به گزارش کارگروه بین‌الملل سایبربان، سازمان عفو بین‌الملل طی گزارشی اعلام کرد مقامات صربستان جاسوس‌افزارهای داخلی را روی تلفن‌های ده‌ها روزنامه‌نگار و فعال مدنی نصب‌کرده‌اند.
این گزارش با استناد به شواهد پزشکی قانونی دیجیتال و شهادت فعالانی که در ماه‌های اخیر هک شده‌اند، به‌دست‌آمده است.
در این گزارش آمده است که از نرم‌افزار ارائه‌شده توسط شرکت نظارتی اسرائیلی سلبریت (Cellebrite DI Ltd) برای باز کردن قفل تلفن‌ها قبل از آلوده شدن استفاده‌شده است.
این نرم‌افزار جاسوسی صرب که توسط عفو بین‌الملل ناوی اِسپای (NoviSpy) نامیده می‌شود، ابتدا از دستگاه‌های تلفن همراه اسکرین شات های مخفی می‌گرفت، لیست مخاطبین را کپی و سپس آن‌ها را در یک سرور تحت کنترل دولت آپلود می‌کرد.
سخنگوی عفو بین‌الملل گفت:
در موارد متعدد، فعالان و یک روزنامه‌نگار نشانه‌هایی از فعالیت مشکوک را در تلفن‌های همراه خود مستقیماً پس از مصاحبه با پلیس و مقامات امنیتی صربستان گزارش کردند.
محصولات شرکت اسرائیلی سلبریت به‌طور گسترده توسط مجریان قانون، ازجمله اف بی آی (FBI)، برای باز کردن قفل گوشی‌های هوشمند و جست‌وجوی آن‌ها برای یافتن شواهد استفاده می‌شود.
دیوید گی، مدیر ارشد بازاریابی شرکت اسرائیلی سلبریت گفت:
در حال بررسی اتهامات سازمان عفو بین‌الملل هستیم. اگر این اتهامات درست باشد، ممکن است به‌طور بالقوه نقض توافقنامه مجوز کاربر نهایی ما باشد. اگر چنین باشد، شرکت سلبریت می‌تواند استفاده از فناوری خود را توسط مقامات صربستان متوقف کند. نصب نرم‌افزار نظارتی روی دستگاه‌ها مطمئناً هدف شرکت ما نیست.
دیوید گی اعلام کرد که شرکت سلبریت تماس با مقامات صربستان را آغاز کرده است اما از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کرد.
یکی از فعالان مدنی گفت:
ما تلفن خود را به کارشناسان پزشکی قانونی دیجیتال نشان دادیم، آن‌ها متوجه شدند که نرم‌افزار جاسوسی ناوی اِسپای، از لیست مخاطبین کپی گرفته و عکس‌های خصوصی ما را به یک سرور تحت کنترل آژانس امنیت ملی و اطلاعات صربستان (BIA) ارسال کرده است.
به گفته سازمان عفو بین‌الملل، صربستان نرم‌افزار نظارتی سلبریت را به‌عنوان بخشی از یک بسته کمکی گسترده برای الزامات ادغام در اتحادیه اروپا دریافت کرده است.
این بسته که توسط دولت نروژ تأمین مالی شده و توسط دفتر مشاوره‌ای سازمان ملل متحد (UNOPS) اداره می‌شود، از سال 2017 تا 2021 به وزارت کشور صربستان ارائه‌شده است تا به صربستان در مبارزه با جرائم سازمان‌یافته کمک کند.
سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرد که دولت نروژ در سال ۲۰۱۸ تحویل دستگاه‌های سلبریت به صربستان را به‌طور موقت متوقف کرد. سفارت نروژ نیز در بلگراد در مورد این برنامه نگرانی‌هایی را مطرح کرد، اما دفتر مشاوره‌ای سازمان ملل متحد درنهایت این دستگاه‌ها را در ژوئن 2019 تحویل صربستان داد.
ماریا وارترسیان، معاون وزیر امور خارجه نروژ گفت:
ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش نگران‌کننده و در صورت صحت آن، غیرقابل‌قبول است. ما در اواخر این ماه با مقامات صربستان و همچنین دفتر مشاوره‌ای سازمان ملل متحد ملاقات خواهیم کرد تا اطلاعات بیشتری در مورد این موضوع به دست آوریم. ما از دفتر مشاوره‌ای سازمان ملل متحد انتظار داریم که این اتهامات را بررسی کند.
سخنگوی دفتر مشاوره‌ای سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای اعلام کرد:
این آژانس در سال‌های بعد از ۲۰۱۷ مکانیسم‌های پیشرفته‌تری برای ارزیابی و کاهش اثرات نامطلوب بالقوه داشته است.
