آدرس‌های اینترنتی رو به اتمام

به گزارش واحد فناوری اطلاعات سایبربان؛ در این راستا برای نخستین بار در ایران، با همکاری شرکت ارتباطات زیرساخت و سازمان فناوری اطلاعات، تست IPv6 بر بستر موبایل توسط اپراتور دوم با موفقیت انجام شد.

آدرس IP یا Internet Protocol Address شناسه‌ای است که پروتکل به‌وسیله آن می‌فهمد که داده‌ها یا درخواست‌ها به کدام کامپیوتر فرستاده یا از کدام‌یک دریافت خواهند شد. پروتکل IPv4 از آدرس‌های ۳۲ بیتی تشکیل‌شده است؛ بدین معنی که این فضا اجازه آدرس‌دهی حدود ۴.۳ میلیارد آدرس را می‌دهد، درحالی‌که IPv6 از آدرس وب ۱۲۸ بیتی تشکیل‌شده که امکان بهره‌گیری از ۲ به توان ۱۲۸ آدرس یکتا را امکان‌پذیر می‌کند ‌و ظرفیت میلیاردها آدرس جدید را دارد. درواقع IPv4 یک بستر برای آدرس‌های اینترنتی است که کشورهای جهان از آن استفاده می‌کنند اما با توجه به افزایش دستگاه‌هایی که از پروتکل اینترنت استفاده می‌کنند در آینده نزدیک هیچ IPv4 آزادی باقی نخواهد ماند و کمبود این آدرس مشکلاتی برای شرکت‌های دولتی و خصوصی ایجاد می‌کند، بنابراین برای افزایش تعداد آی‌پی‌های آزاد، نسخه ۶ آن بانام IPv6 طراحی شد که در بیشتر کشورهای جهان پیاده‌سازی شده و یا در حال پیاده‌سازی است.

 عمر برنامه‌ریزی‌های جدی ایران برای گذر از IP نسخه ۴ به ۶ به دولت قبل و حضور رضا تقی‌پور در وزارت ارتباطات باز‌می‌گردد که ایجاد شبکه ملی اطلاعات را در گروی IP نسخه ۶ دانست و این موضوع با نزدیک شدن به زمان هشدار برای حرکت کشور به سمت IPv6 و به پایان رسیدن آدرس‌های IPv4 بیشتر موردتوجه مسئولان حوزه IT قرار گرفت و دستورالعمل «مهاجرت از IPv4 به IPv6» ازجمله مصوبات شورای عالی فناوری اطلاعات بود.
افزایش فضای آدرس‌دهی، پیکربندی خودکار، امنیت بالاتر، مسیریابی کاراکتر،‌ سهولت در ارتباطات چندگانه و پشتیبانی قوی از امکانات چندبخشی ازجمله مزایای نظام آدرس‌دهی نسخه ۶ است که در سند راهبردی گذر به این نظام در مهرماه سال ۹۰ و از سوی کمیته راهبری مهاجرت به IPv6 و گروه ضربت مهاجرت به IPv6 ایران تدوین شد.

همچنین همایش گذر از IPv4 به IPv6 در آبان ۹۳ برگزار شد و محمود واعظی در این همایش از اتمام ظرفیت IPv4 سخن گفت و با اشاره به ما مشکلات ایران در این زمینه، لزوم گذر از IPv4 به IPv6 را تشریح کرد.

