آماده‌سازی بازارهای مالی جهان برای اقدام متقابل روسیه

به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان؛ در تازه‌ترین اقدام، دارایی‌های آمریکایی برخی مقامات عالی‌رتبه روسیه، فروشندگان اسلحه و سرمایه داران مرتبط با دولت پوتین ضبط و شهروندان آمریکایی از تجارت با این افراد ممنوع شدند. بدین ترتیب کار نهادهای روسی برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی غرب سخت‌تر شده است. ارزش اوراق روسی در سال 2017 حدود 20.6 میلیارد دلار بوده که نسبت به مبلغ 46.5 میلیارد دلار در سال 2013، کاهش 55 درصدی داشته است. در این زمینه ویلیام بروک استال اسمیت (William Brooke Stallsmith)، تحلیلگر اطلاعاتی حاضر در انجمن اطلاعات آمریکا درزمینه جاسوسی اقتصادی، ضداطلاعات، ثبات منطقه در آفریقا و خاور نزدیک و مسائل اقتصادی بین‌المللی، مقاله‌ای نوشته است که به شرح ذیل است:

رفتار نادرست روسیه مانند تلاش برای قتل سرگئی اسکریپال (Sergei Skripal)، جاسوس سابق روسی، در انگلستان در ماه مارس سال جاری یا انتشار جزئیات بیشتر در مورد دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 باعث افزایش تحریم‌های مالی علیه مسکو شده است. در این زمینه پیشنهادهایی مبنی بر عمومی کردن میلیاردها دلار پوتین در حساب‌های خارج از کشور یا خارج کردن بانک‌های روسیه از سیستم (SWIFT) برای افشای اطلاعات مربوط به معاملات، اقدامی مؤثر برای تحریم مالی مسکو به شمار می‌رود.

کارشناسان امنیتی معتقدند که سرکوب داخلی پوتین، تجاوز خارجی و دولت‌های فاسد مستلزم واکنش سخت‌تری از سوی کشورهای غربی است؛ تحریم روسیه با دلار، یورو، پوند و ین گزینه مناسبی است. تعجب‌آور است که تفکری در مورد اقدام تلافی جویانه روسیه نشده است، زیرا این کشور می‌تواند با تخصص سایبری و جسارت عملیاتی واکنش دهد.

نگرانی کشورهای غربی

پوتین و دولتش شاید در برابر هر مانعی برای دسترسی آن‌ها به سرمایه بین‌المللی، از سوی ایالات‌متحده یا بازارهای مالی در سراسر جهان، پاسخ دهند. پس تحریم مالی شدید علیه مسکو منجر به اقدامی تلافی جویانه از سوی روسیه در این حوزه خواهد شد.

ایجاد اختلال در بازارهای مالی بین‌المللی حرکتی پرخطر است. روسیه تحمل خطرات قابل‌توجه و توانایی عکس‌العمل‌هایی همچون کشتن مخالفان در بریتانیا یا دخالت در انتخابات ایالات‌متحده را دارد.

سرویس‌های امنیت و اطلاعات روسیه قبلاً هم توانایی و تمایل خود را برای ایجاد اختلال در سامانه‌های مالی دیگر کشورها، مانند تلاش برای جمع‌آوری پول از بانک‌های ایالات‌متحده و دیگر عوامل اقتصادی، نشان داده‌اند. عملیات سایبری کرملین باعث ایجاد اختلال در سامانه‌های مالی استونی در سال 2007، جورجیا در سال 2008 و اوکراین در سال 2018 شد که هیچ‌گونه مجازاتی برای روسیه در پی نداشت. در همین حال، سرویس اطلاعات خارجی روسیه به دلیل جمع‌آوری تاکتیک‌های معاملاتی با سرعت‌بالا در بورس اوراق بهادار نیویورک و بازار طلا موردتوجه قرار گرفت.

برخی آسیب‌پذیری‌ها

به نظر من حداقل سه منطقه بالقوه آسیب‌پذیری در ایالات‌متحده و دیگر سیستم‌های مالی غربی برای سوءاستفاده عوامل روسیه وجود دارد.

