خاموشی هواپیماهای بوئینگ برای جلوگیری از سوانح هوایی
به گزارش کارگروه امنیت سایبربان؛ اداره هوانوردی فدرال آمریکا (US Federal Aviation Administration) به تازگی دستوری را صادر کرده است که بر اساس آن اپراتورهای بوئینگ 787 باید در هر 51 روز، یک مرتبه هواپیمای خود را به طور کامل خاموش کنند. هدف از این کار جلوگیری از رویدادی است که «سناریوهایی خرابی فاجعهآمیز بالقوه» نامیده میشود. برای مثال میتوان به از کار افتادن سوییچهای روی مدار شبکه اشاره کرد.
بخشنامه یاد شده که از اواخر ماه آوریل 2020 اجرایی خواهد شد، به شرکتهایی هواپیمایی دستور میدهد تا بوئینگهای B787 خود را پیش از رسیدن به روزهای مشخص به طور کامل از کار بیندازند و از فعالیت مداوم آن جلوگیری کنند. چرخه برق باید از تجمع دادههای قدیمی در سامانههای هواپیمایی جلوگیری کند. مشکلی از مدتها قبل در سامانههای مختلف 787 رخ میداد.
با توجه به متن بخشنامه، اگر هواپیماهای مذکور برای مدتی بیش از 51 روز روشن باقی بمانند، دادههای گمراهکننده به خلبانها نشان داده خواهد شد. برای مثال این دادهها شامل سرعت باد، ارتفاع، جهت و شاخصهای عملکرد موتور میشوند. از همه مهمتر هشدار افزایش غیرمجاز سرعت (warning horn) نیز از کار خواهد افتاد.
دستور مذکور به این دلیل صادر شده است که سامانه هسته مشترک 787 (CCS) نمیتواند پس از مدت یاد شده دادههای کلیدی را از اطلاعات قدیمی تفکیک کرده و به درستی نمایش بدهد. این مسئله میتواند اعتبار پیامهای شبکه داده مشترک (CDN) را از بین برده، خرابیهای سوییچ این شبکه را به دنبال داشته باشد.
راه حمل مشکل یاد شده ساده است. هواپیماها باید پیش از رسیدن به روز 51، یک مرتبه به صورت کامل خاموش شوند. این موضوع بسیار طبیعی است که هواپیماها تجاری چندین هفته یا بیشتر را به صورت پیوسته روشن باقیمانده، تنها خدمه آن تغییر پیدا کنند یا در طول شب و روز زمین همچنین به شبکه برق زمینی متصل باقی بماند.
شبکه داده مشترک بخشی از بستر هواشناسی بوئینگ در شبکه داخلی اترنت 787 است که استاندارد سختگیرانهترین نسبت به نمونه معمول در صنعت هواشناسی به حساب میآید.
یکی از خدمه هواپیماهای بوئینگ که نام آن فاش نشده است گفت:
از دست دادن اطلاعات سرعت هوا در ترکیب با نقض ابزارهای موتور قابل چشمپوشی نیست. در سند یاد شده اطلاعات کافی وجود ندارد که بیان کند آیا مسئله یاد شده فاجعهبار خواهد بود یا خیر. ابزارهای پشتیبانی گیری از سرعت و ارتفاع به دلایل مشخص به صورت کامل از نمایشگرهای اصلی جدا شدهاند.
افرادی دیگری نیز ذکر کردند، یکی دیگر از چالشهای یاد شده عدم عملکرد صحیح موتور هواپیما در نمایش جهت و سطح صحیح پرواز است. هر مسئلهای در رابطه با بالا غیر ایمن است.
این اولین بار نیست که چنین دستوری صادر میشود. در گذشته نیز به علت وجود یک باگ نرمافزاری اعلام شده بود بوئینگهای 787 باید هر 248 روز یک بار خاموش شوند؛ زیرا ترش از کار افتادن ژنراتور الکتریکی در میانه پرواز وجود دارد. همچنین ایرباس نیز به دلیلی مشابه دستوری را برای خاموش کردند هواپیماها در هر 149 ساعت صادر کرده است.
دادههای ثابت و فیلتر نشده یکی از مشکلات قدیمی 787 هستند. یک هواپیمایی 787 ژاپن در سال 2014 به علت مشکل باتری لیتیوم یونی آتش گرفت. تحقیقات نشان داده بود، جعبه سیاه دادههای اشتباه را ثبت کرده و اطلاعات قدیمی را به اپراتورها ارائه داده است.
یکی دیگر از مشکلات حفظ و نمایش دادهای قدیمی و اشتباه، پشتیبان گیری از مسیر پرواز در رایانههای ناوبری غیرفعال و فعال است. در این حالت سامانه خلبان خودکار به اشتباه نیمی از مسیر طی شده را مربوط به سفر قبل در نظر گرفته و برای اصلاح آن مانور میدهد تا به مسیری که فکر میکند صحیح است بازگردد. همچنین میتوان به از کارافتادن و فریز (Freeze) سامانه مدیریت پرواز نیز اشاره کرد. شرکتها ادعا میکنند این دو مشکل سال 2019 با ارائه یک بروزرسانی نرمافزاری، برطرف شدهاند.