به گزارش کارگروه بین‌الملل سایبربان؛ ممکن است به زودی یک مرکز امنیت سایبری با حمایت رژیم صهیونیستی در آذربایجان ایجاد شود. براساس گزارش رسانه‌های آذربایجانی و اسرائیلی، این طرح ابتکاری در سفر رسمی فرید عثمانوف (Farid Osmanov)، رئیس آژانس نوآوری و توسعه دیجیتال آذربایجان، به سرزمین‌های اشغالی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
عثمانوف در این سفر با مدیران شرکت فناوری‌های نرم‌افزاری چک پوینت (Check Point) دیدار و درباره امکان ایجاد آکادمی امنیت سایبری در آذربایجان گفتگو کرد. همچنین در مورد اجرای راه‌حل‌های پیشرفته فن‌آوری چک پوینت، گسترش احتمالی این شرکت در آذربایجان و توسعه همکاری‌ها از طریق مشارکت‌های داخلی بحث شد.
آذربایجان و رژیم صهیونیستی چندین سال است که در حال بررسی همکاری در زمینه امنیت سایبری هستند. در ماه می سال 2023، الهام علی‌اف (Ilham Aliyev)، رئیس جمهور آذربایجان، پس از دیدار با اسحاق هرتزوگ (Isaac Herzog)، رئیس جمهور رژیم صهیونیستی، اظهار داشت که امنیت سایبری بخش مهمی از امنیت ملی هر کشور است. وی تأکید کرد که تجربه گسترده شرکت‌های اسرائیلی در این زمینه می‌تواند برای آذربایجان بسیار مفید باشد. وی افزود که آموزش و پرورش نسل جوان سنگ بنای دستیابی به اهداف آذربایجان و تضمین حفاظت در برابر تهدیدات سایبری خواهد بود.
تهدیدات سایبری یک افسانه نیستند؛ آنها یک واقعیت هستند. بنابر ادعای کارشناسان، با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک آذربایجان و حضور رقبا و دشمنان آشکار، این کشور باید هوشیار باشد و امنیت سایبری را مستمر در اولویت قرار دهد. محققان مدعی شدند که آذربایجان بارها و بارها با تهدیدات سایبری، به ویژه قبل و در جریان رویدادهای بین‌المللی بزرگ در این کشور، مواجه بوده و هدف چنین تهدیدهایی بی‌ثبات کردن سیستم‌های داخلی و آسیب رساندن به وجهه آذربایجان در صحنه جهانی است. نمونه‌های قابل توجه شامل حملات سایبری به شرکت‌های انرژی آذربایجان در سال 2022 و تلاش برای تضعیف اعتبار این کشور در ارتباط با اجلاس آب و هوای «COP29»، به ویژه بین سال‌های 2020 و 2023 است.
از نظر نقض امنیت سایبری، حملات همچنین سیستم‌های دولتی را هدف قرار داده‌اند: تلاش برای هک پایگاه‌های اطلاعاتی وزارتخانه‌ها و پارلمان ملی، همراه با کمپین‌های اطلاعات نادرست و انتشار اسناد جعلی و اخبار جعلی از طریق رسانه‌های اجتماعی.
کارشناسان آذربایجانی 3 منبع اصلی حملات سایبری علیه این کشور را معرفی کردند: گروه‌های هکری وابسته به کشورهای همسایه، به ویژه ارمنستان و ایران؛ گروه‌های فراملیتی مانند «Anonymous» و «GhostSec»، که تحت پوشش «مبارزان آزادی» فعالیت می‌کنند، اما اغلب توسط برنامه‌های سیاسی هدایت می‌شوند؛ و شرکت‌های هکری خصوصی از کشورهای ناتو که تحت «طرح‌های خاکستری» با همکاری سازمان‌های غیردولتی و اتاق‌های فکر فعالیت می‌کنند.
