غربالگری دانشجویان و پژوهشگران دانشگاهی توسط دولت هلند
به گزارش کارگروه بین الملل خبرگزاری سایبربان، در حالی که جزئیات کامل این طرح هنوز نهایی نشده، اما مقامات هلندی قصد دارند سوابق تحصیلی، شغلی و خانوادگی افراد را بررسی کنند تا روابط پرریسک و مشکوک شناسایی شود.
به گزارش شبکه عمومی هلند (NOS)، وزارت آموزش این کشور اعلام کرده حدود ۸ هزار نفر در سال مشمول این غربالگری خواهند شد؛ یعنی تیم ارزیابی باید روزانه بیش از ۳۰ نفر را بررسی کند.
هنوز مشخص نیست که چه نهادی این بررسیها را انجام خواهد داد.
سازمان اطلاعات عمومی هلند (AIVD) و سازمان اطلاعات نظامی (MIVD) هر دو اعلام کردهاند که نمیخواهند مسئولیت اجرای این برنامه را بپذیرند.
وزارت دادگستری نیز گفته مطمئن نیست که توانایی اجرای آن را داشته باشد.
مشاوره عمومی برای این طرح روز دوشنبه آغاز شد؛ در حالی که کشورهای غربی روزبهروز نگران نفوذ دولتهای خارجی در دانشگاههای پژوهشی خود هستند و سعی میکنند بدون آنکه حمایت مالی قابل توجه دانشجویان و شریکان پژوهشی خارجی، بهویژه از چین، را به خطر بیاندازند، راهکارهایی برای مقابله با این تهدیدها بیابند.
بیشترین نگرانیها به چین مربوط میشود که متهم است برای بهدست آوردن مالکیت فکری با هدف بهرهبرداری تجاری و نظامی در داخل کشور، برنامههای جاسوسی را هدایت میکند.
فعالیتهای روسیه و ایران نیز مورد توجه نهادهای امنیتی قرار گرفتهاند.
سال گذشته در بریتانیا، کن مککالوم، رئیس سرویس اطلاعات داخلی ام آی 5 (MI5)، در دیداری با رؤسای دانشگاههای برتر گروه راسل، نسبت به امنیت پژوهش هشدار داد.
او و معاون وقت نخستوزیر، الیور داودن، پیشنهاد دادند که ام آی 5 میتواند برای برخی از پژوهشگران کلیدی که در پروژههای دارای کاربرد دوگانه (نظامی و غیرنظامی) فعالیت دارند، غربالگری امنیتی انجام دهد.
این هشدار در پی بررسی تهدیدات امنیتی علیه آموزش عالی صادر شد.
آن بررسی نتیجه گرفت کشورهایی مانند چین از «مکانیزمهای آشکار و پنهان» برای بهدست آوردن مالکیت فکری و کسب برتری استفاده میکنند.
در ایالات متحده نیز برنامه مشابهی تحت عنوان "پویش محافظت از علم" توسط مرکز ملی ضدجاسوسی و امنیت در حال اجراست که به جامعه پژوهشی کمک میکند تدابیری برای جلوگیری از سوءاستفاده یا سرقت فناوریهای کلیدی طراحی کنند.
جاسوسی در حوزه دانشگاهی معمولاً پیچیدهتر از تهدیدات سنتی است، بخشی از این پیچیدگی به دشواری تشخیص اینکه چه پژوهشی جنبه امنیت ملی دارد بازمیگردد.
همچنین هنوز مشخص نیست دولت هلند چگونه «فناوری حساس» را تعریف خواهد کرد.
سال گذشته در آلمان، افرادی با ارتباطات مشکوک با چین به اتهام صدور یک «لیزر خاص» که تحت کنترل صادرات اتحادیه اروپا قرار داشته، بازداشت شدند.
اما بسیاری از فناوریهای نوظهور، از الگوریتمهای هوش مصنوعی تا نوآوریهای علوم مواد، معمولاً تحت این قوانین سنتی کنترل نمیشوند.
تلاش برای مقابله با جاسوسی در دانشگاهها میتواند مناقشهبرانگیز باشد، زیرا فرهنگ باز و آزاد در دانشگاهها، سنگبنای پیشرفت علمی محسوب میشود.
الیور داودن، معاون نخستوزیر بریتانیا، سال گذشته به این مسئله اذعان و بیان کرد:
برای هزار سال، دانشگاههای ما بر پایه باز بودن شکوفا شدهاند؛ باز به روی ایدهها، نوآوریها و استقلال از دولت. این اقدام درباره کشیدن دیوار نیست، بلکه درباره ایجاد تعادل میان تهدیدات در حال تحول و حفظ یکپارچگی و امنیت مؤسسات عالی ماست.
مشاوره عمومی در هلند به مدت سه ماه ادامه دارد و پس از آن، دولت لایحه این قانون را به پارلمان ارائه خواهد کرد.