یادداشتی بر فیلم سینمایی فراهوش(Superintelligence)
هوش مصنوعی
تسلط هوش مصنوعی بر انسان و در اختیارگیری فرمانروایی زمین توسط کامپیوترها کابوسی است که چند دهه افکار اندیشمندان و متخصصین امور رایانهای را به خود مشغول کرده. اینکه ساخته دسته آدمی روزی از او پیشی بگیرد و برای خالق خود تصمیمساز شود یک تراژدی آزاردهنده است. ایلان ماسک یکی از مخالفین سرسخت هوش مصنوعی معتقد است: «بسیاری از هوشمندان به ارزیابیهای من در مورد هوش مصنوعی بیاعتنا هستند، چون گمان نمیکنند که رایانه بتواند در هوشمندی به پای آنها برسد. اما این یعنی غرور بیجا و به هیچ وجه درست نیست. ما به سوی وضعیتی میرویم که در آن هوش مصنوعی خیلی باهوشتر از انسان خواهد شد و به نظر من در عرض کمتر از پنج سال آن وضعیت فراخواهد رسید. نه آن که در عرض پنج سال همه چیز زیر و رو شود، ولی اوضاع ناپایدار یا عجیب و غریبی پیش خواهد آمد.»
این چهره برجسته بینالمللی سال 2016 نیز هشدار داده بود که: «انسان میتواند برای روباتهایی که قدرت را تسخیر میکنند تبدیل به حیوان خانگی شود.» از آن زمان ایلان ماسک به طور مرتب خواستار تنظیم فناوری هوش مصنوعی شده است. استیون هاوکینگ فقید نیز در مصاحبه با مجله «وایرد» گفت: «هوش آدمی با هوش کامپیوترهای مدرن تفاوت چندانی ندارد. مشکل در اینجاست که هوش مصنوعی بسیار خطرناک است. آدمی به تنهایی قادر به حکمرانی بر زمین نیست. بسیار محتمل است که روباتها این کار را بهتر از انسانها انجام دهند و در نهایت آدمی برای روباتها باری اضافی خواهد بود.»
او همچنین درباره احتمال بوجود آمدن وضعیتی که در آن هوش مصنوعی بینیاز از حضور آدمی پویا خواهد بود گفت: «اگر آدمیان میتوانند ویروس برای کامپیوترها طراحی کنند، روزی خواهد آمد که فردی توانایی ساخت هوشی مصنوعی را خواهد داشت که بینیاز از انسانها خود را بازسازی کند. این گونهای تازه از زندگی خواهد بود که از زندگی نوع بشر پیشی خواهد گرفت.»
فیلم سینمایی «فراهوش- Superintelligence» با نگاهی طنزآمیز و خیالی دنیایی را تصویر کرده است که یک هوش مصنوعی فوق پیشرفته دنیا را تا آستانه نابودی کامل پیش برده است.

درباره کارگردان
بن فالکون، کمدین، فیلمنامهنویس، تهیهکننده و کارگردان 48 ساله امریکایی است. از جمله آثار این کارگردان میتوان به «هرگز میتوانی مرا ببخشی-Can You Ever Forgive Me»، «قتل در ساعات خوش-The Happytime Murders»، «پایه مهمانی-Life of the Party»، «رئیس- The Boss»، «تمی- Tammy» اشاره کرد. فیلم سینمایی «فراهوش- Superintelligence» محصول سال 2020 میلادی چهارمین اثر جدی فالکون در مقام کارگردان است. ملیسا مککارتی همسر بن فالکون ایفاگر نقش اصلی این فیلم با نام کارول است. جیمز کوردن در نقش خودش و صداپیشه شخصیت Superintelligence، بابی کاناوله در نقش همسر سابق کارول، برایان تایری هنری در نقش دنیس، جین اسمارت در نقش رئیس جمهور موناهان، سم ریچاردسون در نقش مامور جان داناهیو، بن فالکون در نقش چارلز کویپر و مایکل بیچ در نقش ژنرال ساول گومز در این فیلم کمدی حضور دارند.
