ناتو نگران پویش سایبری روسیه

به گزارش کارگروه بین‌الملل سایبربان؛ کارشناسان غربی معتقدند که روسیه با حمله مداوم و از طریق نفوذهای سایبری و کمپین‌های هدفمند اطلاعات غلط در منطقه بالتیک به دنبال تضعیف سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است. برای کمک به تقویت ناتو و ایمنی حوزه‌های مربوطه، کشورهای بالتیک استونی، لتونی و لیتوانی نیاز به همکاری با یکدیگر و به اشتراک گذاشتن توانایی‌ها و درک سایبری دارند. در این‌خصوص کامرون مک‌کورد (Cameron McCord)، رابط نیروی دریایی، عضو دفتر امور قانون گذاری خانه نمایندگان ایالات متحده و نویسنده وبگاه تخصصی «Charged Affairs» مقاله‌ای نوشته که به شرح زیر است:

«تلاش‌های سایبری روسیه، درحال حاضر روی منطقه بالتیک –به‌دلیل نزدیکی مرز فیزیکی، ارتباطات تاریخی به‌عنوان جمهوری‌های شوروی سابق و تجمع بالای جمعیت فرهنگی این کشور– متمرکز هستند که در سال 2014 به ناتو پیوست؛ با توجه به اینکه جامعه بین‌الملل با چگونگی حاکمیت در مورد نفوذهای رسمی سایبری دست به گریبان است، مسکو کمپین‌های اطلاعات غلط هدفمند را به عنوان یک عملیات کم خطر و با تخصیص پایین تلقی می‌کند. در حال حاضر، روسیه کشورهای لتونی و به میزان کمتر لیتوانی را به عنوان نقطه ورود به ناتو برای گسترش پیام های خصمانه و متضاد در نظر گرفته است.

ناتو، برای مقابله با دشمنانی مانند روسیه در فضای سایبری بسیار کند عمل می‌کند؛ در نشست ناتو در سال 2018، مسائل سایبری مورد بحث قرار گرفتند؛ اما نتایج عملیاتی اندکی از جمع‌آوری داده ها به غیر از افزایش لفاظی ها و تعهدات مجدد از سوی کشورهای عضو به منظور افزایش ظرفیت دفاعی سایبری فردی حاصل شد. در حالی که رسیدن به یک توافق سایبری در میان کشورهای عضو امری مهم است، اما تغییر واقعی مؤثر اندکی روی زمین خواهد داشت.

به دلیل حملات سایبری هدفمند اخیر روی کشورهای بالتیک، آنها سطوح گسترده مختلفی از آگاهی و توانایی سایبری دارند؛ در سال 2007، استونی قربانی اولین حمله گسترده سایبری با حمایت دولت روسیه شد. چندین هفته پس از حمله، کانال های ارتباطی در سراسر استونی هنوز قطع بودند؛ سیستم بانکی مرکزی این کشور غیرفعال بود؛ رسانه ها قادر به پخش اخبار نبودند و داده های دولت به خطر افتاده بودند. در نتیجه، استونی قول داد که دیگر هرگز قربانی چنین حملاتی نشود. این کشور، پس از سرمایه گذاری‌‎های بزرگ در زمینه توانایی های دفاع سایبری در دهه گذشته، اکنون یک رهبر جهانی در حوزه امنیت سایبری و به‌طور منظم دیجیتالی‌ترین کشور جهان است.

