بررسی فیلترینگ در کشورهای گوناگون جهان (بخش پنجم): چین

چینی ها در رقابت با ایالات متحده آمریکا، فضای این رقابت را به دنیای سایبری کشانده و در تلاش هستند دیواری مستحکم در برابر تهدیدات کشوری بسازند که خود را بزرگترین مالک اینترنت و زیرساخت های وابسته آن در دنیا می داند. به باور برخی کارشناسان، آمریکا در این زمینه، قافیه را به چین باخته است. بر اساس آمار و اسناد موجود در این زمینه، امروز چین، بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین الگوریتم‌های نظارت و محدودسازی فضای مجازی جهان را دارد و تلاش می کند از این ابزار، برای مقابله با تهدیدات دشمنانش در فضای سایبری بهره برداری نماید. 

در دسامبر سال 2015، هزاران متخصص حوزه فناوری و چندین مقام دولتی چین، در شهر ووژن (Wuzhen)، واقع در جنوب این کشور برای برگزاری دومین کنفرانس اینترنت جهانی، گرد هم آمدند. 

شی جینپینگ، در حاشیه مراسم افتتاحیه این اجلاس، برای اولین بار، به تبیین دیدگاه‌های نوین خود، از آینده اینترنت چین پرداخت و در مورد دخالت خارجی در امور داخلی کشورش از طریق اینترنت، هشدار داد.

رئیس‌ جمهور چین، پیش‌تر اعلام کرده بود که اینترنت چین، باید از جهان جدا شود و محتوای آن، دقیقاً تحت نظارت و مدیریت حزب کمونیست این کشور، قرار گیرد. این سخنان، نقطه عطفی در نگاه دولتمردان چین، به مسئله کنترل فضای مجازی، محسوب می‌شود.

از آن پس، حاکمان جمهوری خلق چین، منابع بیشتری را برای کنترل محتوای آنلاین اختصاص دادند و رفتار دولت در این محیط، به شکل محسوسی تغییر کرد.

از منظر شی جینپینگ و همفکرانش، تفاوتی میان فضای مجازی و محیط فیزیکی وجود ندارد و هر 2 بستر، در چین، باید بازتاب‌دهنده یک نوع تفکر و مشی سیاسی واحد باشند. دولتمردان این کشور، برای دستیابی به این هدف، سرمایه‌گذاری خود را به منظور ارتقای فناوری، به شکل چشمگیری افزایش داده‌اند.

 اکنون پس از گذشت حدود 4 سال از اعلام این تغییر رویکرد ازسوی پکن، برخی رسانه‌ها، تعداد ناظران شبکه‌های اجتماعی و اینترنت را در چین، بیش از 2 میلیون نفر ارزیابی می‌کنند. این گروه -که به تحلیل‌گران محتوای اینترنت معروف هستند- پس از مشاهده ناهنجاری در فضای مجازی چین، آن را به نهادهای تصمیم گیرنده، گزارش می‌نمایند.

از دیگر دستاوردهای چین در این مدت، می‌توان به فناوری دیوار آتش بزرگ (Great Firewall)، اشاره کرد. به زعم بسیاری از کارشناسان، این طرح، پیچیده‌ترین سامانه کنترل و نظارت بر اینترنت جهان است. این فناوری در ابتدا، کار خود را با شناسایی و مسدودسازی صفحات مضر و نامناسب وب، آغاز کرد و با توسعه مداوم، قابلیت قطع دسترسی شهروندان چین را به وی پی ان، ارتباطات رمزنگاری شده و تور (Tor) نیز یافت.

بر اساس آمار، دولت چین، تا ماه سپتامبر سال 2018، حدود 10 هزار وب‌سایت را شناسایی و مسدود کرده است. از وبگاه‌های شاخصی که دولت چین، آن‌ها را تهدید، تلقی نموده و دسترسی شهروندانش را به آن‌ سایت‌ها محدود کرده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

•    وبگاه‌های انتشاردهنده پورنوگرافی

•    کلیه انواع وی پی ان

•    موتورهای جستجوگر
1.    کلیه خدمات گوگل 
2.    یاهو (Yahoo)
3.    بینگ (Bing)

•    رسانه‌های اجتماعی
1.    فیس‌بوک  (Facebook)
2.    یوتیوب (YouTube)
3.    توییتر (Twitter)
4.    اینستاگرام (instagram)
5.    فلیکر (Flickr)
6.    تامبلر (Tumblr)
7.    واتس اپ (WhatsApp)
8.    ردیت (Reddit)
9.    وایبر (Viber)
10.    پینترست (Pinterest)

•    خبرگزاری‌ها
1.    نیویورک‌تایمز (The New York Times)
2.    بلومبرگ (Bloomberg)
3.    بی بی سی (BBC)
4.    وال‌استریت ژورنال (Wall Street Journal)
5.    رویترز (Reuters)
6.    اکونومیست (The Economist)
7.    تایم (TIME)

•    سایر موارد
1.    ویکی پدیای چینی
2.    بلاگ اسپات (Blogspot)
3.    گیت هاب (GitHub)
4.    دراپ باکس (Dropbox)
5.    ساند کلود (SoundCloud)
6.    ویکی لیکس (WikiLeaks)

با بررسی کارنامه دولت چین در سال‌های اخیر، می‌توان به آگاهی مقامات این کشور، از تغییر ماهیت فضای سایبری و لزوم آمادگی برای مقابله با نفوذ خارجی و جنگ‌های سایبری پی برد. به جرئت می‌توان مسدودسازی دسترسی شهروندان چین به محتوای تولیدشده ازسوی رسانه‌های غربی را مؤید این امر دانست.