اتهام سایبری علیه روزنامه‌نگار فیلیپینی

به گزارش کارگروه بین الملل سایبربان؛ ماریا رسا (Maria Ressa) روزنامه‌نگار بین‌المللی فیلیپین و مدیرعامل و سردبیر اجرایی سایت خبری آنلاین رپلر (Rappler) و رینالدو سانتوس جونیور (Reynaldo Santos Jr)، کارمند سابق این سایت خبری، در دادگاه مانیل فیلیپین متهم به افترا سایبری شدند. ماریا رسا و سانتوس اخیراً به شش ماه تا شش سال زندان و پرداخت حدود 8 هزار دلار خسارت محكوم شدند.

تد تی (Ted Te) یکی از وکلای ماریا رسا گفت از دادگاه درخواست تجدیدنظر کرده است. رسا و سانتوس هم تا مشخص شدن نتیجه تجدیدنظر با قرار وثیقه آزاد هستند.

یکی از حامیان ماریا رسا درحالی‌که این روزنامه‌نگار فیلیپینی از دادگاه خارج می‌شد گفت:

این اقدام ضربه‌ای بود به روزنامه‌نگاری؛ اما اقدامی قابل پیش‌بینی بود.

رسا در سال 2012 سایت خبری آنلاین Rappler را تأسیس کرد و به دلیل مواجهه با تهدیدات شخصی و قانونی در گزارش‌های خود، بسیار در سطح بین‌الملل تحسین‌شده است. در دادخواست مطرح‌شده مسئولیتی متوجه شرکت Rappler نشد.

رسا و گروه‌های مدافع حقوق بشر معتقدند دولت رودریگو دوترته (Rodrigo Duterte)، رئیس‌جمهور جنجالی فیلیپین، این اقدام را در تلافی گزارش انتقادی رسا انجام داده‌اند. پیشتر ماریا رسا گزارشی از دوترته تحت عنوان جنگ بر سر داروها منتشر کرده بود که منجر به قتل وحشیانه هزاران فیلیپینی شده بود.

فیلیپین در فهرست جهانی آزادی مطبوعات که توسط گزارشگران بدون مرز تهیه‌شده است، رتبه 136 را در میان 180 کشور جهان به خود اختصاص داده که تحلیلگران می‌گویند روزنامه‌نگاران در این کشور با تهدیدهایی مانند خشونت، اتهامات قانونی و آزار و اذیت آنلاین روبرو هستند. در همین راستا اخیراً پخش برنامه‌های بزرگ‌ترین رسانه فیلیپین به نام ABS-CBN متوقف شد.

پس از صدور حكم، رسا در نشستی خبری گفت:

اگر ما قدرتی برای گزارش نداشته باشیم، نمی‌توانیم كاری انجام دهیم. اگر مانتوانیم گزارشگری کنیم، حقوق همه از بین می‌رود.

آمال کلونی (Amal Clooney) و (Caoilfhionn Gallagher QC) که هدایت گروه دفاع قانونی رسا را بر عهده داشتند، حکم صادره دادگاه را محکوم کردند.

کلونی در بیانیه‌ای گفت:

امروز دادگاهی در فیلیپین شریک اقدامی شوم شد تا روزنامه‌نگاری که افشا کننده فساد و سوءاستفاده است را به سکوت بکِشاند. این محکومیت مقابله با قانون، هشدار شدید برای مطبوعات و ضربه‌ای به دموکراسی فیلیپین است.

گلاگر هم در بیانیه‌ای اظهار داشت:

محکومیت ماریا رسا با اتهامات بی‌اساس و طبق یک قانون بی‌رحمانه‌ای که هنگام انتشار مقاله ماریا رسا وجود نداشته، لکه ننگی بر شهرت فیلیپین است. جامعه بین‌الملل باید این حمله شدید به آزادی رسانه و روزنامه‌نگاری مستقل را با شدیدترین وجه ممکن محکوم کند.