داستان فیلم
کارول پیترز زن میانسال امریکایی است. او مدتی است از همسر خود جدا شده و در جستوجوی شغل مناسبی برای ادامه زندگی است. یک روز معمولی که کارول در خانه مشغول کارهای روزمره است اتفاق عجیبی رخ میدهد. تلویزیون، تستر، مسواک و همه وسایل هوشمند خانه با او حرف میزنند. در واقع یک هوش مصنوعی بسیار پیشرفته کارول را به عنوان نمونه آزمایشی انسانی برگزیده تا تحقیقاتش را کامل کند. Superintelligence در هرجایی که سیگنالی از تکنولوژی وجود داشته باشد حاضر است. کارول که در ابتدا از این اتفاق شوکه شده است، موضوع را با دنیل -یکی از دوستان برنامهنویسش- در میان میگذارد. موضوع خیلی زود به اطلاع مقامات امنیتی و حتی رئیس جمهور امریکا میرسد. در جلسه اضطراری سران امریکا، تصمیم به نابودی این سیستم ناشناخته گرفته میشود. قرار است برق و اینترنت کره زمین برای چند ساعت از مدار خارج شود تا هوش مصنوعی فراری در سرور سیاتل به دام بیفتد و ... .

انسان آزمایشگاهی!
حرفهای مهم معمولا با بیانی غیرجدی، بیشتر مورد توجه قرار میگیرند؛ حتی دایره تاثیرگذاری بیشتری نیز دارند. بن فالکون نیز همین تکنیک معمولا برنده را برای فیلم سینمایی «فراهوش- Superintelligence» برگزیده است. هوش مصنوعی در این فیلم با آنالیز ذائقه افراد در غالب صدای هنرمند مورد علاقه هر فرد با او ارتباط برقرار میکند. فیلم پر از شوخی با آثار مشهور سینمایی و تلویزیونی است؛ بیش از همه سریال نظم و قانون! کمدی «فراهوش- Superintelligence» اینبار انسانها را به عنوان حیطه آزمایش برای هوش مصنوعی تعریف کرده است. چیزی شبیه عکس آزمون تورینگ! در سینمایی فراهوش، انسان یک موش آزمایشگاهی و یک مدل تحقیقاتی برای هوش مصنوعی است.
بنفالکون تقریبا هر چه از ویروس و هک و سایبر تاکنون به گوشش رسیده را در فراهوش پخش کرده است. درسکانسی که تیم مهندسان درحال آنالیز Superintelligence هستند به شباهت آن به ویروس استاکسنت اشاره میشود؛ موردی که البته مورد تمسخر Superintelligence قرار میگیرد. سینمایی بازیهای جنگی به عنوان نخستین فیلم هالیوود در حوزه هک نیز مورد اشاره فیلم قرار میگیرد.
نکته جالب توجه دیگر سینمایی «فراهوش» سکانسی است که دنیا برای به دام انداختن سیستم Superintelligence به حالت آنالوگ بازگشته و اتاق عملیات دولت امریکا، شمایلی شبیه به اتاق فرمان نازیها در جنگ جهانی دوم پیدا کرده است؛ در این سکانس موبایل رئیس جمهور امریکا که به صورت مخفیانه وارد جلسه شده زنگ میخورد و Superintelligence از این طریق ابراز وجود میکند. نکته جالبتر اینجاست که خانوم رئیس جمهور ادعا میکند برند گوشی او بلکبری است و این گوشی غیر قابل نفوذ است!
در مجموع کمدی کم هزینه و کم ادعای «فراهوش- Superintelligence» را باید اثر قابل قبولی به شمار آورد. اگر خیلی سینمایی نیستید شاید نتوانید با بعضی از شوخیهای فیلم ارتباط برقرار کنید. در این فیلم با سلبریتیهای امریکایی نیز شوخی میشود که ممکن است برای برخی از مخاطبین کمتر حرفهای سینما شناخته شده نباشند.