بررسی احتمال اختلالات ارتباطات ماهوارهای ناشی از طوفان خورشیدی
به گزارش کارگروه فناوری اطلاعات سایبربان به نقل از بی بی سی، این تصاویر جدید به دانشمندان امکان خواهد داد تا چگونگی چرخههای خورشید بین دورههای طوفانی شدید و زمانهای آرام را درک کنند.
تصاویر جدید، جوی درخشان و براق را نشان میدهند که در بخشهایی به دمای یک میلیون درجه سلسیوس میرسد. در میان این فضا، ابرهای تیرهتری از گاز قرار دارند که گرچه بسیار خنکترند، اما هنوز هم صد هزار درجه حرارت دارند.
این تصاویر نزدیکترین و دقیقترین تصاویری هستند که تاکنون از خورشید گرفته شده و به گفته پروفسور کارول ماندل، مدیر علمی آژانس فضایی اروپا، به دانشمندان کمک خواهند کرد تا نحوه عملکرد ستارهای که به زمین زندگی میبخشد را بهتر بفهمند.
او میگوید: «امروز ما نخستین تصاویر بشریت از قطب جنوب خورشید را فاش میکنیم.»
پروفسور کارول ماندل همچنین افزود: «خورشید نزدیکترین ستاره به ما، بخشنده زندگی و در عین حال مختلکننده احتمالی سیستمهای فضایی و زمینی مدرن است، بنابراین ضروری است که نحوه عملکرد آن را بفهمیم و یاد بگیریم که رفتار آن را پیشبینی کنیم.»
از دید زمین، خورشید آنچنان درخشان است که مانند یک دیسک بدون جزئیات بهنظر میرسد. اما در فرکانسهای متفاوت و با استفاده از فیلترهای ویژه، دانشمندان میتوانند آن را در شکل واقعیاش ببینند.گوی سیالی پرجنبوجوش با میدانهای مغناطیسی که در سطح آن میپیچند و میچرخند و زبانههایی از گاز را به جو آن میفرستند.
این میدانهای مغناطیسی هستند که تعیین میکنند چه زمانی خورشید به خشم میآید و ذراتی را به سوی زمین پرتاب میکند.
دانشمندان میدانند که خورشید دارای دورهای آرام است که در آن میدانهای مغناطیسی منظم هستند و خورشید دارای قطب شمال و جنوب مغناطیسی ثابت است. این مرحلهای است که در آن خورشید نمیتواند انفجارهای شدید تولید کند، اما این میدانها سپس پیچیده و آشفته میشوند و با وارونه شدن قطبهای شمال و جنوب، حدودا هر ۱۱ سال یک بار، جهت خود را تغییر میدهند.
در دوره آشفته، تکههایی از خورشید به سمت زمین پرتاب میشوند.
این طوفانهای خورشیدی میتوانند به ماهوارههای ارتباطی و شبکههای برق آسیب بزنند، گرچه میتوانند شفقهای قطبی زیبایی را نیز در آسمان ایجاد کنند.
به گفته پروفسور لوسی گرین از دانشگاه کالج لندن، پیشبینی این فعالیتها با مدلهای رایانهای خورشید دشوار بوده است زیرا دادهای درباره مهاجرت میدانهای مغناطیسی به سوی قطبها در دست نبوده است. اما اکنون این وضعیت تغییر کرده است.
او به شبکه خبری بیبیسی گفت: «ما اکنون قطعه گمشده پازل را داریم.»
پروفسور لوسی گرین افزود: «وارونگی میدانهای مغناطیسی قطبی خورشید یکی از پرسشهای بدون پاسخ بزرگ در علم بوده است و آنچه اکنون میتوانیم با مدارگرد خورشیدی انجام دهیم، اندازهگیری جریانهای سیال بسیار مهمی برای نخستینبار است که تکههایی از میدان مغناطیسی را در سراسر خورشید میگیرند و آنها را به نواحی قطبی منتقل میکنند.»
هدف نهایی، توسعه مدلهای کامپیوتری از خورشید است تا آنچه آبوهوای فضایی خوانده میشود، قابل پیشبینی شود. پیشبینیهای دقیق به اپراتورهای ماهواره، شرکتهای توزیع برق و نیز علاقهمندان به دیدن شفقهای قطبی کمک میکند تا بهتر برای طوفانهای شدید خورشیدی برنامهریزی کنند.
پروفسور کریستوفر اوون که متخصص مطالعات باد خورشیدی با استفاده از دادههای این فضاپیماست، میگوید: «این جام مقدس فیزیک خورشیدی است.»
او میافزاید: «مدارگرد خورشیدی به ما امکان خواهد داد تا به اساس برخی علوم پایه در مورد آبوهوای فضایی پی ببریم. اما کمی کار بیشتری لازم است تا به مرحلهای برسیم که سیگنالهایی را بر سطح خورشید ببینیم که بتوان به آنها برای پیشبینی فورانهایی که ممکن است به زمین برخورد کنند، اعتماد کرد.»
مدارگرد خورشیدی همچنین تصاویر جدیدی از عناصر شیمیایی در لایههای مختلف خورشید و حرکت آنها ثبت کرده است.
این تصاویر با استفاده از ابزاری به نام اسپایس گرفته شدهاند که فرکانسهای خاصی از نور موسوم به خطوط طیفی را که توسط عناصر خاص شیمیایی مانند هیدروژن، کربن، اکسیژن، نئون و منیزیم در دماهای مشخص منتشر میشوند، اندازهگیری میکند.
تیم اسپایس برای نخستین بار، خطوط طیفی را برای اندازهگیری سرعت حرکت تودههای ماده خورشیدی دنبال کردهاند. این اندازهگیریها میتوانند نشان دهند که ذرات چگونه از خورشید به بیرون پرتاب میشوند و به شکل باد خورشیدی درمیآیند.