وبگاه نیوزآز در این خصوص اظهار داشت که تهدیدهای سایبری همیشه به طور خاص آذربایجان را هدف قرار نمی‌دهند؛ به عنوان مثال، در دسامبر سال گذشته، سرویس دولتی ویژه ارتباطات و امنیت اطلاعات آذربایجان یک گروه جرایم سایبری را کشف کرد که در 135 کشور جهان فعالیت می‌کرد. مقامات از طریق بدافزار مهندسی معکوس و اعمال اقدامات ضد جاسوسی، سرور مرکزی فرماندهی گروه را به تصرف خود درآوردند. تحقیقات نشان داد که این گروه 270741 رایانه را در 135 کشور آلوده کرده است، از جمله 7790 رایانه در آذربایجان، که 35 مورد آن در سازمان‌های دولتی غیر متصل به شبکه آنتی ویروس متمرکز بودند.
با ادعای پاسخ به این تهدیدات، آذربایجان گفت که در حال گسترش همکاری‌های امنیت سایبری با ترکیه و رژیم صهیونیستی و ایجاد آژانس‌های اختصاصی است..
موشه یعلون (Moshe Ya’alon)، رئیس سابق ستاد کل ارتش رژیم صهیونیستی، زمانی به خبرنگاران آذربایجانی گفته بود که فناوری‌های مدرن نه تنها برای عملیات‌های تجاری و امنیت آنلاین، بلکه برای دفاع ملی حیاتی هستند. او در همایش باکو با عنوان «اقتصاد امنیت سایبری: اصلاحات، رویکردهای نوآورانه و راه‌حل‌ها» ادعا کرد:
«امروز، ما با میدان جنگ جدیدی روبرو هستیم، میدانی بدون دشمن فیزیکی. حملات سایبری به صورت جریان‌های عظیم داده با سرعت بالا انجام می‌شود. ما باید در این جبهه جدید از دشمنان خود پیشی بگیریم. ما باید سرمایه‌گذاری در فضای سایبری را افزایش دهیم و باید در این تلاش متحد شویم.»
در سال 2023، وزارت توسعه دیجیتال و حمل و نقل آذربایجان، با حمایت گروه شرکت‌های هلدینگ پاشا و با مشارکت تکنیون (Technion)، دانشگاه فناوری رژیم صهیونیستی، مرکز امنیت سایبری آذربایجان را تأسیس کرد. مأموریت اصلی این مرکز تربیت متخصصان و مربیان بسیار ماهر در زمینه امنیت سایبری است. تنها در عرض 2 سال، این مرکز تقریباً 300 متخصص را تولید کرد. این دانشگاه مجهز به کلاس‌های درس مدرن، اتاق‌های آموزشی، اتاق‌های شبیه‌سازی و آزمایشگاه‌های با فناوری پیشرفته است که دانش‌آموزان می‌توانند در آنها تحقیق کنند و محصولات امنیت سایبری را توسعه دهند.
به لطف ابتکارات جامع اجرا شده در سال 2023، آذربایجان از رتبه 86 به 50 در «شاخص امنیت سایبری ملی» صعود کرد. در سپتامبر همان سال، اتحادیه بین‌المللی مخابرات (یک آژانس سازمان ملل متحد) «شاخص امنیت سایبری جهانی 2024» را منتشر کرد که در آن آذربایجان از 100 امتیاز براساس متدولوژی به‌روز شده، 93.76 امتیاز کسب کرد و وضعیت «سطح پیشرفته» را به دست آورد.
کارشناسان مدعی هستند که آذربایجان در حال حاضر از یک پایه محکم در امنیت سایبری برخوردار است. با این حال، از آنجایی که تهدیدهای سایبری به طور فزاینده‌ای ماهیت پیچیده و فراملی پیدا می‌کنند، تقویت این پایه از طریق همکاری بین‌المللی نه تنها مفید نیست بلکه ضروری است. بنابر ادعای محققان، تعمیق همکاری با رژیم صهیونیستی در فناوری‌های دفاع سایبری، به آذربایجان اجازه می‌دهد تا به تخصص در سطح جهانی، راه‌حل‌های پیشرفته و برنامه‌های آموزشی پیشرفته دسترسی داشته باشد. آنها معتقدند که این مشارکت نه تنها انعطاف‌پذیری دیجیتالی کشور را تقویت می‌کند، بلکه آذربایجان را به عنوان یک مرکز منطقه‌ای برای نوآوری‌های امنیت سایبری قرار می‌دهد که قادر به پیشگیری، شناسایی و خنثی‌سازی حتی پیچیده‌ترین و هماهنگ‌ترین حملات سایبری است.
