تحلیل کوتاه / بمب‌های اتم سایبری پیشرفته؛ پایانی بر مفاهیم کلاسیک بازدارندگی
در جهان امروز، با توجه به سیر شتابان پیشرفت‌های بدیع در حوزه‌ی الکترونیک و فناوری، اتکای ابرقدرت‌ها بر بازدارندگی حاصل از زرادخانه‌های اتمی، امری عبث و بی‌حاصل به شمار می‌رود. به عقیده‌ی بسیاری از کارشناسان سیاسی، ارتقا و به‌روزرسانی موشک‌ها و ساخت انواع بمب‌افکن به منظور ایجاد توان استفاده از سلاح‌های هسته‌ای قدیمی و ناکارآمد، ارائه‌ی ایده‌ای کهنه در لباسی نو، محسوب می‌شود و برنامه‌های عملیاتی و تسلیحات هسته‌ای جدید در شرایط حاضر، از دفع و مقابله با انواع تهدیدات، قدرت‌های نوظهور و جنگ‌افزارهای نوین، کاملاً بی‌مصرف هستند.
کشورهایی چون روسیه، چین و کره‌ی شمالی به عنوان قدرت‌های نوظهور در فضای سایبری، با ترکیب عملیات نظامی در بستر فضای مجازی با بمب‌های الکترومغناطیس (EMP)، روش بدیعی از نبرد و حل‌وفصل مناقشات در فضای بین‌الملل را ابداع کرده‌اند. چاشنی کلاهک این نوع تسلیحات که در فضای ماوراء جو منفجر می‌شود، هیچ اثری از انفجار، پسماندهای رادیواکتیو و سایر آلودگی‌های هسته‌ای، بر روی زمین به جا نمی‌گذارد؛ بنابراین، این نوع از جنگ‌افزارهای جدید، به علت تولید پالس‌های الکترومغناطیسی خود، تنها ابزار الکترونیکی را از کار می‌اندازد.
حملات اتمی الکترومغناطیس، از سوی روسیه، چین و برخی قدرت‌های نوظهور دیگر، از مصادیق جنگ هسته‌ای شناخته نمی‌شود؛ بلکه آن را نوعی جنگ الکترونیک، اطلاعاتی و سایبری می‌دانند.
نشریه‌ی نیروهای مسلح روسیه، اخیراً در مقاله‌ای موسوم به «نقاط ضعف ایالات‌متحده در تعریف جنگ شبکه محور» به این مبحث، پرداخته است. استفاده از بمب‌های الکترومغناطیس را بهترین راهبرد برای شکست ایالات‌متحده در بستر جنگ الکترونیک، می‌داند. نویسنده‌ی این مطلب، حملات جنگ الکترونیک را بزرگ‌ترین نقطه ضعف نیروهای نظامی آمریکایی و استفاده از پالس‌های الکترومغناطیس مختل‌کننده‌ی تجهیزات الکترونیکی می‌داند.
دکترین نظامی چین نیز، مسائل مشابهی را مورد توجه قرار داده است. بر اساس مطالب انتشار یافته در کتابچه‌ی جنگ ارتش آزادی‌بخش خلق چین، جنگ جهانی سوم، ماهیتی کاملاً اطلاعاتی خواهد داشت و بمب‌های الکترومغناطیسی، بخش جدایی‌ناپذیر این نبردها به شمار می‌رود. ارتش این کشور، راهکار اساسی برای حضور مؤثر در جنگ‌های بزرگ آینده را ترکیب تسلیحات هسته‌ای الکترومغناطیسی، جنگ اطلاعاتی و تکنولوژیک با بازدارندگی هسته‌ای می‌داند.
به ادعای بسیاری از کارشناسان غربی، توجه ایرانی‌ها نیز، به سبب عدم دسترسی به دیگر مصادیق قدرت مخرب تسلیحات هسته‌ای، به بمب‌های الکترومغناطیس جلب شده است و در جنگ‌های آینده، از سوی نیروهای مسلح ایران، مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
کره‌ی شمالی نیز، به صورت همزمان توسعه و گسترش پروژه‌ی ساخت و پرتاب ماهواره‌های EMP و بازسازی زرادخانه‌ی هسته‌ای خود را در دستور کار قرار داده است.
در عصر حاضر، ماهواره‌های تولیدکننده‌ی پالس الکترونیکی و بمب‌های الکترومغناطیسی، به چالشی بی‌سابقه برای تسلیحات هسته‌ای کلاسیک ایالات‌متحده، بدل شده‌اند.
