استفاده مفید از فضای مجازی برای کتاب‌خوان کردن دانش‌آموزان
به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان ، کتاب ارزشمندترین کالایی است که هر فرد می‌تواند در اختیار داشته باشد، تنها کالایی که در عین کهنگی و قدمت باارزش‌تر می‌شود و در هر زمان و مکان می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد. تهیه کتاب کار چندان سختی نبود، روزهایی کتاب‌های موردعلاقه خود را به‌آسانی خریداری کرده، مطالعه کرده و لذت می‌بردیم، سپس آن را در قفسه کتابخانه‌مان نگهداری کرده و هر زمان نیاز بود به آن مراجعه می‌کردیم، گاهی هم به دوستانمان امانت می‌دادیم.
حالا اما خرید کتاب کمی سخت شده است، قیمت کتاب نیز مانند دیگر کالاهای زندگی بالا رفته و دیگر خرید آن کار هرکسی نیست اما این موضوع دلیل نمی‌شود تا دست از کتاب‌خوانده بکشیم و دیگر سراغش نرویم، همان‌طور که نمی‌توانیم از خوردن و پوشیدن دست بکشیم از کتاب نیز نمی‌توانیم صرف‌نظر کنیم.
راه‌هایی وجود دارد که با استفاده از آن می‌توان کتاب را همچنان در سبد کالاهای اساسی خانواده قرارداد و همچنان از فواید آن استفاده کرد. استفاده از کتابخانه‌های عمومی، امانت گرفتن کتاب از دوستان و کسانی که می‌شناسیم، استفاده از کتاب‌های صوتی که در پیام‌رسان‌ها به‌وفور یافت می‌شود، دانلود کتاب‌های موردنیاز از اینترنت و راه‌های دیگری که هر علاقه‌مند به کتاب می‌تواند آن را پیداکرده و استفاده کند.
بر کسی پوشیده نیست که اگر کسی به کتاب علاقه داشته و به خواندن عشق بورزد از هر راهی برای مطالعه استفاده می‌کند و هرگز خود را بدون کتاب نمی‌گذارد. درست است که خرید کتاب و نگهداری آن در کتابخانه شخصی برای کتاب دوستان کاری بسیار خوشایند است اما در شرایط حاضر که بسیاری از ما قادر به خرید کتاب نیستیم با استفاده از راهکارهای دیگر می‌توانیم کتاب را همچنان در کنار خود داشته باشیم.
به مناسبت هفته کتاب و کتاب‌خوانی با چند نفر از فرهنگیان این حوزه و خانواده‌ها به گفت‌وگو نشستیم و نظرات آن‌ها را در مورد کتاب، راهکارهای تشویق کودکان و نوجوانان به آن و تأثیر قصه و داستان بر آن‌ها جویا شدیم.
کتاب پلی بین کودک و جهان اطراف است
یک مشاور کودک و بازی درمانگر در این مورد به خبرنگار تسنیم گفت: قصه و قصه‌گویی به قدمت تاریخ بشر ریشه دارد، به‌گونه‌ای که بشر زندگی خود را در چارچوب قصه‌ها به تصویر کشیده است و قصه‌ها نیز زندگی بشر را شکل داده، دگرگون ساخته و متحول کرده‌اند. افراد بر مبنای مجموعه‌ای از قصه‌ها، عملکردشان را در جهان و روابط خود با دیگران تنظیم می‌کنند.
رؤیا هنرمند زاده افزود: قصه‌ها بازنمایی از خود، جهان و منش‌های مختلف را در تعامل با دیگران در برمی‌گیرند. در دوره قصه‌ها شخصیت‌های متنوع، معانی رویدادها را به بحث می‌گذارند. به زبان ساده قصه‌ها بازنمایی از خود و تجربه‌هایمان است.
وی بیان کرد: از بین نیازهای روان‌شناختی کودکان نیاز به قصه و بازی از همان ابتدای دوران کودکی نشان داده می‌شود، درواقع قصه و داستان و درمجموع کتاب پلی بین کودک و جهان اطرافش است. همچنین قصه‌ها نقش به سزایی در رشد شناختی، هیجانی، اجتماعی کودکان دارند.
کتاب‌خوانده را با زبان‌بازی به کودکان آموزش دهیم
این مشاور کودک ادامه داد: داستان‌ها ابزار ارزشمندی برای شناخت خود، تقویت حواس پنج‌گانه، رشد و پرورش ایده‌ها و خلاقیت، افزایش انگیزه، شناخت و مدیریت افکار و احساسات، تقویت حس کنجکاوی و تعامل اجتماعی، انتقال ارزش‌ها و ایجاد رفتار مؤثر و آموزش مهارت‌های زندگی است.
وی گفت: والدین و مربیان می‌توانند با توجه به انتخاب کتاب و موضوع قصه، رده سنی، زمان و فضا و ابزار لازم برای قصه‌گویی بستر مناسب و مؤثری در این زمینه ایجاد کنند و با توجه به نوع سلیقه و علاقه کودک در انتخاب کتاب، با یکدیگر کتاب‌خوانده، ایجاد فضای کتاب‌خوانی ازنظر مکانی و زمانی، گفت‌وگو و پرسش درباره موضوعات کتاب‌ها، انجام یک فعالیت شاد و جالب از کتاب مثل کاردستی، نمایش، خلق بازی و با مشارکت و همراهی کودکان را به کتاب و کتاب‌خوانی تشویق و ترغیب کنند.
هنرمند زاده خاطرنشان کرد: کودکی دنیای رنگ‌های شاد، بازی‌های پرهیاهو، قصه‌های رنگارنگ است و البته دوران کودکی را نمی‌توان با یک واژه توصیف کرد اما می‌توان با تمام وجود احساسش کرد.
