافعان افزایش بودجه‌ی دفاع سایبری کشورهای حوزه‌ی ناتو است، در مورد کارآمد و کافی بودن هزینه‌های صرف شده برای آمادگی در مقابل درگیری‌های آینده، نگران است. هزینه‌های دفاعی حوزه‌ی امنیت سایبری، از مسائل مورد اختلاف اندیشمندان و استراتژیست‌های جهان است.
به جرئت می‌توان گفت، تشابه زیادی بین عصر حاضر و دوره‌ی بین دو جنگ جهانی وجود دارد. زمانی که مردم و مقامات سیاسی از جنگ خسته بودند و توجه فراوانی به اقتصاد معطوف بود. این دوره را می‌توان فرصتی مناسب برای تقویت نظامی و مدرن سازی تسلیحات نظامی نیز دانست. امری که در جنگ دوم جهانی باعث پیروزی کشور انگلستان در برابر آلمان شد. انگلیس و آمریکا در این دوره با مغتنم شمردن فرصت پیش روی خود، پیروزی در جنگ جهانی دوم را تضمین کردند. با این قیاس، نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در حوزه‌ی جنگ و دفاع سایبری، امری ضروری به نظر می‌رسد.
نتیجه
بارونس استدلال می‌کند که جهان غرب، امروز باید قادر به پاسخ تهدیدات، از طریق فضای مجازی باشد. این دست حملات، باهدف قرار دادن زیرساخت‌های حیاتی جوامع مدرن، در درجه‌ی اول جمعیت غیرنظامی کشور مورد هجوم قرارگرفته را تهدید می‌کنند. بارونس در ادامه می‌گوید: «راهکار، ایجاد یگان‌های نظامی عظیم نیست. بلکه مسئله‌ی اصلی، توانایی دفع حملات سایبری رایج در عصر اطلاعات است.»
بسیاری از متفکران حوزه‌ی نظامی معتقدند، ایده‌های جدید ژنرال بارونس در حوزه‌ی دفاع، باید موردتوجه قرار گیرد و در بین سیاست‌گذاران انگلیس و دیگر کشورهای غربی، مطرح و عملی شود.
