آمریکا به دنبال تصاحب فضا
در حال حاضر کشورهای مختلف جهان، در زمینه بهرهمندی از فضا و نظامی سازی آن دارای درجات مختلفی هستند. به گونه که از 11 کشور دارای توانایی پرتاب ماهواره، 7 کشور درگیر نوعی جنگ فضایی در یک یا چند شکل مختلف شدهاند.
6 دهه پس از پرتاب اولین ماهواره به فضا در تاریخ 31 ژانویه 1958، در تاریخ 20 دسامبر 2020 دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا با لایحه بودجه دفاعی کشور به منظور ایجاد یک نیروی فضایی کامل موافقت و به صورت رسمی آن را تأسیس کرد. در نتیجه نیروی فضایی به عنوان ششمین واحد رسمی ارتش آمریکا به رسمیت شناخته شد. یکی از اهداف این کار محافظت از ماهوارهها و حصول اطمینان از پیشرو بودن نسبت به کشورهایی مانند چین و روسیه عنوان شده است.
ترامپ در زمان امضای لایحه گفت:
فضا. اتفاقات بسیاری در فضا رخ میدهد؛ زیرا این محیط یک بستر جنگی جدید است. برتری آمریکا در فضا بسیار مهم است. ما در این محیط پیشرو هستیم؛ اما نه به اندازه کافی. با وجود این به زودی بسیار پیش خواهیم رفت.
رییس جمهور آمریکا با آوردن دلایلی مانند تهدید امنیت ملی سعی کرد تا تأسیس واحد فضایی را توجیه کند. وی ادامه داد:
نیروی فضایی در بازدارندگی و کنترل فضا به ما کمک میکند
فرماندهی فضایی هماکنون در نیروی هوایی آمریکا وجود دارد؛ اما ایجاد یک واحد فضایی همه جانبی شوک بزرگی برای افرادی بود که خواهان استفاده صلحآمیز از فضا بودند. به طور همزمان سازمانهای اتحادیه اروپا در کنار بحرانهایی مانند گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی، احتمال رخ دادن یک جنگ فضایی را نیز به فهرست مواردی که زندگی انسانها را با خطر مواجه میکند، اضافه کرد.
بحران رخداده در فضا را به خوبی میتوان ارزیابی کرد. بر پایه این حقیقت که از زمان پرتاب اولین ماهواره روسیه با نام «اسپوتنیک 1» (Sputnik 1)، در 6 دهه گذشته، حدود 8900 ماهواره توسط بیش از 40 کشور مختلف به فضا پرتاب شدهاند که 5000 نمونه آن هماکنون در مدار قرار دارند و 3100 عدد آن از مدار خارج شدهاند.
نیروی فضایی چیست؟

به طور کلی، نیرو یا جنگافزار فضایی وظیفه محافظت از داراییهای فضایی یک کشور مانند ماهوارهها را در برابر تهدیدات دیگر کشورها بر عهده دارد. حوزه فضایی معمولاً به عنوان بخشی از نیروی هوایی یک کشور به وجود میآید. این توانایی احتمالی وجود دارد که ارگان یاد شده بتواند از روی زمین ماهوارهها را هدف قرار دهد یا با استفاده از ماهوارهها مسلح اهداف روی زمین را نابود کند.
نیروی فضایی (USSF) تازه تأسیس شده، جایگزینی برای فرماندهی فضایی آمریکا است که در سال 1985 تأسیس شد و در سال 2002 با فرماندهی راهبردی آمریکا (US Strategic Command) ادغام شد. بودجه این واحد نظامی سالانه 40 میلیون دلار تعیین شده است و 16 هزار کارمند دارد. البته هنوز مشخص نیست که از سال مالی 2021 به بعد این عدد تغییر خواهد کرد یا خیر.
دونالد ترامپ، جان ریموند (John Raymond)، رییس فعلی فرماندهی فضایی آمریکا را به عنوان اولین مدیر نیروی فضایی انتخاب کرد. واحد فضایی در حال حاضر باید به صورت دورهای به فرماندهی نیروی هوایی آمریکا گزارش بدهد.
نیروی فضایی چه وظایفی دارد؟
نیروی فضایی بر پایه سازمانهای جاسوسی آمریکا و توسعه قابلیتهای لیزری و موشکهای ضد ماهواره توسط چین و روسیه شکل گرفته است. مایک پنس (Mike Pence)، معاون رییس جمهور آمریکا توضیح میدهد که چین و روسیه دارای تواناییهای لیزری و موشکی هستند که آمریکا باید با آنها مقابله کند.