راه‌اندازی کتابخانه صوتی، تقدیر از کتاب‌خوان‌های برتر و اهدای بن کتاب به دانش‌آموزان
معاون پرورشی دبستان عدالت دانشگاه اصفهان پیرامون برنامه‌های هفته کتاب‌خوانی به خبرنگار تسنیم گفت: در این هفته تجلیل از کتاب‌خوان‌های برتر که در ناحیه مقام آوردند؛ اهدای بن کتاب به دانش‌آموزان و راه‌اندازی کتابخانه صوتی را در دستور کارداریم که اقدامات لازم را برای آن انجام داده‌ایم.
قاسمی ادامه داد: برای کتابخانه صوتی فراخوان داده‌ایم که هم دانش‌آموزان و هم مادران آن‌ها می‌توانند در این طرح مشارکت کنند تا ما کتابخانه صوتی مناسبی را تهیه و در اختیار دانش آموان قرار دهیم.
وی افزود: هر زمان که تعداد فایل‌های صوتی ارسالی به تعداد قابل قبولی برسد این کتابخانه را راه‌اندازی می‌کنیم. در حال حاضر استقبال دانش‌آموزان از این طرح بسیار خوب بوده است.
مدیر دبستان عدالت دانشگاه اصفهان نیز در این مورد گفت: ما اقداماتی را به‌صورت روتین و برای تشویق و علاقه‌مند کردن دانش‌آموزان به کتاب و کتاب‌خوانده در مدرسه انجام می‌دهیم، به‌عنوان‌مثال هر هفته در محفل ادبی برنامه‌های مفصلی داریم که به‌صورت مجازی اداره می‌شود.
سجادی بابیان اینکه مشاور مدرسه نیز در معرفی کتاب خوب عمل می‌کنند، اظهار داشت: در هفته کتاب و کتاب‌خوانی نیز برنامه‌هایی مانند کتابخانه صوتی در نظر گرفته‌شده که توسط معاون پرورشی و دیگر همکاران در دست اقدام است.
اجازه ندهید بین کتاب و کودک فاصله بیفتد؛ خانواده الگوی کتاب‌خوان کردن فرزندان
مادر یکی از دانش‌آموزان دبستانی گفت: انکار نمی‌کنم که آموزش مجازی نیز مشکلات خود را دارد اما در کنار آن فرصتی برای دانش‌آموزان فراهم‌شده تا استعدادها و علاقه‌مندی‌های خود را در زمینه‌های مختلف نشان دهند. یکی از این فعالیت‌ها کتاب‌خوانی و معرفی آن به دوستانشان است. هر دانش‌آموزی که کتاب یا کتاب‌هایی دارد می‌توانند در قالب یک کلیپ آن را به دوستان خود معرفی کند و یا در قالب فایل صوتی کل آن را بخواند و در اختیار هم‌کلاسی‌هایش قرار دهد.
وی افزود: در بعضی مدارس عملکرد خوبی ازنظر کتاب‌خوانی مشاهده می‌کنیم و این خیلی امیدوارکننده است، فقط خانواده‌ها نیز باید با کادر مدرسه همکاری لازم را داشته باشند.
شمس مادر دو دانش‌آموز دیگر نیز گفت: معتقدم بچه‌ها باید کتاب‌خوانده را از خانواده خود یاد بگیرند، از همان ابتدا باید کودک را با کتاب آشنا کرد، نمی‌توان تا سالگی هیچ اقدامی انجام نداد و سپس از مدرسه انتظار داشته باشیم فرزند ما را کتاب‌خوان کند. والدین کتاب‌خوان حتماً بچه‌های کتاب‌خوانی نیز تربیت خواهند کرد، من از تمام خانواده‌ها درخواست می‌کنم کودکان خود را از بدو تولد با کتاب آشنا شدند، ازنظر کتاب‌خوانده برای آن‌ها الگو باشند و اجازه ندهند بین کتاب و کودک فاصله بیفتد.
مختاری نیز گفت: من از همان زمانی که دخترم متولد شد تا امروز که 8 ساله است او را با کتاب مأنوس کردم، خودم کتاب در دست گرفتم و خواندم تا او ببیند و یاد بگیرد، برایش کتاب‌خوانده، کتاب به دستش دادم حتی زمانی که هنوز حرف زدن نمی‌دانست و حالا نتیجه‌اش را می‌بینم، او بسیار به کتاب‌خوانده علاقه دارد و هیچ شبی را بدون کتاب سر نمی‌کند.
برخی خانواده‌ها می‌پرسند چه کنیم تا کودکانی کتاب‌خوان داشته باشیم، پاسخ این پرسش را به‌راحتی می‌توانند در درون خود و خانواده بیابند، می‌دانیم و می‌دانند که خانواده الگوی تربیتی بسیار اثرگذاری برای کودک است. پس کتاب‌خوانده را از کودکی به آن‌ها بیاموزیم.
مشکلاتی مانند گران بودن قیمت کتاب را می‌توان با راهکارهایی که در بالا اشاره کردیم برطرف کنیم، این روزها باوجود فضای مجازی دیگر نمی‌توان افسوس خورد که چرا کتاب در دسترس من قرار ندارد. بازهم می‌گویم گرفتن کتاب در دست، خرید کتاب و نگهداری آن در کتابخانه شاید برای بسیاری از ما حس بسیار بهتری داشته باشد اما در شرایط حاضر باید از راه‌های دیگر استفاده کنیم اما هرگز از کتاب دور کنیم.
