ایران، ویژه‌ترین جامعه هدف برای هشتگ‌سازی معاندان
به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان ، در روزهایی که هر یک از ما وقت بسیاری را در دنیای مجازی می‌گذرانیم و می‌توان گفت این فضا بخش بزرگی از زندگی حقیقی ما را تشکیل میدهد، اخبار و عناوین منتشرشده در آن هرکدام می‌تواند از یک ذهنیت و جریان هدفدار نشأت گرفته باشد که با برنامه‌ریزی خاصی طراحی‌شده است.
به دلیل اهمیت ویژه و بالای فضای مجازی در زندگی روزمره و شکل‌گیری حوادث مهم جهان، در سال ۱۳۹۶ "مرکز اعتدال" عربستان با حضور ترامپ تأسیس شد. این مرکز بنا به ادعای مسئولان سعودی به‌صورت تخصصی در سه حوزه مربوط به فناوری اطلاعات، تحلیل و داده‌کاوی فعالیت می‌کند و عمده فعالیت آن به‌منظور ترند کردن هشتگ‌های خاص و هدفمند در توئیتر است.
در چنین شرایطی بالا بردن سواد رسانه‌ای و پیشگیری از بازی خوردن در جنگ‌های رسانه‌ای که توسط دشمن راه‌اندازی می‌شود، یکی از مهم‌ترین وظایف نسل امروزی و کاربران فضای مجازی است. به همین منظور در این گزارش به گفتگو با معصومه نصیری، مدرس و پژوهشگر سواد رسانه‌ای پرداخته‌ایم که در ادامه ازنظر می‌گذرانید.
ایران، جامعه هدف ویژه برای هشتگ‌سازی سعودی‌ها
نصیری در خصوص‌ترند سازی هشتگ‌ها در توئیتر اظهار داشت: این جریان به یک جهت‌دهی عبری-عربی معروف است و مراکزی اساساً تأسیس‌شده که یکی از کار ویژه‌های این مراکز، هشتگ‌سازی و ترند کردن آن برای ایجاد جریان‌های اجتماعی در کشورهای مختلف منطقه است. ایران نیز قطعاً برای آن‌ها جامعه هدف ویژه محسوب می‌شود. زمانی که هشتگ‌هایی چون جریانات آبان ماه، انتخابات یا اعدام نکنید را داده‌کاوی و خط گیری می‌کنیم، می‌بینیم که خط سعودی در این هشتگ سازی‌ها، کارکرد و جایگاه ویژه‌ای داشته است .
این کارشناس فضای مجازی خاطرنشان کرد: مرکز اعتدال به‌عنوان یک مرکز کاربری وقتی در بحث دیتاکاوی فعالیت می‌کند می‌تواند ذائقه و سلیقه مردم یک منطقه را بسنجد و متوجه تأثیرگذاری هر هشتگ در بخش‌های مختلف ایران و جهان بشود، بنابراین آن‌ها داده‌کاوی میکنند تا هشتگ‌سازی بهتری داشته باشند و اگر دیتا و محتوایی را تولید میکنند می‌دانند چگونه باید از آن برای همراه سازی افکار مختلف استفاده کنند.
نصیری ادامه داد: اما این مرکز که بیشتر از صفحات تقلبی و ربات‌های مجازی ساخته‌شده، در هر مسئلهای ورود نمیکند و موضوعات موردعلاقه آن‌ها برای ورود به هشتگ سازی، موضوعاتی چون اغتشاشات در عراق، انفجار در لبنان، یا جریان‌های شکل‌گرفته در آبان ماه ایران است که بر اساس دادهکاویهای استخراج‌شده از کاربران فضای مجازی صورت میگیرد.
«مرکز اعتدال» با مدیریت آمریکا و اسرائیل در مرکزیت عربستان
پژوهشگر سواد رسانه‌ای با اشاره به اینکه نباید اینطور تصور شود که خود سعودی‌ها مستقلاً این مرکز را افتتاح و مدیریت میکنند خاطرنشان کرد: این مرکز از سوی آمریکا، رژیم صهیونیستی و حتی لندن اداره می‌شود و تنها، مرکزیت آن در عربستان وجود دارد که در این زمینه، تصویر معروف ثبت‌شده از ترامپ و مقامات عربستانی در افتتاحیه این مرکز داده، از اهمیت بالا و مرموز بودن آن حکایت دارد.
نصیری در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: در بحث هشتگ‌ها، همان‌طور که در نقشههای منتشرشده قابل‌مشاهده است، در مورد هشتگ "اعدام نکنید" برخی از مناطق جغرافیایی باهدف‌ترند سازی، هشتگ فعال بودند که سعودی‌ها بیشترین فعالیت را در این زمینه نسبت به سایر نقاط داشتهاند. نکته اینجاست که چرا هشتگ‌سازی مهم است و چرا هشتگ‌ها می‌توانند تا این اندازه در جریان سازی مؤثر باشند؟ وجود «تکنیک همراهی جمعیت» می‌تواند پاسخ به این سؤال باشد. شما به‌محض اینکه احساس کنید بخش بزرگی از مردم جامعه یک الگوی رفتاری را در پیش‌گرفته‌اند، ناخودآگاه احساس میکنید شما هم باید همراهی کنید و حتماً هم موضوع درستی است که با استقبال و همراهی سایرین مواجه شده است.
آگاه‌سازی، تنها راه مقابله با جریان‌های انحرافی
کارشناس فضای مجازی در ادامه خاطرنشان کرد: در اینجا باید گفت افراد نباید با هشتگ‌ها و جریان‌های موج‌دار رسانه‌ای احساسی برخورد کنند چراکه اساساً این هشتگ‌ها و جریان‌ها ساخته می‌شوند تا احساسات فرد را برانگیزند و از این طریق افکار افراد را به دست میگیرند. طبق تحقیقات اخیر، بیشتر این جریان‌ها باهدف ایجاد آشوب و اغتشاشات خیابانی و انجام رفتارهای ضداجتماعی همچون تخریب اموال عمومی و سر دادن شعارهای هنجارشکنانه به‌منظور تحت‌فشار قرار دادن حاکمیت یک کشور یا منطقه صورت میگیرد.
نصیری در پایان بابیان اینکه درنهایت، با توجه به گستردگی این فضا، سرعت‌بالای انتقال اطلاعات غلط یا دستکاری شده و به‌کارگیری مؤثرترین روش‌های برای تأثیرگذاری بیشتر در ذهن مخاطب، ما چاره‌ای جز آگاه‌سازی افراد و توانمندسازی قدرت تشخیص مخاطب نداریم افزود: در حال حاضر ما در حلقه یک استبداد اطلاعاتی گیرکرده‌ایم و با قرار گرفتن در این فضای تروریسم مجازی که پلتفرم و رسانه جهانی قدرتمندی در اختیار نداریم و تمام رسانه‌ها در اصل بر ضد ما هستند، باوجود تلاش‌های فراوان به ما و صدای ما اجازه پیش رفتن و شنیده شدن نمیدهند. بنابراین مخاطب باید توانمندی برخورد کردن با محتوا را داشته باشد و در مواجهه با محتوا و عناوین منتشرشده در فضای مجازی، به سؤالاتی در ذهن خودپاسخ دهد و به این فکر کند که به اشتراک‌گذاری چنین مطالبی توسط چه کسی، به چه منظوری و با چه اهدافی صورت گرفته است. کاربران در بسیاری از مواقع به‌راحتی می‌توانند با خط‌گیری برخی تولیت‌ها در فضای مجازی و رسیدن به شبکههای معاند و سعودی، به هدفدار بودن آن جریان پی ببرند.