اولاً، عوامل روسی می‌توانند اطلاعات مالکیت را از سیستم‌های مالی و دیگر شرکت‌ها برای از بین بردن بازارهای امن خارج کنند. روس‌ها با همکاری گروه‌های هکری مانند Fancy Bear، یک گروه جاسوسی سایبری مرتبط با سرویس اطلاعات نظامی روسیه و بسیاری از مهاجران روسی می‌توانند اطلاعات جمع‌آوری کنند. سرویس اطلاعات خارجی روسیه با استفاده از این داده‌ها، برای سود دولت یا کاهش قیمت سهام دولت‌های مخالف روسیه، مانند تولیدکنندگان سیستم‌های سلاحی برای فروش به اوکراین یا شرکت‌های انرژی که فناوری‌های نوآورانه آنها برای صادرات نفت و گاز روسیه استفاده می‌شود، معاملاتی ترتیب می‌دهند.

دوماً، روسیه از آسیب‌پذیری بازارهای مالی برای سقوط استفاده می‌کند. در سال 2010، اشتباهات الگوریتم‌های معاملاتی ظاهراً باعث کاهش 9 درصدی میانگین صنعتی داو جونز (Dow Jones) در عرض پنج دقیقه شد، درحالی‌که یک پیام اشتباه در سال 2013 در مورد بمب‌گذاری در کاخ سفید، در پنج دقیقه نخست 136 میلیارد دلار ارزش جهانی را کاست.

سوماً، جدی‌ترین سناریو می‌تواند تحت‌الشعاع قرار گرفتن یکپارچگی سیستم‌های فناوری اطلاعات از سوی روس‌ها باشد که در آن‌ها اطلاعات مربوط به شرکت‌های تجاری، بورس اوراق بهادار، دولت‌ها و سوابق مالی شخصی وجود دارند. روسیه می‌تواند از این فرصت به‌عنوان پاسخی مناسب در برابر تلاش آتی دولت‌های غربی در جلوگیری از دسترسی روسیه و پوتین به بازارهای مالی جهانی استفاده کند. سرویس‌های اطلاعاتی روسیه رهبران جهانی در عملیات‌های سایبری محسوب می‌شوند و عوامل این سرویس‌ها یا سازمان امنیت داخلی (FSB) مطمئناً قادر به یافتن آسیب‌پذیری در اقدامات امنیتی آنلاین در بسیاری از مؤسسات مالی خواهند بود.

زمان آماده‌سازی

سازمان‌های اطلاعاتی و اجرای قانون در غرب باید به‌طور کامل توانایی و انگیزه‌های احتمالی روسیه برای اختلال در بازارهای مالی جهانی را به مقامات اقتصادی، دیپلماتیک، قانون‌گذار و دیگر مقامات عالی‌رتبه توضیح دهند. البته تا به امروز گزارش عمومی کمی در مورد این تهدید بیان‌شده است.

درعین‌حال، باید اطلاعات را با عوامل مالی پیشرو به اشتراک گذاشت. به اشتراک‌گذاری اطلاعات تهدید، با مشارکت عوامل بخش عمومی و خصوصی، باید فراتر از مرزهای ملی انجام شود. مؤسسات و بازارهای مالی در سطح جهانی مرتبط هستند؛ بنابراین واکنش و تهدید نیز باید به‌صورت جهانی انجام شود.

درنهایت، عوامل بخش دولتی و خصوصی باید اکنون در برابر حمله احتمالی روسیه یا دیگر حملات روی عملکرد و یکپارچگی زیرساخت‌های مالی آماده باشند. سرعت معاملات مالی به‌طور مداوم افزایش می‌یابد؛ وابستگی بانک‌ها و بازارها نیز به سیستم‌های سایبری باز در حال افزایش است؛ و روابط دولت‌ها و عوامل غیردولتی در معرض هرج‌ومرج قرار دارد. درنتیجه این سؤال مطرح می‌شود که چه زمانی نظام سیستمیک روسیه برای به‌زانو درآوردن بازارهای مالی و مؤسسات غربی وارد عمل می‌شود؟