تقابل وایبر با تلگرام (بخش اول)
در این مقاله سعی داریم به نکات قابل‌تأملی که شاید از دیدگاه بسیاری از مخاطبان این شبکه‌ها جامانده باشد اشاره‌کنیم.
وایبر به‌عنوان یک نرم‌افزار پیام‌رسان باقابلیت ارسال پیام‌های صوتی، متنی و تصویری هم‌اکنون توانسته در مدت‌زمان کمی پس از تولید یعنی از سال 2010 تا ابتدای سال 2015، دویست میلیون کاربر را در سراسر جهان را به خود جلب کند.
جالب است بدانید ایده این پیام‌رسان در ابتدا توسط 4 نفر از اعضای ارتش اسرائیل برای ارتباط درونی میان سربازان مطرح شد و مدتی نیز در بین ارتش این رژیم کاربرد داشت و پس از مدتی کوتاه برای تمام سیستم‌عامل‌های موبایلی نسخه‌ای منحصربه‌فرد توسط این گروه تولید شد. این روند تا جایی پیشرفت که در سال 2014 به این گروه مبلغی معادل 900 میلیون دلار برای فروش این سامانه توسط یک شرکت اینترنتی به نام راکوتن که شرکتی ژاپنی بود ارائه شد که درنهایت این سامانه به این شرکت فروخته شد.
طبق آخرین آمار منتشرشده، وایبر در اغلب کشورها به‌عنوان یک پیام‌رسان در رتبه سوم تا دهم قرار دارد و نرم‌افزارهایی مانند واتس‌آپ و فایرچت در رأس نرم‌افزارهای چت موبایلی در کشورهای مختلف جهان قرارگرفته‌اند.
شایان‌ذکر است در فضایی که اکثر نرم‌افزارهای موبایلی و کاربردی، برای مشترکان ایرانی غیرقابل‌دسترس یا استفاده هستند و در آن‌ها زبان فارسی و کشور ایران جایگاهی ندارد. می‌دانیم این فشارها نسبت به عدم توجه به زبان فارسی و کاربران ایرانی غالباً از طرف شرکت‌های آمریکایی و اسرائیلی صورت می‌گیرد؛ اما با تمامی این تفاسیر یک شرکت اصالتاً اسرائیلی به نام وایبر در لیست 16 زبانی خود زبان فارسی را قرار داده است و حاضرشده از کاربران فارسی‌زبان به‌خصوص ایرانی‌ها پشتیبانی به عمل آورد و با گنجاندن زبان فارسی و نیز امکانات منحصربه‌فرد برای کاربران ایرانی و دارا بودن یک صفحه کاربری آسان برای استفاده تمام سنین به‌سرعت در بین مردم ایران همه‌گیر شود و در طول 4 سال از زمان ورود خود به ایران بتواند جمعیتی بالغ‌بر ده میلیون کاربر گوشی‌های هوشمند در ایران را به خود جلب کند، آن‌هم به‌نحوی‌که اکثر کاربران ایرانی از وایبر به‌عنوان پیام‌رسان اول گوشی موبایل خود در ارتباطات روزانه استفاده می‌کنند.
پس از مدتی کوتاه این موج استفاده از وایبر موجب شد، اپراتورهای تلفن همراه، وایبر را به‌عنوان یک رقیب جدی برای خود تلقی کنند، زیرا این نرم‌افزار توانسته بود ضرری میلیاردی به این شرکت‌ها وارد کند و جمع کثیری را از فضای ارسال‌های پیامکی به سمت ارتباط با این سامانه از طریق اینترنت سوق دهد، به‌طوری‌که پس از انتشار چندین خبر نسبت به ضررهایی که به اپراتورهای تلفن همراه در طول سال‌های اخیر نسبت به چند سال گذشته وارد گردید، می‌توان به کاهش چشمگیر تعداد ارسال پیامک‌ها و نیز مکالمات اشاره نمود.
این خبر‌ها موجب شد ذهن کاربران به سمتی برود که گویی وایبر به‌عنوان یک دشمن برای سودآوری اپراتورهای موبایلی تبدیل‌شده است و اکنون اپراتورها به دنبال هر روشی هستند تا از فعالیت این نرم‌افزار جلوگیری کنند. تا جایی که موضوع گران کردن اینترنت و دستور وزیر ارتباطات مبنی بر ارزان کردن قیمت اینترنت توسط اپراتورها و در مقابل تخلف اپراتورها خود عواملی بود که به این گمانه‌زنی‌ها قوت می‌بخشید. البته این موضوع مدت‌ها به تیتر اول رسانه‌ها و روزنامه‌ها مبدل شد که وایبر دچار اختلالاتی نظیر عدم ارسال مطالب، تأخیر در دریافت و ارسال پیام‌ها و نیز دریافت ناگهانی چندین پیام در یک‌لحظه شده بود. این اتفاقات بهترین فرصت بود برای یک دعوای رسانه‌ای میان کاربران از طریق شبکه‌های اجتماعی از یک‌سو و انکار مسئولین ذی‌ربط و اپراتورها از سویی دیگر که به یک پروسه چندماهه تبدیل گردید.
حال‌آنکه درنهایت این موضوع با تست‌های که به‌صورت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری صورت گرفت حل شد و مشخص شد این اختلالات علیرغم انکار شرکت وایبر مشخص شد تمام این اختلالات از سوی این شرکت صورت گرفته است.
شاید در نگاه اول نکته خاصی به نظر نیاید زیرا این موضوع و اختلالات پیش‌آمده پس از یکی دو ماه حل شد و در این مدت نیز هیچ نسخه‌ای که بتواند این اختلالات را به‌طور کامل حل کند از سوی وایبر منتشر نشد ولی در همین حین در شبکه‌های مختلفی نظیر وایبر و واتس‌آپ موجی جهت یافته منتشر شد که طبق آن به موضوعاتی نظیر قابل شنود بودن وایبر، جاسوسی کردن از طریق وایبر، عدم موجود رمزنگاری در متون وایبر و عدم ارسال فایل‌های دیگری جز صوتی و تصویری در این نرم‌افزار، اشاره به نقاط ضعیف وایبر و نقاط قوت تلگرام انحصاراً به چشم می‌خورد و بعضاً در محافل تخصصی نیز اشاره به این موضوع می‌شد که تلگرام به رمزنگاری از نوع RSA 2048 مجهز شده و وایبر یک نرم‌افزار بسیار ضعیف در حوزه امنیتی است و حتی در برخی از سایت‌ها به گزارشی که چندی پیش توسط ادوارد اسنودن (کارمند اسبق NSA) اشاره‌شده بود موردبحث قرار گرفت که اسنودن طبق افشاگری‌هایش عنوان کرده بود وایبر توسط سران NSA (سازمان امنیت ملی ایالات‌متحده آمریکا) شنود می‌شود.