در حقیقت انگیزه اصلی ایجاد واحد فضایی، حصول اطمینان از برتری آمریکا در فضا است. علاوه بر چین و روسیه، هماکنون کشورهایی مانند کره شمالی و ایران نیز چالشهایی را در زمینه برتری فضایی و زمینی برای آمریکا ایجاد کردهاند؛ بنابراین علاوه بر توسعه تواناییها و بهرهمندی از تحقیقات فضایی آمریکا، واحد موردبحث برای مقابله با دشمنان این کشور در حوزههای فضا به فضا، زمینه به فضا و فضا به زمین، به تجهیزات مختلفی مجهز خواهد شد. برای نمونه فرانسه نیز مدتی قبل گفته بود قصد دارد ماهوارههای خود را به سلاحهایی مانند تجهیزات لیزری مجهز کند تا بتواند از دارایی خود محافظت به عمل آورد.
از جمله تجهیزات ماهوارهای یاد شده میتوان به سلاحهای لیزری اشاره کرد. آمریکا از مدتها قبل به دنبال توسعه سلاحهای لیزری مختلف است تا با تجهیز ماهوارههای خود به مقابله با دشمن بپردازد یا موشکهای مافوق صوت و بالستیک دشمن را هدف قرار دهد. از طرفی میتواند به ایجاد اختلال در سامانههای ارتباطی و ماهوارهای اشاره کرد.
به علاوه در جهان سایبری امروزی هکرهای مستقل یا دولتی مختلف به صورت پیوسته سعی دارند به سامانههای فضایی خود نفوذ کرده و به سرقت اطلاعات بپردازند یا آنها را نابود کنند. همچنین به کمک این ابزارها میتوان به رصد، شناسایی یا شنود حوادث روی زمین پرداخت؛ بنابراین به نظر میرسد احتمالاً تأمین امنیت سایبری تجهیزات نیز یکی از وظایف نیروی فضایی باشد.
چند کشور نیروی فضایی دارد؟
در حال حاضر 7 کشور استرالیا، کانادا، چین، فرانسه، هند، روسیه، انگلیس و آمریکا دارای نیروی فضایی هستند. سطوح مختلفی از برتری را نسبت به یکدیگر دارند. به علاوه هماکنون 92 کشور مختلف از ماهوارههای اختصاصی خود در فضا بهره میبرند که تنها 11 عدد آنها توانایی پرتاب این سختافزارهای فضایی را دارند. کشورهای آمریکا، فرانسه، ژاپن، چین، انگلیس، هند، روسیه، اکراین، کره شمالی، کره جنوبی، نیوزلند، ایران و رژیم صهیونیستی توانایی پرتاب ماهواره را دارند.
کشورهایی که ماهوارههای خود را دارند، میتوانند اطلاعات جامعتر و بهتری را از دشمنانی که خود دارای ماهواره نبوده و وابسته به تجهیزات دشمن هستند، به دست آورند.
چه کشورهایی دارای توانایی شلیک به ماهواره هستند؟

آمریکا، روسیه و چین توانایی خود را برای از بین بردن ماهواره در سال 2007 به نمایش گذاشتند. هند نیز در 27 می 2019 با شلیک به یکی از ماهوارههای خود نشان داد از این توانایی برخوردار است.
قوانین سازمان ملل در حوزه فضا چیست؟
سازمان ملل متحد به منظور حصول اطمینان از استفاده از فضا در اهداف صلحآمیز، پیماننامهای را به نام «معاهده فضای بیرونی» در سال 1966 به وجود آورد. با وجود این که چندین ماده بهمنظور جلوگیری از جنگ فضایی و ممنوعیت استفاده از سلاحهای کشتارجمعی در این پیماننامه وجود دارد، به سختی میتوان مکانیزمی را پیدا کرد که از عمل شدن به آن اطمینان حاصل میکند.
در سال 1984 نیز یک معاهدهی دیگر به منظور محافظت از اجرام آسمانی امضا شد. در حال حاضر 18 کشور این معاهده را امضا کردهاند که از میان آنها تنها استرالیا دارای نیروی فضایی است.
عدهای از تحلیلگران هشدار دادهاند از آنجایی که جنگ سرد در فضا از هماکنون آغاز شده است، احتمال رخ دادن یک نبرد تمامعیار با همان ابعاد جنگ هستهای روی زمین، در فضا وجود دارد که بسیار خطرناک و نگران کننده است. متخصصان باور دارند، آمریکا و چین، در حال توسعه توانمندیهای ایجاد اختلال، فضای سایبری، سلاحهای انرژی هدایت شده، قابلیتهای موجود در مدار و موشکهای ضد ماهواره هستند. این تجهیزات میتوانند تأثیرات عظیم و برگشتناپذیری را در زمین و فضا ایجاد کنند.