ایران هراسی سایبری و راهکارهای مقابله با آن
به گزارش واحد بین‌الملل سایبربان؛ از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی موجی از ایران هراسی در منطقه و جهان به‌ویژه کشورهای عربی پدید آمد و برخی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و رژیم گذشته عراق و حتی دولت‌هایی مانند مصر، مغرب و تونس سیاست واحد در زمینه ایران هراسی را در پیش‌گرفته‌اند. چنانچه در سال‌های گذشته، برخی نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد میزان محبوبیت ایران در سال‌های اخیر در منطقه تحت تأثیر ایران هراسی سایبری کاهش‌یافته است. اخیراً نیز دور جدیدی از پروژه ایران هراسی آغازشده است. گفتگوی زیر در همین زمینه است.
ایران هراسی سایبری چیست و شامل چه ویژگی‌هایی است؟
ایران هراسی در تمام مدت طول حیات جمهوری اسلامی در حال وقوع است، اما امروز شاهد جنگ‌های مجازی هستیم و تمام کشورها سرمایه‌گذاری‌های زیادی در فضای مجازی دارند. آمریکا بعد از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی وارد این عرصه شده است. درواقع دنیای مجازی، در حال شکل دادن به آینده بشر است. در این مقوله هم جنگ‌های مختلفی در حال رخداد است. البته این جنگ‌ها، جنگ‌های خون‌بار و خشونت‌آمیزی نیست، ولی خسارت‌ها و ویژگی‌های بسیار مخرب‌تری از جنگ خشونت‌بار دارند. در دنیای سایبری، استراتژی‌های مختلفی وجود دارد. دنیای مجازی، برخلاف راه‌های ارتباطی گذشته مانند تلویزیون و رادیو، یک‌طرفه نیست و هر دو طرف می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. به این خاطر برنامه‌ریزی‌های فضای مجازی به‌صورت دوجانبه انجام می‌شود؛ لذا بحث ایران هراسی را باید در چهارچوب جنگ‌های سایبری موردبررسی قرارداد. ایران هراسی در تمام مدت طول حیات جمهوری اسلامی در حال وقوع است، اما اینکه از چه چیزی باید ترسید بحث دیگری است.
در یک دهه گذشته چند تحول درروند ایران هراسی سایبری قابل‌مشاهده است؟
دنیای مجازی شتاب بسیار زیادی داشته است. وقتی ساختاری شتاب دارد باید برنامه‌ها نیز به همان شدت پیش رود، درغیر این صورت عقب خواهید ماند. اوایل ورود اینترنت، احتمال حرکت آرام وجود داشت، اما شبکه‌های مجازی به دنیایی تبدیل‌شده و مسائلی در آن اتفاق می‌افتد که درگذشته اصلاً اتفاق نمی‌افتاد؛ چنانچه درحال‌حاضر از یک دبستانی تا یک پیرمرد در شبکه مجازی حضور دارند. در همین راستا، در اوایل ایران هراسی بیشتر در ارتباط با مسائل قومی و منطقه‌ای و درگیری‌های شیعه و سنی مطرح‌شده بود، اما امروزه به‌مراتب پیچیده شده و وارد مباحث امنیتی شده است. درحال‌حاضر، به مسئله ایران چه در دنیای مجازی و چه در دنیای واقعی به‌صورت امنیتی نگاه می‌شود. وقتی مسائل ایران چون مسئله هسته‌ای و موشکی حتی دفاع از جنبش‌های آزادی‌بخش مانند حزب‌الله در شورای امنیت در دنیایی واقعی مطرح می‌شود آن‌ها همین امر را در فضای مجازی و در راستای ایران هراسی سایبری پیاده می‌کنند.
تحولات دو سال گذشته بعد از برجام ایران در راستای ایران هراسی سایبری به چه صورت بوده است؟
درواقع، تحولات پردامنه‌تر و پیچیده‌تر شده است و اکنون نیز فضا به این سمت پیش می‌رود و تعداد کاربران شبکه‌های مجازی مانند فیس‌بوک، توییتر و... به‌شدت بسیاری در حال گسترش است. درحال‌حاضر، بخش عمده‌ای از اطلاعات شخصی افراد و یا حدود دو و یا سه میلیارد نفر از مردم جهان در اختیار صهیونیست‌هاست و هیچ مشکلی هم برای آنالیز کردن این اطلاعات ندارند. چنانچه در بحث ضدیهودی کسی نمی‌تواند در ارتباط با این قضیه سخنی بگوید. در بعد دیگر، کاربران تلگرام در ایران با شتاب بسیار بالایی در حال افزایش است. دراین‌بین، در شبکه‌های مجازی در ارتباط با ایران مسائل مختلفی نوشته می‌شود، اینکه ایران برای سوریه و حزب‌الله چه می‌کند؟ چقدر قدرت موشکی دارد؟ و غیره لذا به دلیل وسعت کاربران، مطالب عمده‌ای بر ضد ایران به‌سرعت در حال پخش شدن در راستای ایران هراسی سایبری نشر شده است.
چه بازیگران دولتی یا غیردولتی بر روند ایران هراسی سایبری نقش برجسته و پررنگ‌تری دارند؟
دولت‌ها در ارتباط با شبکه‌های مجازی نیز مانند هر چیز دیگر، بیشترین نفوذ رادارند. درواقع، انجمن‌های مختلف تحت نفوذ دولت بوده و تأمین زیرساخت‌ها هم به عهده دولت‌هاست. دولت‌ها درواقع به ایران هراسی سایبری خط می‌دهند؛ لذا در سطح بین‌الملل، ایالات‌متحده آمریکا بیشترین تأثیر را در این حوزه دارد. در سطح منطقه هم اقمار عربستان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بیشترین نقش را درروند ایران هراسی سایبری داشته‌اند.
در وضعیت کنونی مهم‌ترین محورها و کلیدواژه‌ها درروند ایران هراسی چه مواردی است؟
در وضعیت کنونی مهم‌ترین محورها و کلیدواژه‌ها درروند ایران هراسی سایبری شامل برنامه هسته‌ای ایران، پروژه موشکی، تضاد شیعه و سنی و حضور و دخالت‌های منطقه‌ای (در سوریه، عراق و یمن) است.
این روند چه پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی دارد؟
این امر در مورد ایران هزینه‌های ما را بالا می‌برد. هرچند در فضای مجازی کاری انجام می‌شود، اما بازتاب آن در فضای واقعی قابل‌مشاهده است. وقتی در فضای مجازی کمپینی علیه موضوعی خاص ایجاد می‌شود، نتیجه آن بعد از مدتی در فضای واقعی دیده می‌شود. در بعد منطقه‌ای با غوغا سالاری، جوسازی و هماهنگی با ماهواره‌ها و... طوری کار می‌کنند که با هماهنگی بین ساختارهای مختلف و تمرکز بر روی یک موضوع به اهداف خود برسند.
راهکارهای مختلف مبارزه با ایران هراسی سایبری چیست؟
اولین مورد توانمندسازی ساختارهای سایبری ماست. باید در این موضوع توانمند شویم و به‌گونه‌ای باشیم که حداقل موضعی بازدارنده داشته باشیم. دوم باید این فضا به‌درستی مدیریت شود و با حذف کردن و بستن نمی‌توان با آن مقابله کرد. سوم باید ضد حمله انجام داد و این امر می‌تواند موفق باشد. همچنین باید افکار عمومی خود و جهان را اقناع کنیم و چهره‌ای از خود نشان دهیم که اثرگذار باشد.
