تحریم‌ها علیه استارتاپ‌ها
به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان ؛ توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های ایرانی از آمار ۴۸۰ اپلیکیشن در سال ۱۳۹۲، به بیش از ۲۵۰ هزار اپلیکیشن رسیدند؛ اپلیکیشن‌هایی که بیش‌تر آن‌ها توسط بیش از ۱۵۰۰ تیم استارت‌آپی طراحی و تولید شدند و البته در مسیر توسعه، باید موانعی ازجمله مقابله با تحریم‌های آمریکا که تاکنون بارها منجر به حذف این اپلیکیشن‌ها از مارکت‌های خارجی شده را هم پشت سر بگذارند.
نبرد شرکت‌های خارجی و فروشگاه‌های آنلاین آمریکایی با اپلیکیشن‌های ایرانی از حدود سه سال پیش آغاز شد؛ زمانی که اپل تنها چند ماه پس از گشودن درهای فروشگاه آنلاین خود به اپلیکیشن‌های ایرانی در سپتامبر ۲۰۱۶، با فرمان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای تحریم علیه ایران، برخی اپلیکیشن‌های ایرانی را از اپ‌استور حذف کرد و البته محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد حذف برنامه‌های ایرانی از اپ‌استور را به‌طور قانونی پیگیری می‌کند.
در آن زمان حتی برخی از فعالان حوزه فضای مجازی و توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های ایرانی با ارسال نامه‌ای رسمی از تیم کوک، مدیرعامل اپل درخواست کردند که این اقدام را متوقف کند. آن‌ها در این نامه نوشتند: صدها برنامه‌نویس مستعد iOS در ایران باعث شده‌اند که اپلیکیشن‌های موفق زیادی در اپ‌استور قرار بگیرند اما متأسفانه ما همیشه با مشکلاتی در استفاده از اپلیکیشن‌های بین‌المللی و حتی داخلی از طریق اپ‌استور روبه‌رو هستیم. خطای 1009 یکی از شناخته‌شده‌ترین این مشکلات است که مدت‌هاست باعث آزار کاربران ایرانی شده و اغلب از هرگونه فعالیت کاربران ایرانی جلوگیری می‌کند.
موضوع حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپ‌استور کاملاً حل‌نشده بود که گوگل نیز به فاصله‌ی دو هفته پس از اپل و در اقدامی مشابه، نرم‌افزارهای ایرانی را از گوگل پلی ـ فروشگاه آنلاین نرم‌افزارهای اندرویدی ـ با توجیه مشابه تحریم‌های دولت آمریکا علیه ایران حذف کرد. جهرمی در واکنش به این موضوع نیز اظهار کرد: در دنیا نظام‌هایی خصوصاً در کره جنوبی وجود دارد تا در جهت رفع وابستگی مطلق به اندروید و گوگل صورت بگیرد که ما آن را در دستور کار خود گذاشتیم. اما این موضوع بسیار استراتژیکی است و نمی‌شود در یک‌شب در مورد آن تصمیم‌گیری کرد.
به دنبال حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از اپ‌استور، برخی شرکت‌ها و اپلیکیشن‌های ایرانی برای دور زدن این محدودیتِ ایجادشده، سراغ استفاده از اکانت‌های اینترپرایز (Enterprise) رفتند و این روش تا چندین ماه ادامه داشت تا جایی که این بار فعالیت حساب‌های سازمانی شرکت‌ها هم غیرفعال و استفاده از آن‌ها درگوشی‌های آیفون حذف شد تا بار دیگر امکان استفاده از اپلیکیشن‌های ایرانی در این گوشی‌های غیرممکن شود و توسعه‌دهندگان ناچار به تغییر این اکانت‌های اینترپرایز در مدت‌های زمانی کوتاه شوند.
البته سازمان فناوری اطلاعات درباره اقدامات لازم برای حل این مشکل، به پتانسیل‌های قانونی موجود در عرصه بین‌المللی اشاره‌کرده است و اما پس‌ازآن امیر ناظمی، رئیس این سازمان درباره موانع شکایت از اپل گفت: معضل این است که دولت نمی‌تواند از یک شرکت شکایت کند، بلکه شکایت باید از طرف شرکت دیگر یا یک شهروند باشد. زمانی که سامسونگ به مارکت داخلی ما گارانتی نمی‌داد، شکایت کردیم که البته مدتی طول کشید اما بالاخره انجام شد. این بدین خاطر است که سامسونگ در ایران شرکت و واردکننده رسمی و کانال ارتباطی دارد اما اپل در ایران نمایندگی رسمی ندارد که بتوانیم مذاکره کنیم.
درنهایت باوجود پیگیری‌ها و تلاش برای بررسی وضعیت اپلیکیشن‌های ایرانی که در مقاطع زمانی مختلف توسط فروشگاه‌های آنلاین اپل و گوگل حذف شدند، به نظر می‌رسد شکایت‌ها و اقدامات قانونی هم نتیجه‌ای نمی‌دهد و این شرکت‌ها هستند که باید برای مقابله با تحریم‌های یک‌جانبه و ظالمانه، روش‌های توسعه برنامه‌های خود را تغییر دهند و استفاده از محصولات خود را برای کاربران هموار کنند.
