توسعه ابزارهای مختلف برای دستکاری رویای کاربران
به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان؛ به طور میانگین انسان‌ها یک‌سوم از عمر خود را می‌خوابند. در این مدت ذهن انسان‌ها در منطقه ناخودآگاه به سر می‌برد و خواب می‌بینند؛ اما همچنان هیچ‌کس دلیل آن را نمی‌داند. در این وضعیت تصاویر و خطوط داستانی در ذهن ایجاد می‌گردد که بسیاری از افراد معتقدند تأثیری در زندگی روزمره ندارد. با وجود این پژوهشگران مرکز آزمایشگاه دریم دانشگاه فناوری ماساچوست (MIT’s Dream Lab) نظر متفاوتی دارند. آن‌ها در حال ساخت یک فناوری جدید هستند که بتواند وجود ناخودآگاه و تأثیر آن در زندگی را به اثبات برساند.
آزمایشگاه دریم در سال 2017 تأسیس شد. هدف پژوهشگران این مرکز توسعه ابزار پوشیدنی منبع بازی است که امکان تعامل و ردیابی رؤیا را از طریق روش‌های مختلف فراهم می‌کنند. آن‌ها امیدوارند بتوانند روشی ایجاد کنند تا افراد بتوانند محتوای رؤیای خود را کنترل نمایند. این گروه قصد دارد نشان دهد نه تنها می‌توان کنترل رؤیا را به دست گرفت؛ بلکه امکان هک، تقویت و تغییر آن وجود دارد. بهترین مثال برای این فناوری می‌تواند سناریو فیلم تلقین (Inception) باشد.
آدام هاراویتز (Adam Horowitz)، دانشجوی دکترای MIT گفت:
مردم نمی‌دانند که یک‌سوم از عمر آن‌ها، بخشی است که امکان تغییر ساختار یا بهتر شدن زندگی را برای آن‌ها فراهم می‌کند. شما می‌توانید در زمان خواب حافظه خود را تقویت کرده یا احساسات خود را برای روز بعد بهبود بدهید. همچنین امکان آموزش خود در زمینه‌های مختلف را دارید. همه این کارها در طول شب امکان‌پذیر است.
پژوهشگران برای دستیابی به هدف خود نوعی دستکش با نام «دورمیو» (Dormio) توسعه دادند. این دستکش به حسگرهای مختلفی مجهز است تا بتواند وضعیت خواب کاربر را تشخیص بدهد. زمانی که این وسیله تشخیص دهد فرد در مرحله‌ای میان خودآگاه و ناخودآگاه خود قرار گرفته است، یک صدای از پیش ثبت شده را که در بسیاری موارد یک کلمه واحد است، اجرا می‌کند.
والداس نوریکا (Valdas Noreika)، روانشناس دانشگاه کمبریج و فردی که در پروژه مذکور شرکت ندارد در گذشته توضیح داده بود:
تصاویر هیپتاگوگیک (Hypnagogic) یا خیالی یک حالت عادی آگاهی در زمان انتقال فرد از بیداری به خواب است.
تصاویر هیپتاگوگیک احتمالاً برای افراد مختلف، متفاوت است. عده‌ای از افراد بیان می‌کنند که در زمان بیدار شدن توهمات دیداری و شنیداری شدیدی را تجربه می‌کنند. از طرفی افرادی نیز توضیح می‌دهند در این حالت قادر به برقراری ارتباط با فردی در رؤیای خود هستند.
پژوهشگران MIT برای آزمایش دستاورد خود، دورمیو را روی 50 نفر آزمایش کردند. آن‌ها موفق شدند با قرار گفتن کلمه «ببر» به عنوان عبارت پیش‌فرض، کاری کنند که افراد یک ببر را در خواب خود مشاهده کنند.
محققان معتقدند ابزار مذکور یک وسیله دموکراتیک برای ردیابی خواب است. به همین منظور یک راهنمای گام‌به‌گام از نحوه توسعه دستکش و نرم‌افزار موردنیاز آن را هم‌اکنون در گیت هاب (Github) قرار داده‌اند تا علاقه‌مندان بتوانند دستگاه خود را تولید کنند.
جودیث آمورز (Judith Amores)، یکی دیگر از دانشجویان دکترای MIT به روشی متفاوت، ابزار مشابهی را در آزمایشگاه دریم توسعه داده است. این ابزار به جای صوت به حس بویایی افراد وابسته است. در این روش زمانی که فرد به مرحله خاصی از خواب وارد شد، بوی مشخصی منتشر شده و وی را از بودن در رؤیا مطلع می‌کند. این ایده را می‌توان به استفاده از رایحه‌های مختلف تقویت کرد.
در واقع یکی از مراحل خواب انسان‌ها با عنوان رؤیای شفاف (lucid dreaming) است. در این مرحله فرد از این که در حال دیدن رؤیا است آگاهی پیدا می‌کند. دانشمندان امیدوارند بتوانند ابزاری را توسعه بدهند که کنترل کامل خواب افراد را در حال رؤیای شفاف به خودشان واگذار کند. به همین منظور در سال 2019 نیز یک کارآگاه آموزشی با نام «مهندسی رؤیا» راه‌اندازی کرده بودند تا ویژگی‌های آن را برای مردم شرح دهند.
تور نیلسن (Tore Nielsen)، استاد روان‌پزشکی دانشگاه مونترال توضیح داد:
رؤیای شفاف یک حس هیجان‌انگیز است. شما می‌توانید پرواز کنید، آواز بخوانید، محیط را مطابق خواسته خود تغییر داده و هر کار دیگری انجام دهید و همه این‌ها بسیار بهتر و طبیعی‌تر از فناوری واقعیت مجازی (VR) است.
با وجود این اطلاعات پیرامون رؤیای شفاف بسیار اندک است و علم آن همچنان در مراحل اولیه قرار دارد؛ زیرا تنها یک درصد از مردم می‌توانند به صورت منظم به این مرحله از خواب وارد شده و در آن باقی بمانند. وضعیت مغز در زمان دیدن رؤیای شفاف نیز همچنان به طور کامل درک نشده است.
