تحقق یک رؤیا؛ استقلال کامل روبات از انسان
به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ گروهی از متخصصین دانشگاه اسلو نروژ (University of Oslo) به تازگی روش جدیدی به نام «طراحی مولد » (Generative design) ایجاد کردهاند که روباتها اجازه میدهد، بدون دخالت انسان خود را طراحی کرده و تکامل بخشند و سپس با استفاده از چاپگر سهبعدی، تولید کنند. با وجود این، فناوری ایجاد شده هنوز در ابتدای راه خود قرار داشته و انسانها باید قطعات تولید شده را سر هم بکنند.
البته فناوری طراحی مولد موضوع کاملاً تازهای نیست؛ بلکه نوعی هوش مصنوعی است که به ابزارها اجازه میدهد خودشان دست به طراحی و نوآوری زده و محصولات تازهای در زمینههای مختلف مانند صندلی، کفش و زره را تولید کند.
آخرین روبات تولید شده در آزمایشگاه دانشگاه اسلو، «نامبر فور» (Number Four) نام داشته و از قطعات سوسیس مانند ساخته و به یکدیگر متصل شدهاند. نامبر فور دارای موتورهای حرکتی بوده و در زمان آزمایش در گوشهای رها شد تا خود را به سمت دیگر اتاق برساند. این روبات در زمان حرکت، نقاط ضعف و قوت خود را بررسی کرده و بهترین نوع حرکت ممکن را کشف میکند تا بتواند نمونههای بعدی خود را تکامل ببخشد. نتیجهی بررسیها نشان داد بهبود طراحی و تکامل ایجاد شده بسیار سریعتر از انسانها است. در نتیجه در آیندهی نزدیک میتوان از این فناوری در روشهای دیگر استفاده کرد.
در واقع سامانههایی که از فناوری یاد شده استفاده میکنند به صورت مداوم روی پیشرفت خود نظارت داشته و آن را با تلاشهای قبلی خود مقایسه میکنند تا بتوانند به نتیجهی بهتری دست پیدا کنند.
گِلت (Kyrre Glette)، یکی از استادان دانشگاه اسلو و عضو گروه محققان روباتیک و سامانههای هوشمند گفت: «فناوری یادشده در مرحلهی آزمایش و تغییر الگوهای اصلی خود است.»
پژوهشگران اشاره کردند، تحول صورت گرفته هنوز در یک سطح عالی صورت نمیگیرد؛ زیرا تکامل موضوع سادهای نیست. به عنوان مثال 99.9 درصد از تکاملهای صورت گرفته در طبیعت با شکست مواجه شده و حیوانها با مرگی حتمی روبهرو میشوند؛ اما این روند تا زمانی که نتیجهای مطلوب حاصل شود، ادامه پیدا میکند.
محققان در مورد نامبر فور توضیح دادند، دستورالعملهای آن از یک شبیهساز رایانهای ارسال میشود و از آنجایی که یک شبیهساز، مدلی عالی از یک جهان واقعی نیست، اختلافهایی بین دو دنیای واقعی و مجازی وجود دارد. فور در یک رحم مجازی که نوعی برنامه طراحی مولد است قرار داشته و هزاران حالت مختلف را برای دستیابی به بهترین شکل حرکت روی کف آزمایشگاه (در اینجا سنگفرش)، بررسی میکند. در تمام طول آزمایش گروه گلت هیچ دخالتی در عملکرد روبات نداشته و تمامکارها را هوش مصنوعی آن انجام میدهد.
گلت گفت: «روش ایجاد شده یک فرگشت مصنوعی است. در این روش از ترکیب سادهی چند قطعهی سوسیس مانند و موتور عادی استفاده میشود تا قابلیت حرکت فراهم گردد. روبات ما حالتها را بررسی کرده و ذرهذره بهبود پیدا میکند. این روبات بهبودهای صورت گرفته را ذخیره کرده و آن را به نسلهای بعد از خود منتقل میکند تا آنها نیز بتوانند از تجربیات کسب شده، استفاده کنند.»
روند یا شده توسط هزاران روبات مجازی در یک محیط شبیهسازی شده برای چندین ساعت تکرار شده و در نهایت در اوج تکامل دستور ساخت را به چاپگر سهبعدی ارسال میکند. تنها کاری که پژوهشگران وظیفهی انجام آن را دارند، چسباندن قطعات به یکدیگر است.
محققان توضیح دادند، هماکنون چاپگرهای 4 بعدی نیز به وجود آمدهاند. این چاپگرها میتوانند اشیا را بهگونهای ایجاد کنند که ظاهر آنها با توجه به شرایط محیطی و گذشت زمان تغییر کنند. همچنین قابلیت سرهم کردن قطعات جداگانهی یک محصول را نیز دارند. در نتیجه دلیلی وجود ندارد که نتوان ساخت و به هم پیوستن قطعات را به خود روباتها سپرد. به مرور زمان این فناوری را میتوان برای ساخت و تکامل محصولات تولید شده در آزمایشگاه به کار گرفت. به عنوان مثال میتوان از آن در تولید پهپادهایی که با واکنش شیمیایی ایجاد میشوند استفاده کرد تا بتوانند خود را ارتقا بخشند.
گروه تحقیقاتی اشاره کردند در این مرحله روباتها همچنان باید برای شروع کار دادههایی را دریافت کنند؛ اما در آینده میتوانند از همان ابتدا در یک محیط ناآشنا قرار گرفته و کار خود را آغاز کنند. از موارد کاربرد فناوری ایجاد شده میتوان به استفاده از آن در مناطقی که حوادث طبیعی یا انسانی و سفرهای فضایی استفاده کرد؛ زیرا روباتها میتوانند به صورت کامل خود را با محیط تطبیق داده و نتیجهی بهتری نسبت به گذشته به دست آورند.
عدهای از کارشناسان نیز مدتی قبل اعلام کردند ارتش کشورها در سال 2017 شروع به استخدام روباتها کرده و مفهومی به نام اینترنت روباتها را به وجود میآورند. روباتها به کمک این مفهوم میتوانند در یک فضای ابری مشخص با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و با به اشتراکگذاری تجربیات خود پیشرفت کنند.
بسیاری از فعالان حوزهی فناوری اطلاعات مانند بیل گیتس، استیون هاوکینگ و ایلان ماسک با توسعهی بدون نظارت هوش مصنوعی و روباتهای قاتل مخالف بوده و معتقدند این فناوریها میتوانند بقای نژاد بشر را به خطر بیاندازند. این افراد در سال 2014، نامهای سرگشاده را برای مخالفت با این موضوع نوشته و در آن بیان کردند: «روباتها به نسل بعدی کلاشنیکف تبدیل خواهند شد.» به نظر میرسد توسعهی روباتهایی که توانایی تکامل و ساخت خود بدون دخالت انسان را دارند، مخالفتها را در آیندهی نزدیک افزایش داده و خطر یاد شده توسط دانشمندان را بیشازپیش به واقعیت نزدیک کند.
همچنین سازمان ملل متحد نیز اعلام کرده بررسی محدود یا ممنوع کردن توسعه روباتهای قاتل و ایجاد قوانین در این زمینه را در اولویت کاری سال 2017 خود قرار داده است.
___________________________
1- طراحی مولد یا زایشی، نوعی فناوری است که با روکرد شبیه سازی تکامل طبیعی ایجاد شد. هدف این نوع طراحی ایجاد سامانه ای است که می تواند تمامی جایگشت ها و حالت های ممکن را بررسی کرده و بهترین گزینه را برای تکامل انتخاب کند.