واعظی در آن زمان اعلام کرد ما نسبت به موقعیت کشور و برنامه پنجم توسعه بسیار عقب هستیم و ادامه این عقب‌ماندگی موجب گسترش شکاف بین ایران و جهان ازنظر تکنولوژی می‌شود و ما برای تعامل با دنیا مجبوریم این گذر را با سرعت بیشتری طی کنیم که ازنظر صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز سودآور است.
سید محمدحسن محمدفر عضو کمیته گذر از IPv4 به IPv6 نیز در آن همایش نسبت به وضعیت ایران در این گذر ابراز تأسف و اعلام کرد تقریباً ۱۰ درصد از کاربران منطقه به IPv6 گذر کرده‌اند و کشورهای متعددی هستند که ضریب استفاده از IPv6 در آن‌ها به ۹ هم رسیده است، درحالی‌که در کشور ما هنوز استفاده‌ای از IPv6 صورت نگرفته و تنها در برخی بخش‌ها تجهیزات مربوط به این حوزه آماده‌شده است. با توجه به اینکه تقریباً از سال ۲۰۱۲ دیگر IPv4 کارکرد ندارد، در سطح بین‌المللی طی سال‌های گذشته تلاش‌های متعددی در حوزه گذر به IPv6 صورت گرفته و حدود ۷۶ درصد از کشورها به IPv6 مهاجرت کرده‌اند و اگر ما خود را به این سطح نرسانیم در آینده ازنظر فنی با مشکلات متعددی مواجه خواهیم شد.

در همین راستا علی‌اصغر انصاری – معاون توسعه و مدیریت شبکه ملی اطلاعات- نیز از فراهم شدن زیرساخت فنی موردنیاز برای پشتیبانی از آدرس‌های عددی نسخه شش و آمادگی زیرساخت فنی برای پشتیبانی از IPv6 خبر داد.

به اعتقاد جهانگرد -رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران- باوجوداینکه در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیون IPv4 در کشور فعال است، با کمبود مواجه هستیم و با توجه به مطالعات صورت گرفته و به‌منظور پیاده‌سازی سرویس‌های جدید، حدود چهار برابر ظرفیت فعلی به آدرس‌های عددی اینترنتی (IP) نیاز داریم.

وی در همایش گذر از IPv4 به IPv6 به هماهنگی‌هایی که در این زمینه با اپراتورهای اصلی شبکه ثابت و موبایل و همچنین شرکت ارتباطات زیرساخت صورت گرفته اشاره و اظهار کرده بود: بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته این گذر حدود پنج تا شش سال زمان خواهد برد، زیرا ما نمی‌خواهیم به سازمان‌های مختلف و بخش‌هایی که تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مطابق با IPv4 را خریداری کرده‌اند فشاری وارد شود.

در حال حاضر مهاجرتی در این حوزه صورت نگرفته است، اما برخی مؤسسات تجهیزات متعلق به IPv6 را خریداری کرده‌اند که به‌صورت پایلوت و با همکاری شرکت‌هایی مانند شرکت‌های ارتباطات زیرساخت و مخابرات استان تهران به‌طور آزمایشی اجرای این طرح دنبال می‌شود.

طبق اظهارات جهانگرد تا سال ۱۳۹۷ به‌تدریج حذف دامنه‌های IPv4 آغاز خواهد شد و این گذر در ایران تا سال ۱۴۰۰ صورت خواهد گرفت. بنا بر آخرین خبرها از گذار به IPv6، برای نخستین بار در ایران، اپراتور دوم با همکاری شرکت ارتباطات زیرساخت و سازمان فناوری اطلاعات، تست IPv6 را بر بستر موبایل با موفقیت به پایان رساند. با توجه به توسعه یافتن کاربرد خدمات دستگاه به دستگاه و اینترنت اشیا (IoT) که می‌تواند منجر به برقراری ارتباط میان بسیاری از دستگاه‌ها مانند موبایل‌ها، دوربین‌ها و حتی لوازم‌خانگی و قاب عکس‌های دیجیتال بر بستر اینترنت شود، نیاز به توسعه پروتکل IP بیش‌ازپیش اهمیت پیدا می‌کند. امروزه با افزایش دارندگان موبایل، لپ‌تاپ و رایانه‌های شخصی هشدار برای به پایان رسیدن آدرس‌های IPv4 رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفته و باوجود صدها میلیون استفاده‌کننده اینترنت و درحالی‌که آدرس‌های اینترنتی بر روی تلفن‌های همراهی که از جستجوگرهای اینترنتی کوچک استفاده می‌کنند و وسایل بازی و خانگی مانند یخچال و تلویزیون و... که به‌زودی و برای راحتی و کارایی بیشتر قرار است به اینترنت وصل شوند، لزوم دستیابی به IPv6 مشخص می‌شود.