گزارش اجلاس امنیتی 2018 منامه (بخش اول)
کنفرانس امنیتی سران آسیای غربی، طی روزهای 26، تا 28 اکتبر، در شهر منامه برپا گردید. این همایش، عموما با حضور قدرتمندترین بازیگران سیاسی منطقه و جهان برگزار می‌شود. رهبران کشورهای خاورمیانه، از این نشست، برای بحث و تبادل نظر درباره رویکردهای سیاسی هم‌سو با تأمین حداکثری امنیت منطقه بهره می‌برند. نکته مهم و اساسی این است که این رویداد بزرگ، دیدارهای دو و چند جانبه کشورهای شرکت‌کننده را تسهیل می‌نماید و سبب پیشبرد اهداف سیاسی از پیش تعیین‌شده می‌گردد.
از چهره‌های شاخص حاضر در این نشست امنیتی می‌توان به جیمز متیس (James Mattis)، وزیر دفاع ایالات متحده خالد بن احمد آل خلیفه (Khalid bin Ahmed Al Khalifa)، وزیر امور خارجه بحرین عادل الجبیر (Adel Al Jubeir)، وزیر امور خارجه عربستان اورزولا فن در لاین (Ursula von der Leyen)، وزیر دفاع آلمان الیزابتا ترنتا (Elisabetta Trenta)، وزیر دفاع ایتالیا یوسف بن علوی (Yousef bin Alawi)، وزیر امور خارجه عمان تارو کونو (Taro Kono)، وزیر امور خارجه ژاپن أيمن الصفدي (Ayman Safadi)، وزیر امور خارجه اردن اشاره کرد.
أيمن الصفدي، وزیر امور خارجه کشور اردن با خواندن متن نامه‌ای از عبدالله دوم، پادشاه این کشور نشست را آغاز کرد. خلاصه متن نامه یادشده، به شرح زیر است:
به نام خداوند بخشنده مهربان
از خاندان سلطنتی بحرین و گروه «IISS»، برگزارکنندگان این همایش تشکر می‌کنم. این افتخار بزرگی است که امسال نیز در اجلاس منامه شرکت داریم.
گفت‌وگوهای امنیتی منامه، برای کشورهای حاضر، تجربه‌ای منحصر به فرد، از مطرح کردن معضلات امنیتی، تبادل نظر و یافتن راهکارهای مناسب، محسوب می‌شود. این محاورات، در حرکت منطقه به‌سوی پیشرفت، نقش برجسته‌ای ایفا می‌کنند.
امروزه فضای بین‌الملل، با گردش پیوسته و مداوم بحران‌ها روبه‌رو است. همان‌طور که متخصصان حاضر در این گردهمایی می‌دانند؛ حوادث و تأثیرات آن‌ها پایان نمی‌یابند. مسائلی چون: مخاطرات پناهندگان، حقوق فلسطینی‌ها، معضلات بی‌کاری، محیط زیست، توسعه، تروریسم و اسلام‌هراسی، همچنان تهدیداتی شاخص و مهم برای آینده جمعی ما به‌شمار می‌روند. این چالش‌ها، جدی، بلندمدت، پیچیده و درونی هستند.
بی‌شک راه‌‌های حل موفق برای اتمام این کشمکش‌ها نیز باید به اندازه خود تشنجات برشمرده، عمیق و غامض باشند. احترام متقابل، اقدام گروهی و تعهد دیرپای، باید در بطن و محور مناظرات ما قرار گیرند. ما در منطقه، شاهد پیروزی‌های نظامی بزرگی در برابر خوارج بوده‌ایم. این درحالی است که در مبارزه نام‌برده، جنبه ایدئولوژیک، برجسته شده است. به‌عبارت دیگر، گروه‌های تکفیری، به‌منظور توجیه خشونت و فرقه‌گرایی خود، بر مکاتب فکری شبه دینی تکیه می‌کنند.
اردن مدت‌ها پیش، تلاش خود را برای افشای روایات دروغین از اسلام و بیان ارزش‌های واقعی آن مانند: شفقت، رحمت و احترام به شأن و منزلت همه مردان و زنان آغاز کرد. ما در پی تقویت مباحثات بین‌المللی و بین‌مذهبی، علیه نفرت و خشونت هستیم. صدای هم‌زیستی مسالمت‌آمیز این دین راستین، باید از جوامع محلی، تا فضای مجازی، طنین‌انداز شود.
دوستان من! یکی دیگر از مهم‌ترین بحران‌های امنیتی منطقه و جهان، چالش طولانی‌مدت فلسطین است. این مناقشه، ثبات جهانی را از بین برده است. اشغال و خشونت، نسل‌ها ادامه یافته و روند دست‌یابی به صلح را متوقف کرده است. من 8 سال قبل، در همین نشست اعلام کردم که تنها راه رسیدن منطقه به آرامش، حل اختلافات میان اسرائیل و فلسطین است.دنیا باید عزم خود را برای تثبیت آشتی در این سرزمین و استقرار یک دولت مستقل فلسطینی منطبق با مرزهای مورد توافق سال 1967، جزم کرده، اورشلیم شرقی را به‌عنوان پایتخت این کشور، به‌رسمیت بشناسد.
باید راه حلی چاره‌ساز به طرفین ارائه شود. تنها با تکریم، امید و احساس نیاز متقابل می‌توان صلح را در این منطقه محقق ساخت. در غیر این صورت، سازش پایدار نمی‌ماند. باید تا هنگام شکل‌گیری صلح، تأمین مالی آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (UNRWA)، به‌طور کامل اجرا گردد.
در روزهای آینده، اقدام عمومی در مقیاس فراگیر، مهم‌تر از همیشه خواهد بود. ما باید پیش از هر رویکردی، شهر مقدس اورشلیم را در برابر خطرات موجود، حفظ کنیم. نگهداری از مقدسات اسلامی و مسیحی اورشلیم، یک وظیفه واجب و ضروری است.
ما باید پیام اهمیت اقتصادی و راهبردی ثبات در منطقه آسیای غربی را به پویش جهانیان برسانیم.
دکتر جان چیپ‌من (John Chipman)، مدیرکل مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS)، پس از نطق ابتدایی نماینده پادشاه اردن، از برگزاری چهاردهمین دوره گفت‌وگوهای امنیتی منامه، ابراز خشنودی کرد و گفت: «در وهله اول، از شاهزاده بحرین، بابت میزبانی این کنفرانس و از ملک عبدالله، پادشاه اردن به‌‌سبب این سخنرانی فوق‌العاده تشکر می‌کنم. در ادامه، به استقبال سخنرانی جیمز متیس، وزیر دفاع ایالات متحده می‌رویم.