ماریا رسا در یک مستند با عنوان اخبار جعلی، پیامدهای واقعی، تاکتیک‌های هواداران دوترت در استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای انتشار اکاذیب و انتقاد آرام را شرح داده بود.

ماریا رسا، مؤسس سایت خبری رپلر به‌تازگی در مصاحبه‌ای با یک رسانه آنلاین اظهار داشت:

آیا ما می‌خواهیم به دلیل ترس، خودمان را جمع کنیم و تمام زندگی روزنامه‌نگاری خود را کنار بگذاریم؟ به نظر من آن‌ها از ماهیت خبرنگاران اطلاعی ندارند.

از سال 2018، رپلر و رسا با حداقل 8 اتهام ازجمله فرار مالیاتی و افترا از سوی سازمان‌های مختلف دولتی روبرو شده‌اند. رسا می‌گوید در یک مقطع برای آزادی خود در مدت‌زمان کمتر از دو ماه مجبور شد شش بار وثیقه بگذارد.

این روزنامه‌نگار فیلیپینی در ادامه اظهارات خود گفت:

این فقط بدشانسی دولت دوترت است که دست روی یک روزنامه‌نگار باسابقه گذاشته است. من خود را می‌شناسم و دلایل کار خود را نیز می‌دانم. از استانداردها و اخلاق روزنامه‌نگاری هم آگاه هستم. شما واقعاً نمی‌توانید مرا تغییر دهید.

در سال 2012، سایت رپلر مطلبی را منتشر کرد که در ذهن‌ها سؤالاتی درباره یک رئیس دادگستری سابق فیلیپین مطرح کرد که چرا این مسئول که در آن زمان در حال استیضاح بود، از وسیله نقلیه لوکس تاجری به نام ویلفردو کِنگ (Wilfredo Keng) استفاده می‌کند؟

بیش از پنج سال بعد، در ماه اکتبر سال 2017، کِنگ شکایت خود را به واحد جرائم سایبری دفتر تحقیقات ملی فیلیپین (NBI) ارائه داد. در ماه مارس سال 2018، واحد یادشده اعلام کرد مسئولان سایت رپلر باید به جرم افترا در فضای مجازی تحت پیگرد قانونی قرار گیرند، جرمی که حکم احتمالی آن حبس تا هفت سال بود و در ماه فوریه سال 2019، حکم دستگیری ماریا رسا و رینالدو سانتوس جونیور نویسنده و محقق سابق سرویس خبری رپلر صادر شد.

قاضی پرونده حکم داد که ادعاهای روزنامه‌نگاران سایت خبری رپلر در مورد کِنگ صحت ندارد و کِنگ هیچ فعالیت مجرمانه‌ای انجام نداده است.

این قاضی در ادامه به رسا و سانتوس گفت، نمی‌توانند زیر سپر آزادی مطبوعات پنهان شوند.

ماریا رسا استدلال كرد كه قانون افترا سایبری در زمان نگارش مقاله وی در سال 2012 وجود نداشته و از این قانون نمی‌توان برای اتفاقات گذشته استفاده کرد. بااین‌وجود مقامات قضایی گفتند با توجه به ویرایش‌های این مقاله در سال 2014، می‌توان از قانون یادشده استفاده کرد و رپلر هم گفت ویرایش‌های مذکور خیلی مهم و اساسی نبودند.

این روزنامه‌نگار فیلیپینی در نشست خبری اخیر گفت:

در اصل به دلیل اینکه شخصی در سایت خبری رپلر یک غلط املایی را برطرف کرده، اکنون به زندان محکوم می‌شویم.

ماریا رسا قبل از اعلام حكم اعلام کرد:

این حرکتی سیاسی است که قصد دارد ما را آزار و اذیت کند و شروعی باشد برای حملات آنلاین و سکوت را به ما القا کند. ما به کار خود ادامه خواهیم داد و من امیدوارم با انجام این کار همتایان ما در دولت متوجه شوند که ما درواقع برای یک هدف مشترک کار می‌کنیم، آن‌هم ساختن جامعه‌ای بهتر برای رسیدن به پاسخ سؤالات مشترک است.