لتونی، همسایه جنوبی استونی، داستان کاملاً متفاوتی دارد؛ این کشور، دارای بیشترین درصد نژاد قومی روس در میان کشورهای بالتیک است که یک چهارم جمعیتش را تشکیل می‌دهند. در نتیجه، شاهد نفوذ سیاسی مخرب سایبری اندکی از سوی روسیه بوده است و همین امر، یکی از دلایل فقدان توانایی‌های سایبری در این کشور محسوب می‌شود. بر خلاف استونی، لتونی هیچ سازمان مرکزی سایبری ندارد و قادر به نظارت و بازدارندگی نفوذهای سایبری نیست. نمونه های معمول این نفوذها، تلاش‌های متمرکز رسانه اجتماعی مسکو برای ایجاد تقسیماتی میان جمعیت‌های قومی و نژادی 2 کشور هستند. حملات مخرب بیشتر، به معنای تغییر داده‌های انتخاباتی، ایجاد اختلال در مؤسسات مالی یا حتی افشای اطلاعات طبقه بندی شده به ظاهر بی‌ارزش هستند. از میان تمام پست های رسانه اجتماعی لتونی مرتبط با ناتو، حدود 53 درصد را بات‌های با زبان روسی با پیغام «ناتو تهدیدی برای روسیه است» تشکیل می‌دهند. آخرین کشور حوزه بالتیک، لیتوانی است که میان طیف وسیعی از آسیب‌پذیری‌ها و توانایی‌های دفاعی سایبری استونی و لتونی قرار دارد. 

یک راه حل معمول پیشنهاد شده این است که ناتو، در مجموع باید بیشتر روی دفاع سایبری سرمایه گذاری و از منطقه بالتیک حمایت کند. اما در دنیای منابع محدود، این راه حل از لحاظ اقتصادی غیرواقعی است و برنامه ریزی و توافق برای حمایت احتمالاً خیلی طول میکشد. استونی، با وجود نگرانی در مورد خشمگین شدن روسیه، به دلیل ایجاد دفاع‌های سایبری خود از همسایگانش راضی است.

به عنوان یک راه حل، ناتو باید از مؤسسات آموزشی کم‌کار – که پیش از این به عنوان مراکز عالی به رسمیت شناخته است – برای ترویج هماهنگی میان کشورهای بالتیک استفاده کند. این مراکز می‌توانند بهترین تمرینات و دروس آموخته شده کشورهای عضو ناتو در زمینه آمادگی سایبری را با رؤسا و متخصصان بالتیک به اشتراک بگذارند. این آموزش همچنین می تواند انگیزه‌ای برای کشورهای بالتیک در همکاری با یکدیگر باشد؛ باید در نظر داشت که مرزهای کوچک نیز تحت تأثیر حملات قرار می‌گیرند و حمله به اقتصاد یک کشور، همانند کشورهای بالتیک، با همسایگان آن نیز ارتباط پیدا می‌کند؛ استونی، با تجربه استثنایی اولین حمله سایبری، دارای ابزار و منافع راهبردی برای کمک به تقویت دفاع سایبری لتونی و لیتوانی است.

ایالات متحده، نیز نقشی در کمک به متحدانش در منطقه بالتیک در حوزه دفاع سایبری ایفا می‎کند. مؤثرترین ابزار، نه با مشاغل جدید و سطح بالای ناتو، بلکه از طریق کانال های اثبات شده و موجود برای کمک های هدفمند مانند برنامه مشارکت دولتی (SPP) خواهد بود. این برنامه – که در سال 1993 به عنوان مکانیسمی برای ارتباط برنامه‌های گارد ملی آمریکا به کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق شروع شد – تخصص فنی و نظامی ایالات متحده را به کشورهای سراسر جهان منتقل کرده است. در واقع، یکی از موفق‌ترین همکاری‌ها در حوزه امنیت سایبری میان استونی و گارد ملی مریلند بود.

همکاری میان لتونی و لیتوانی، با استفاده از مدل استونی و با توجه به کاربرد تاکتیکهای سایبری روسیه در منطقه بالتیک همانند سایر نقاط جهان از جمله حملات سایبری دولتی روی زیرساخت‌های آمریکا در اوایل سال 2016، به نفع هر 2 کشور بالتیک و ایالات متحده خواهد بود؛ برنامه مشارکت دولتی به واشنگتن اجازه می‌دهد تا از دیدگاه‌های متحدانش برای کمک به رشد قابلیت های دفاعی سایبری مشترک استفاده کند. در حال حاضر، مکانیسم هایی برای بهبود آسیب پذیری‌های سایبری منطقه بالتیک میان کشورهای عضو ناتو وجود دارند که آماده استفاده هستند.»